Morgunblaðið - 12.07.2019, Síða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JÚLÍ 2019
Bláu húsin Faxafeni ◊ S. 588 4499 ◊ Opið mán.-fös. 11-18, lau. 11-16 ◊ www.mostc.is
Gerið verðsamanburð
Jakki
Verð nú
3.950
af öllum vörum
nema skarti
50-80%
AFSLÁTTUR
Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Samtals 16 börn hafa nú greinst með
E. coli-sýkingu en fjögur börn voru
greind með sýkinguna í gær, að því er
fram kemur á vef landlæknis.
Þorgrímur E. Guðbjartsson, bóndi
og eigandi ferðaþjónustubýlisins á
Erpsstöðum, segist ekki búast við að
smitið, sem rakið var til ferðaþjón-
ustubýlis í Efstadal II, hafi neikvæð
áhrif á starfsemi heimavinnsluaðila.
Hann segir þó sjálfsagt að býli sem
séu með matvælaframleiðslu og dýr
endurskoði verkferla sína.
„Það er náttúrlega ekki spurning að
þetta gerir það að verkum að maður
fer að skoða alla ferla hjá sjálfum sér
og hvort það sé eitthvað hér sem við
sjáum að sé ábótavant og þurfi að bæta
úr,“ segir Þorgrímur sem hafði sam-
band við fulltrúa Matvælastofnunar í
kjölfar frétta um smitið til að fá álit á
því hverju ætti sérstaklega að líta eftir.
Meiri áhersla á að fræða fólk
„Í kjölfarið á því fór maður yfir
þetta með starfsfólki. Við höfum, sem
betur fer, ekki fundið neina ann-
marka á þeim verkferlum sem við
höfum haft. En þetta er náttúrlega
gífurlegt „sjokk“ fyrir okkur öll sem
erum í matvælaframleiðslu og erum
með dýr og gesti, að svona komi upp.
Það er bara sjálfsagt mál að allir legg-
ist á eitt um að bregðast við þannig að
svona lagað gerist ekki,“ segir hann.
Þorgrímur segist ekki hafa í huga
að breyta starfseminni á Erpsstöðum
vegna atviksins í Efstadal II, að svo
stöddu, en segir að þó verði lögð rík-
ari áhersla á að fræða fólk um um-
gengni við dýr og um matvæli.
„Það er leiðinlegt ef þetta fer að
verða til þess að maður þurfi að fara
að skerma af enn frekar það sem er í
rauninni bara eðlilegt samneyti
manna og dýra frá fornu fari,“ segir
Þorgrímur. Hann bætir við að mikil-
vægt sé að fólk geri sér grein fyrir því
að það þarf að gæta hreinlætis í
kringum dýr.
„Við getum ekki gert betur en að
skapa aðstæður fyrir fólk til að það
geti þvegið sér og verið með leiðbein-
ingar um það. Við getum ekki þvegið
fólki,“ segir Þorgrímur. Hann segist
ekki telja þörf á því að breyta neinu í
sambandi við dýrin en býst við að
verða strangari á að þeir sem ætli að
umgangast þau greiði fyrir það.
„Um leið og maður lætur fólk
greiða fyrir þjónustu er maður orðinn
ábyrgðaraðili. Það hefur ekki verið
þannig hjá okkur í öllum tilfellum. Við
höfum óskað eftir því að fólk gefi sig
fram og borgi fyrir þetta en það eru
ekki allir sem gera það,“ segir Þor-
grímur.
Munu funda um atvikið
Hann segist annars ekki eiga von á
því að smitið hafi alvarlegar afleiðing-
ar fyrir starfsemi af þessu tagi.
„Þetta gerir fólk bara enn meðvit-
aðra um hvað hreinlæti er mikil-
vægt,“ segir Þorgrímur.
Lovísa Rósa Bjarnadóttir, formað-
ur Beint frá býli, félagi heimavinnslu-
aðila, segist búast við að stjórn félags-
ins muni funda um atvikið í Efstadal.
„Við munum auðvitað ræða þetta. Sjá
hvort það sé eitthvað sem við getum
gert til að hjálpa til svo þetta gerist
ekki. Við munum nýta þessa reynslu í
kringum þetta til að fara yfir það sem
snýr að félaginu.“
Smitið „gífur-
legt sjokk“
 Sjálfsagt að býli endurskoði verkferla
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kálfar Uppruna E. coli-sýkinga má oft rekja til jórturdýra en mörg
barnanna sem smituðust höfðu haft samneyti við kálfa í Efstadal II.
Undirbúningur framkvæmda við Hús íslenskunnar er
nú hafinn. Ístak er aðalverktakinn en húsið er byggt
samkvæmt endurskoðaðri teikningu arkitektastof-
unnar Hornsteina. Starfsmenn Ístaks voru í gær að lag-
færa girðingu kringum grunninn og koma tækjum fyr-
ir. Formlega hefst verkið svo um miðjan ágúst nk.
Morgunblaðið/Hari
Undirbúa byggingu Húss íslenskunnar
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Sá galli er á fyrirkomulagi eftirlits
með ólöglegum lyfjum að Lyfjaeft-
irlit Íslands, sem annast eftirlit
með lyfjanotkun íþróttamanna, fær
ekki í öllum tilvikum upplýsingar
um íþróttamenn sem brjóta gegn
lögum um bann við tilteknum
frammistöðubætandi efnum og
lyfjum frá árinu 2018, þ.e.a.s. þeg-
ar viðurlögin eru sekt og þegar
nöfn eru dulin í dómum. Þetta seg-
ir Birgir Sverrisson, framkvæmda-
stjóri Lyfjaeftirlits Íslands, en ým-
is brot samkvæmt lögunum eru
einnig brot samkvæmt alþjóða-
lyfjareglum Alþjóðalyfjaeftirlitsins
(WADA), þar sem kveðið er á um
það hvenær banna skuli íþrótta-
menn frá íþróttum vegna misnotk-
unar.
Birgir segir að þetta geti leitt til
þess að íþróttamaður hér á landi
sem t.d. flytji inn eða framleiði
stera eða ólögleg efni, fái ekki
bann í sinni íþrótt þó hann fái við-
urlög samkvæmt hinum nýsam-
þykktu lögum. „Það er grundvall-
aratriði að einstaklingar sem taka
þátt í svona starfsemi séu útilok-
aðir frá íþróttum,“ segir hann.
„Það er ákveðið gat í starfsem-
inni þegar einhver sem t.d. kaupir
stera á netinu, flytur þá inn, selur
þá eða notar sjálfur getur sloppið
við bann, eða óhlutgengi eins og
það heitir, meðan sá sem fellur á
lyfjaprófi vegna neysluskammts
fer í fjögurra ára bann. Það er
ekki jafnræði þarna,“ segir Birgir.
Þörf á upplýsingasamningi
Í samhæfðum aðgerðum EURO-
POL, Alþjóðalyfjaeftirlitsins og
fleiri aðila í Evrópu nýverið voru
tveir einstaklingar handteknir hér
á landi og ólögleg efni gerð upp-
tæk. „Ef íþróttamaður var hand-
tekinn þarna, þá vitum við mögu-
lega ekki hver hann er og getum
ekkert aðhafst,“ segir hann.
Birgir bendir á, í samhengi við
fyrrnefnda lögregluaðgerð, að hún
hafi verið hvort tveggja lögreglu-
og íþróttalegs eðlis.
„Við ættum erfitt með að fara í
svona samhæfðar aðgerðir hér af
því við erum ekki með upplýsinga-
samning við tollinn og lögreglu,“
segir Birgir og nefnir að aðgerðin
hafi verið í samræmi við
UNESCO-sáttmálann gegn mis-
notkun lyfja í íþróttum frá 2005
þar sem kveðið er á um samhæf-
ingu í málaflokknum.
„Undirritunarríki sáttmálans
eru hvött til að styðja við lyfjaeft-
irlit í löndum sínum og búa til
grundvöll fyrir yfirvöld til að
stoppa þetta og uppræta,“ segir
Birgir og bendir á að þótt ekki sé
kveðið orðrétt á um upplýsinga-
samninga í sáttmálanum séu þeir
þó besta leiðin til að samræma
baráttuna og slíkt samstarf við-
gangist í mörgum löndum, til
dæmis í Danmörku. Hann telur að
slíkur samningur geti orðið til þess
að Lyfjaeftirlitið fái nauðsynlegar
upplýsingar til að geta aðhafst
vegna íþróttamanna sem misnoti
lyf. „Það er ekkert því til fyrirstöðu
að koma á upplýsingasamningi. Það
eru engin rök fyrir því að gera það
ekki,“ segir Birgir.
Margeir Sveinsson, aðstoðaryfir-
lögregluþjónn við miðlæga rann-
sóknardeild lögreglunnar á höfuð-
borgarsvæðinu, segir að lögreglunni
sé óheimilt samkvæmt lögum að
gefa út upplýsingar um þá sem hafi
hlotið sekt samkvæmt fyrrnefndum
lögum um frammistöðubætandi efni.
„Það má alltaf bæta upplýsinga-
flæðið almennt, en að veita þriðja
aðila upplýsingar um einstaklinga
er okkur ekki heimilt samkvæmt
lögum,“ segir Margeir. „Við erum
bundin þagnarskyldu um þetta,“
segir hann.
Sektaðir geta sloppið við íþróttabann
 Í erfiðleikum með að banna íþróttamenn sem sýsla með stera  Fá ekki upplýsingar um sektaða
 Telur þörf á upplýsingasamningi við lögreglu og tollyfirvöld  Lögreglan er bundin þagnarskyldu
Morgunblaðið/Árni Torfason
Sterar Eftirlit hefur reynst erfitt.