Utanríkisverslun. Vöruflokkar og viðskiptalönd - 01.05.1998, Blaðsíða 13

Utanríkisverslun 1997 - vöruílokkar og viðskiptalönd
11
Verðreikningur
Verðmæti innfluttrar vöru er ýmist sýnt á cif-verði eða fob-
verði en verðmæti útflutnings eingöngu á fob-verði. Með
fob-verði (free on board) er átt við verð vörunnar komið um
borð í flutningsfar í útflutningslandi. I cif-verði (cost, insur-
ance, freight) er einnig talinn sá kostnaður sem fellur á vöruna
þar til henni er skipað upp í innflutningslandi. Aðallega er
um að ræða flutningsgjald og vátryggingarkostnað. I hag-
skýrslum um utanríkisverslun er venjan sú að innflutningur
er talinn á cif-verði en útflutningur á fob-verði. Eðli málsins
samkvæmt á þó þessi regla ekki við um ferskan fisk sem
seldur er í erlendum höfnum. Við verðákvörðunþessarar vöru
er farið effir reglum Fiskifélags íslands um útreikning út-
flutningsverðmætis ísfisks og bræðslufisks þar sem fr á brúttó-
söluverði eru dregnir tilteknir kostnaðarliðir, mismunandi
eftir löndum. Hér er um að ræða löndunarkostnað og hafnar-
gjöld, toll og sölukostnað.
Tölur um verðmæti innflutnings eru fengnar með því að
umreikna verðmæti vörunnar í erlendum gjaldeyri til ís-
lenskra króna miðað við sölugengi viðkomandi gjaldmiðils.
Utflutningstölur eru miðaðar við kaupgengi. Viðmiðunar-
gengið er svokallað tollgengi sem er hið opinbera gengi skráð
af Seðlabanka íslands 28. hvers mánaðar, sé það virkur dagur,
ella næsta rúmhelgan dag.
Magn
Með magni útflutnings og innflutnings er átt við nettóþyngd
(þ.e. þyngd án umbúða) í tonnum nema annað sé tilgreint
sérstaklega. I þessu riti er í töflum 19 og 21 tilgreindur fjöldi
útfluttra hrossa í stað þyngdar þeirra í tonnum en þyngd þeirra
er meðtalin í samtölu fyrir landbúnaðarvörur í töflu 19.
Utanríkisverslun 1997
Vöruskiptajöfnuður
í 1. yfirliti er sýnd þróun utanríkisverslunar áratuginn 1988-
1997, annars vegar á gengi hvers árs og hins vegar á meðal-
gengi ársins 1997. Innflutningur er hér sýndur á cif-verði en
útflutningur á fob-verði. A árinu 1997 nam verðmæti vöru-
útflutningsins í heild 131,2 milljörðumkróna fob ámóti 143,2
milljarða heildarvöruinnflutningi cif. Þetta þýðir að
útflutningur umfr am innflutning á árinu 1997 var neikvæður
um 12,0 milljarða. Samkvæmt þessum mælikvarða hefur
verið halli á utanríkisversluninni allan þennan áratug að
undanskildum árunum 1993-1995. Hallinn hefur verið mis-
mikill eða frá um 0,7% af útflutningsverðmæti árið 1989,
reiknað á föstu gengi, upp í 13,7% árið 1991. Hallinn á
vöruskiptunum á árinu 1997 var 9,2% af útflutningsverðmæti
í samanburði við 8,2% halla árið 1996, 2,6% afgang árið
1995 og 9,0% afgang árið 1994.
Innflutningur er gerður upp á fob-verði í íslenskum þjóð-
hagsreikningum. Mismunur cif-verðs og fob-verðs, aðallega
farmgjöld og vátrygging, færist þá á útgjaldahlið þjónustu-
reiknings. Niðurstaðan á viðskiptareikningi (sem er samtala
vöru- og þjónustureiknings) verður því hin sama óháð því
hvorri aðferðinni erbeitt. Tölurum vöruskiptajöfnuð breytast
hins vegar mikið. Þetta kemur fram í 2. yfirliti sem sýnir
vöruskiptajöfnuðinn þar sem verðmæti útflutnings og inn-
flutnings er hvort tveggja reiknað á fob-verði. Til þess að
gefa betri vísbendingu um vöruskiptajöfnuðinn er jafnframt
sýnt hlutfall hans af vergri landsframleiðslu samkvæmt tölum
Þjóðhagsstofnunar. Innflutningur fob 1997 nam 131,3 mill-
jörðum og var vöruskiptajöfnuðurinn 1997 því óhagstæður
um 0,1 milljarð. I 2. yfirliti kemur fram að vöruskipta-
jöfnuðurinn fob við útlönd hefúr verið hagstæður sex ár af
þeim tíu árum sem hér eru sýnd. Mestur afgangur var árið
1994, 4,5% af vergri landsframleiðslu, einnig var umtals-
verður afgangur árin 1993, 1995 og 1989. Halli var á vöru-
skiptunum fjögur þessara ára, mestur 0,8% af vergri lands-
framleiðslu árið 1991. Á mynd 1 má sjá þróun útflutnings
fob, innflutnings fob og vöruskiptajafnaðar fob.
Fróðlegt er að sjá hvemig hlutfall fob-verðs og cif-verðs
hefur þróast undanfarin ár. Árið 1997 nam heildarverðmæti
innflutningsins cif 143,2 milljörðum kr. en fob-verðmæti hans
131,3 milljörðum kr. eða 91,7% af cif-verðmætinu. Sam-
bærilegt hlutfall var 91,8% árið 1996, 91,1% árið 1995 og
90,4-91,5% árin 1989-1994.
1. yfirlit. Utanríkisverslun árin 1988-1997
í milljónum króna á gengi hvers árs í milljónum króna á gengi ársins 1997 1 Útflutt umfram innflutt í % af útflutningi
Útflutt fob Innflutt cif Útflutt umfram innflutt (fob-cif) Útflutt fob Innflutt cif Útflutt umfram innflutt (fob-cií)
1988 61.667 68.723 -7.057 96.780 107.812 -11.032 -11,4
1989 80.072 80.599 -528 99.892 100.550 -658 -0,7
1990 92.625 96.621 -3.996 103.728 108.203 -4.475 -4,3
1991 91.560 104.129 -12.569 102.535 116.611 -14.076 -13,7
1992 87.833 96.895 -9.063 97.872 107.971 -10.099 -10,3
1993 94.658 91.307 3.351 97.393 93.946 3.448 3,5
1994 112.654 102.541 10.113 110.179 100.290 9.889 9,0
1995 116.607 113.614 2.993 114.160 111.230 2.930 2,6
1996 125.690 135.994 -10.304 123.176 133.274 -10.098 -8,2
1997 131.213 143.227 -12.014 131.213 143.227 -12.014 -9,2
Miðað er við meðalgengi á vöruviðskiptavog; samkvæmt þeim mælikvarða er meðalverð erlends gjaldeyris 1997 2,0% lægra en árið áður.