Hlynur - 15.02.1974, Qupperneq 5

Samvinnubœrinn Akureyri.
manns. Ef við göngum síðan út
frá þriggja manna fjölskyldum,
mætti þess vegna reikna með,
að í kringum þriðjungur íbúa
Akureyrar hefði framfærslu af
samvinnuiðnaðinum. Inn í dæm-
iú fléttast svo að sjálfsögðu
einnig vinna þeirra, sem annast
ílutninga að og frá verksmiðj-
unum, bankaviðskipti og ýmis-
legt fleira í sambandi við þjón-
ustu við þetta fólk og starfsemi
bæjarfélagsins, sem óbeinlínis
skapast í sambandi við iðn-
reksturinn.
Hvað greiddu verksmiðj-
urnar mikið í laun á s. 1. ári?
Launagreiðslur Iðnaðar-
deildar árið 1972 námu 221 milj.
króna, en um árið 1973 liggja
ekki enn fyrir endanlegar tölur,
Þó að þær séu trúlega nærri
250-260 miljónum króna. Þá má
Lka nefna það, að fyrsta starfs-
ar deildarinnar, árið 1949, námu
iaunagreiðslur hennar 5,8 milj-
ónum króna.
~~ Hefur nokkuð verið hug-
feitt að byrja á nýjum iðngrein-
um á vegum deildarinnar, t. d.
innan plastiðnaðarins?
— Jú, það hefur verið hugleitt
a^ fara út í nýjar greinar, en á
nýjum framkvæmdum hefur lít-
iS verið byrjað, nema í viðbótar-
Sreinum innan þeirra verk-
smiðja, sem starfræktar eru í
dag. Með tilkomu nýju sútunar-
verksmiðjunnar var farið að
it'amleiða pelsaskinn, og í sam-
bandi við það hefur verið bætt
við nýrri deild innan Fataverk-
SIniðjunnar Heklu, sem saumar
Pelsa. Sem aðra grein, sem
óyggist á pelsaskinnum, má
Pefna Verksmiðjuna Hött í
Borgarnesi, þar sem framleiddar
eru kuldahúfur. í plastiðnaðin-
um hefur lítið gerzt, en þó var
bætt við deild í Efnaverksmiðj-
unni Sjöfn fyrir skömmu, þar
sem framleiddar eru dýnur til
húsgagnagerðar. Hins vegar er
starfrækt á vegum Kaupfélags
Eyfirðinga fyrirtækið Plastein-
angrun hf., sem framleiðir ein-
angrun í hús og ýmis konar
gerðir af plastpokum til umbúða
og fleiri nota.
— Er nokkuð framundan i því,
að verksmiðjur á vegum deildar-
innar verði reistar viðar á land-
inu en nú er?
— Það mál hefur oft verið
rætt, og vissulega væri það æski-
legt, en úr þvi hefur ekki orðið
neitt, sem orð er á gerandi. Það
er nú einu sinni svo, að verk-
smiðjur, sem t. d. þurfa að keppa
á erlendum mörkuðum, verða að
vera af vissri stærð til að við-
unandi árangur náist, en að-
stæður víða úti um landið eru
smáar og eins og nú háttar
mikill skortur á fólki til iðnað-
arstarfa og raunar hvers konar
starfa. Ég held, að slikur iðnað-
ur geti naumast risið úti um
land nema í ákveðnum og nokk-
uð stórum byggðakjörnum, því
að iðnaðurinn verður aldrei rek-
inn með árangri, ef hann hefur
ekki vel þjálfað iðnverkafólk til
starfa, sem vinnur stöðugt og
allan ársins hring hjá honum.
Þau litlu fyrirtæki, prjónastofur
og saumastofur, sem nú eru
starfandi úti um landið, eiga
við mikla erfiðleika að etja.
Þessi fyrirtæki voru sett upp með
það fyrir augum að framleiða
vörur til útflutnings. Þeim er
ætlað að keppa við erfiðar að-
stæður og á markaði, sem er yf-
irfullur af ódýrum prjónafatn-
aði, en framleiðslukostnaður er
hér hár. Vissulega væri æski-
legt, ef takast mætti að skapa
þessum smáu fyrirtækjum stöð-
ugan ma kað fyrir framleiðsl-
una, vegna þess þýðingarmikla
hlutverks, sem þeim raunveru-
lega e~ ætlað á hinum minni
stöðum úti á landsbyggðinni, en
það er að nýta það vinnuafl, sem
ekki getur tekið þátt í hinum
erfiðari störfum, og að skapa
atvinnu fyrir húsmæður, sem
jafnframt þurfa að sinna
heimilisstörfum, en geta þó unn-
ið úti hálfan daginn. Það segir
sig sjálft, að stóru fyrirtækin
eru þeim minni ofjarl, og sú
hefur raunin líka orðið erlendis.
Samkeppnin í sölu vefnaðarvara
er afar hörð á hinum erlenda
stóra markaði og reyndar einnig
hér á hinum litla heimamark-
aði. Samkeppnin við innflutn-
inginn er mikil, og eftir því sem
Framhald á bls. 16
HLYNUR 5