Morgunblaðið - 17.05.2019, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. MAÍ 2019
félaga á höfuðborgarsvæðinu (SSH)
og Vegagerðina og birt í apríl í fyrra,
að fjöldi farþega Strætó á hvern íbúa
á höfuðborgarsvæðinu jókst um 22%
frá 2011 til 2017 en bílaumferð á
hvern íbúa um 21%. Bendir þessi töl-
Fram kom í samkomulaginu að
samningsaðilar væru „sammála um
að vinna að samningi um uppbygg-
ingu og rekstur almenningssam-
gangna á höfuðborgarsvæðinu,
markvissar stuðningsaðgerðir og
frestun stórra vegaframkvæmda í 10
ára tilraunaverkefni“.
Umferðin átti að minnka
Meðal meginmarkmiða var að
„skapa forsendur til frestunar á
stórum framkvæmdum í samgöngu-
mannvirkjum með öflugri almenn-
ingssamgöngum sem dragi úr vexti
bílaumferðar á stofnbrautakerfinu á
annatímum“.
Vegagerðin mælir umferð um þrjú
mælisnið á höfuðborgarsvæðinu.
Vísitala þeirra mælinga miðast við
árið 2005, og er þá 100. Vísitalan var
109,18 stig árið 2012 en var 143,43
stig í fyrra. Vísitalan hækkaði því um
31,4% frá undirritun samningsins.
Fram kom í skýrslu Mannvits,
sem unnin var fyrir Samtök sveitar-
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Á árunum 2012 til 2018 fékk Strætó
bs. alls 5,6 milljarða styrk frá ríkinu.
Á sama tímabili lögðu eigendur
fyrirtækisins, sveitarfélögin á höfuð-
borgarsvæðinu, því til 21 milljarð.
Þetta má lesa úr ársreikningum
félagsins en sá nýjasti var undirrit-
aður um miðjan marsmánuð.
Framlag ríkisins á tímabilinu er
hluti af samkomulagi milli ríkissjóðs
og eigenda Strætó sem undirritað
var árið 2012. Markmið þess var
meðal annars að tvöfalda hlutdeild
almenningssamgangna.
Fram kom í Morgunblaðinu í gær
að hlutfall fólks sem notar Strætó
daglega hafi haldist í 3-7% frá árinu
2012 og hlutfall fólks sem tekur
Strætó minnst vikulega jafnvel
lækkað. Virðist því nokkuð í land
með að það markmið að tvöfalda
notkunina náist á samningstíman-
um. Rennur samningurinn út 2022.
fræði til að notkun strætó hafi aukist
álíka mikið og notkun bíla síðan vilja-
yfirlýsing um áðurnefnt samkomu-
lag var undirrituð haustið 2011.
Þá má nefna að ferðamönnum
fjölgaði mikið á þessu tímabili.
Eigendur Strætó bs. eru sveitar-
félögin á höfuðborgarsvæðinu;
Reykjavík, Kópavogur, Hafnarfjörð-
ur, Garðabær, Mosfellsbær og Sel-
tjarnarnes. Þar af á Reykjavíkur-
borg 60,3% hlut í fyrirtækinu.
Strætó fékk 5,6 milljarða frá ríkinu
 Heildarframlag árin 2012 til 2018
 Vegaframkvæmdir voru settar á ís Rekstrartekjur Strætó bs. árin 2012 til 2018*
*Samkvæmt ársreikningum félagsins. **Haustið 2011 var undirrituð viljayfi rlýsing
af hálfu innanríkisráðuneytisins, fjármálaráðuneytisins, Vegagerðarinnar og SSH um
að efl a almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu. Í maí 2012 var áritaður sam-
starfssamningur milli ríkissjóðs og eigenda Strætó bs. og eru markmið og tilgangur
samningsins m.a. að tvöfalda a.m.k. hlutdeild almenningssamgangna í öllum ferðum
sem farnar eru á höfuðborgarsvæðinu. Til að ná fram markmiðum samningsins mun
Strætó bs. fá mánaðarlegt framlag frá ríkissjóði fram til ársins 2022.
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Samtals
Fargjöld - Strætó 1.277 1.422 1.477 1.655 1.821 1.890 1.952 11.494
Rekstrarframlög eigenda 2.586 2.712 2.823 2.952 3.032 3.226 3.557 20.888
Ríkisframlag** 350 903 822 806 890 890 905 5.566
Sértekjur þjónustudeilda 4 4
Útseld þjónusta 34 78 112
Akstursþjónusta fatlaðs fólks og aldraðra 1.334 1.538 1.522 4.394
Akstursþjónusta fatlaðs fólks 1.593 1.593
Aðrar tekjur 32 24 104 196 198 213 310 1.077
Samtals 4.283 5.139 5.226 6.943 7.479 7.741 8.317 45.128
Hagnaður (tap) 295 496 370 23 180 10 -123 1.251
Upphæðir eru í milljónum kr.
5 HLEMMUR
Þetta gríðarstóra skemmti-
ferðaskip, Celebrity Silhouette,
gerði sér lítið fyrir í vikunni og
tyllti sér á bragga við Sundahöfn.
Bragginn er þó ekki hinn eini
sanni, sá í Nauthólsvík sem hefur
verið á milli tannanna á fólki í fleiri
mánuði, en risanum virtist standa á
sama.
Þetta skemmtiferðaskip er eitt af
þeim fjölmörgu sem sækja Ísland
heim á árinu en markaðsstjóri
Faxaflóahafna, Erna Kristjáns-
dóttir, sagði í samtali við Morgun-
blaðið í byrjun árs að árið 2019 yrði
tvímælalaust það stærsta hvað
varðar skipakomur farþegaskipa
og farþegafjölda hingað til lands. Morgunblaðið/Árni Sæberg
Í skemmti-
ferð á göml-
um bragga
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Ársafkoma Deildardalsjökuls reynd-
ist lítillega jákvæð á milli áranna
2017 og 2018 en lítillega neikvæð á
Búrfellsjökli og Hausafönn. Nokkrir
smájöklar á Tröllaskaga hafa verið
mældir í um áratug. Skafti Brynj-
ólfsson, jarðfræðingur hjá Náttúru-
fræðistofnun, er að vinna úr gögn-
unum og telur að það mörg ár hafi
verið neikvæð að afkoman í heild sé
neikvæð á þessu tímabili þótt þessir
jöklar hopi ekki eins hratt og stóru
jöklarnir í landinu.
Skafti nýtur aðstoðar Sveins bróð-
ur síns og Brynjólfs Sveinssonar föð-
ur þeirra við athuganir á þessum
þremur jöklum sem allir eru í ná-
grenni Svarfaðardals og Dalvíkur
þar sem þeir búa. Náttúrufræði-
stofnun hefur gefið út skýrslu Skafta
um niðurstöður athugana á þróun
jöklanna milli áranna 2017 og 2018.
Misjafnt eftir staðsetningu
Mælingar og athuganir á ástandi
fanna og jökla á haustdögum benda
til nokkuð neikvæðrar ársafkomu ut-
an til á skaganum en að hún hafi ver-
ið nærri jafnvægi og jafnvel jákvæð
miðsvæðis og innarlega á Trölla-
skaga. Þótt mælingarnar nái aðeins
til þriggja smájökla af rúmlega 150
sem eru á Tröllaskaga dregur Skafti
þær ályktanir að afkoma þeirra í
heild sé nálægt jafnvægi. „Afkoman
virðist hafa verið meiri inn til skag-
ans frekar en utanvert. Það gæti
tengst tíðum suðlægum og suðvest-
lægum áttum sem skila oft miklum
snjó innarlega á skaganum en minni
út með,“ segir Skafti.
Smájöklarnir minnka minna en
stóru jöklarnir á hálendi Íslands.
Skafti nefnir þá skýringu að jöklarn-
ir á Tröllaskaga séu litlir og sitji
gjarnan í skuggsælum skálum eða
botnum þar sem mikill snjór geti
safnast saman.
Smájöklarnir á
Tröllaskaga hopa
 Jöklarnir í jafnvægi á síðasta ári
Jöklar á Tröllaskaga
Kortagrunnur:
OpenStreetMap
Hausafönn
Deildardalsjökull
Búrfellsjökull
ALRÆÐISHUGTAKIÐ
Heimspekingarnir Stefán Snævarr
og Hannes Hólmsteinn skiptast á skoðunum um
ALRÆÐISHUGTAKIÐ
Hannes notaði hugtakið í formála nýútkominnar bókar,
Til varnar vestrænni menningu: Ræður sex rithöfunda
1950–1958, en höfundar eru Tómas Guðmundsson,
Gunnar Gunnarsson, Kristmann Guðmundsson,
Guðmundur G. Hagalín, Sigurður Einarsson í Holti
og Davíð Stefánsson frá Fagraskógi. Stefán efast
hins vegar um, að alræðishugtakið komi að notum í
stjórnmálaumræðum.
Ólafur Þ. Harðarson er fundarstjóri.
Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála í Háskóla Íslands
RNH, Rannsóknarsetur um nýsköpun og hagvöxt.
Málstofa í Stofu 101 í Odda í Háskóla Íslands
kl. 16–17:30 föstudaginn 17. maí 2019