Morgunblaðið - 16.12.2019, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 16. DESEMBER 2019
JEEP® RENEGADE LIMITED - Verð á sýningarbíl: 4.990.000 kr.
JEEP® RENEGADE TRAILHAWK - Verð á sýningarbíl: 5.490.000 kr.
JEEP® CHEROKEE LONGITUDE LUXURY - Verð á sýningarbíl: 7.490.000 kr.
JEEP® CHEROKEE LONGITUDE LUXURY - Verð á sýningarbíl: 7.990.000 kr.
JEEP® CHEROKEE LIMITED - Verð á sýningarbíl: 8.790.000 kr.
ee .is
UMBOÐSAÐILI JEEP® Á ÍSLANDI • ÍSLENSK-BANDARÍSKA • ÞVERHOLT 6 • 270 MOSFELLSBÆR • S. 534 4433
WWW.ISBAND.IS • ISBAND@ISBAND.IS • OPIÐ VIRKA DAGA 10-18 • LAUGARDAGA 12-16
j p
VETURINN ER OKKAR TÍMI - ALVÖRU JEPPAR - ALVÖRU FJÓRHJÓLADRIF
TILBOÐ Á VÖLDUM SÝNINGARBÍLUM
ERUM Í SAMNINGSSTUÐI
JEEP© WRANGLER
TILBOÐSVERÐ Á SÝNINGARBÍL
FRÁ: 11.590.000 KR.
JEEP© GRAND CHEROKEE
TILBOÐSVERÐ Á SÝNINGARBÍL
FRÁ: 9.990. 00 KR.
JEEP© CHEROKEE
TILBOÐSVERÐ Á SÝNINGARBÍL
FRÁ: 7.490.000 KR.
JEEP© RENEGADE
TILBOÐSVERÐ Á SÝNINGARBÍL
FRÁ: 4.990. 0 KR.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Sterkir háskólar er ein helsta
undirstaða velsældar þjóða og
rannsóknir frumskilyrði þess að
Ísland sé samkeppnishæft í vís-
indastarfi,“ segir Guðbjörg Linda
Rafnsdóttir aðstoðarrektor vís-
inda við Háskóla Íslands. „Efling
doktorsnáms er mikilvægur hluti
þessa. Svo doktorsnemar geti
óskiptir helgað sig námi þarf að
tryggja þeim örugga framfærslu
með stuðningi í gegnum rann-
sóknasjóði eða aðrar leiðir.“
Á síðustu tólf mánuðum hafa
alls 95 doktorar, 24 karla og 71
kona, brauðskráðst frá Háskóla
Íslands. Var því fagnað þann 1.
desember sl., en HÍ heldur full-
veldisdaginn jafnan hátíðlegan.
Doktorar aldrei fleiri en nú
Fyrsta doktorsvörnin við HÍ
fór fram fyrir öld síðan, en það
var í október 1919 sem Páll Egg-
ert Ólason varði ritgerð sína um
Jón Arason biskup. Árið 2001
voru fjórir nýir doktorar braut-
skráðir frá Háskóla Íslands, en
síðan þá hefur doktorsnemum
fjölgað mikið. Doktorsútskriftir
hafa aldrei verið fleiri en nú árið
2019, en síðustu ár hefur talan
rokkað í kringum 60 á ári. Flestir
þeir sem fengu hina æðstu lær-
dómsgráðu frá HÍ í ár voru nem-
endur við heilbrigðisvísindasviðs
eða alls 33. Þar af voru flestir úr
læknadeild. Þá hefur ríflega
fjórðungur brautskráðra doktora
síðasta misserið verið með erlent
ríkisfang sem endurspeglar þá
staðreynd að nám á efsta stigi er í
eðli sínu alþjóðlegt. Við HÍ eru nú
alls um 600 manns í doktorsnámi
sem miðað er við að taki þrjú til
fjögur ár.
Á heimslistum
„Háskólastarf er hvarvetna í
mikilli þróun,“ segir Guðbjörg
Linda. Lengi vel bauð Háskóli Ís-
lands fyrst og fremst upp á
grunnnám og það í mun færri
greinum en nú. Sinnti þannig áæt-
lega þörfum samfélags, sem var
allt öðruvísi og fábreyttara en nú.
Í kringum 1990 var farið að
leggja meiri áherslu á meist-
aranám og upp úr 2006 á dokt-
orsnámið. Til að undirstrika það
var Miðstöð framhaldsnáms stofn-
uð árið 2009.
„Miðstöðin hefur það hlut-
verk að efla gæði doktorsnáms og
stuðla að öflugu rannsóknar-
umhverfi doktorsnema þannig að
það standist alþjóðlegar kröfur. Á
þessum tíma var einnig sú stefna
mörkuð að við yrðum rannsókn-
arháskóli í fremstu röð. Þar höf-
um við líka náð langt. Nei, það er
engin ein ákveðin skýring á því að
flestir doktorarnir nú komi af
heilbrigðisvísindasviði, en á síð-
ustu árum þá hafa flestir ýmist
komið af veilbrigðisvísindasviði
og verkfræði- og náttúruvís-
indasviði. Það hvort fólk fari í
doktornám ræðst að einhverju
leyti af því hvaða styrkir bjóðast,
til dæmis frá erlendum sam-
keppnissjóðum.“
Háskóli Íslands er nú í sæti
401-500 á lista Shanghai Ranking
Consultancy yfir bestu háskóla
heims og í sæti 351-400 á lista
Times Higher Education World
University Rankings. Báðir þessir
kvarðar taka til rannsókna,
kennslu og áhrifa í alþjóðlegum
vísindum. Til að halda þessari
stöðu segir Guðbjörg Linda nauð-
synlegt að fjármögnun háskóla-
starfs á Ísland sé hið minnsta í
samræmi við meðaltal ríkja innan
OECD. Að því markmiði sé stefnt
og að 2025 standi framlögin á
pari við Norðurlöndin.
Breidd í starfinu
„Á Norðurlöndunum eru
sterkir háskólar, þetta eru lönd
velsældar og þangað viljum við Ís-
lendingar ná. Mikilvægt er að nið-
urstöður rannsókna skili sér út til
samfélagsins og nýtist til sköðun
þekkingar og nýsköpunar. Það
gerum við í Háskóla Ísland með til
dæmis birtingu rannsóknanið-
urstaðna, funda- og ráðstefnu-
haldi, aðstoð við stofnun sprota-
fyrirtækja og þátttöku í stefnu-
mótun víða í samfélaginu, auk
þess að mennta allan þann stóra
hóp nemenda sem útskrifast frá
okkur,“ segir Guðbjörg Linda.
Hún nefnir einnig fyrirlestraröð á
um heimsmarkmið Sameinuðu
þjóðanna en sjálfbærni er megin-
stef þeirra.
„Sérstaða Háskóla Íslands er
breidd. Við höfum hér fólk sem
getur fjallað um heimsmarkmiðin
þverfaglega, til að mynda um
loftslagmál sem eru svo víða til
umfjöllunar nú. Sérfræðiþekking
ólíkra aðila er mikilvæg og þarf
að ná til málefna sem brenna á
heimsbyggðinni og fléttast inn í
líf fólks um allan heim.“
Vísindi og doktorsnám dafna í Háskóla Íslands
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Menntun „Sérfræðiþekking ólíkra aðila er mikilvæg og þarf að ná til
mála sem brenna á heimsbyggðinni,“ segir Guðbjörg Linda aðstoðarrektor.
Undirstaða velsældar
 Guðbjörg Linda Rafnsdóttir
fæddist árið 1957. Hún nam fé-
lagsfræði við Háskóla Íslands
og tók seinna meistara- og
doktorspróf frá Lundi í Svíþjóð.
 Fyrr á árum sinnti Guðbjörg
kennslu við ýmsa skóla og var í
áraraðir deildarstjóri Vinnueft-
irlitsins. Var skipuð dósent í fé-
lagsfræði við Háskóla Íslands
2004 og fjórum árum síðar
prófessor og deildarforseti fé-
lags- og mannvísindadeildar.
Var árið 2016 skipuð aðstoðar-
rektor vísinda við HÍ.
Hver er hún?
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
Síðustu daga hefur verið kalt í húsum
í Kórahverfi og er þar um að kenna
skorti á vatni til upphitunar. Íbúi í
Kórahverfi segir að slíkt sé algengt ef
hitastig úti við fari undir mínus 5
gráður. Hefur vandamálið farið
versnandi á síðustu þremur árum en
mikið hefur verið byggt í Kórahverf-
inu undanfarið.
Hverfið liggur fremur hátt á höfuð-
borgarsvæðinu en upplýsingafulltrúi
Veitna segist ekki kannast við það að
Kórahverfið sé sérstakt vandamála-
svæði hvað þetta varðar. Þó finni íbú-
ar í hverfum sem liggi hátt oftar en
ekki meira fyrir því þegar þrýstingur
lækkar í kerfinu.
Vandamál komu upp hjá Veitum á
laugardagskvöld sem ollu því að
þrýstingur í kerfinu minnkaði.
„Í Kórahverfi þar sem ég bý er bú-
ið að byggja og byggja. Það var tekin
tólf hæða blokk í notkun í sumar og í
Austurkór er búið að byggja stans-
laust. Ég er náttúrlega í hæstu göt-
unni þarna og þar er minnsti þrýst-
ingurinn. Í gær [laugardag] var
vatnið sem ég fékk inn undir 50 gráð-
um og þrýstingurinn var bara 0,5 en
ætti í raun að vera 5. Í gærkvöldi hjá
mér var hitinn í húsinu kominn niður í
fimmtán stig vegna þess að það kom
bara ekkert vatn inn,“ segir Bjarni
Antonsson, íbúi í Kórahverfi. Hann
telur að Veitur anni ekki þeirri eftir-
spurn sem þeim er ætlað að koma til
móts við vegna aukins íbúafjölda á
höfuðborgarsvæðinu.
Mikil notkun er ástæða þrýsti-
lækkunar, að sögn Ólafar Snæhólm
Baldursdóttur, upplýsingafulltrúa
Veitna, en kalt hefur verið á landinu
öllu síðustu daga og þar er höfuð-
borgarsvæðið ekki undanskilið.
„Það er náttúrlega mjög mikil
notkun þegar það er svona kalt. Við
slógum kannski engin met en við fór-
um ansi nálægt því í þessum kulda.“
Hótelbyggingar vatnsfrekar
Önnur ástæða tengist tveimur nýj-
um dælustöðvum sem komið var upp
við Suðuræð, sem þjónar höfuðborg-
arsvæðinu. Vandamál kom upp með
dælustöðvarnar en þeim er ætlað að
styrkja þjónustuna. Þegar blaðamað-
ur ræddi við Ólöfu í gær var unnið að
lausn á vandanum.
Ólöf segir að vissulega hafi álagið á
kerfi Veitna aukist að undanförnu en
fyrirtækið anni þó eftirspurn.
„Við erum í sífelldri endurnýjun á
kerfinu. Það er eilífðarmál að halda
kerfinu við og stækka það. Hitaveitan
hefur stækkað mikið á höfuðborgar-
svæðinu undanfarið. Það er búin að
vera mikil uppbygging, þétting
byggðar og hótelbyggingar nota ansi
mikið. Kerfið þarf náttúrlega að
fylgja þessu.“
Spurð hvernig brugðist sé við
stækkun höfuðborgarsvæðisins og
auknum íbúafjölda segir Ólöf:
„Við erum að auka framleiðslu og
alltaf að byggja upp kerfið eins og
þessar tvær nýju dælustöðvar sýna,
þær eru náttúrlega liður í því að auka
getu kerfisins.“
Þá segir Ólöf mikilvægt að Íslend-
ingar sói ekki heitu vatni.
„Það er mjög mikilvægt að allir fari
vel með heita vatnið. Þetta er auðlind
sem við eigum að ganga vel um.“
Kuldakast í
Kórahverfi
 Hverfi sem liggja hátt verða verst úti
Morgunblaðið/Ómar
Kalt Fjöldi íbúa í Kórahverfi tjáði sig um kuldann á Facebook um helgina.