Morgunblaðið - Sunnudagur - 22.12.2019, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22.12. 2019
J
ólin eru á allra næsta leiti og notalegt að
finna að maður hlakkar enn þá til.
Vísdómsmaður varð forðum sakaður um
það að vera barnalegur í ályktunum sínum.
Hann brosti í kampinn og sagði að í sínum
dal fyrir norðan hefði það verið haft fyrir
satt að þeir sem væru barnalegir lungann úr
lífinu gengju ekki í barndóm þótt í ellina
kæmust.
Tilhlökkunin er sjálfsagt aðeins önnur en var, þeg-
ar pakkarnir voru í aðalhlutverki. Enn þá er þó
skemmtilegt að opna pakka frá sínum nánustu, og
þegar best lætur með sínum nánustu. Alla aðra daga
ársins sækir fólk í tilbreytingu og fær dapurlega
fljótt leiða á mörgu. En um jól og í aðdraganda þeirra
er mikilvægast að allt sé eins og var síðast og þar og
þar og þar áður.
Hafi maður haft þann ósið að gera sumt á síðustu
stundu og stefna því í óvissu að það hafist vill maður,
eins og óafvitandi, gera það sama einnig á síðustu
stundu núna. Og patið sem fylgir svo óskynsamlegum
vinnubrögðum verður sérstakt fagnaðarefni. Þetta er
nefnilega jólapatið okkar og það væri ekki allt með
felldu ef það dúkkaði ekki upp í þetta sinn.
Sá sem hér á hlut mun ekki viðurkenna það en hann
veit það þó innst inni að jólapatið hans gengur upp af
því að styrkari stoð heimilisins tekur ekki þátt í því.
En það er reyndar líka hefðbundinn og ómissandi
þáttur í aðdraganda jólanna að öryggisventillinn
bregðist ekki nú frekar en fyrri daginn.
Óspök spakmæli
Talandi um gjafir þá segir eitt spakmælið að „hver sé
sínum gjöfum líkastur“. Þetta hefur sannfærandi
hljóm og okkur hættir til að taka spakmælum sem
fara vel í munni eins og þau hafi verið undir smásjá
og sannreynd af víðkunnum vísindamönnum.
Kurteisi kostar ekki peninga, segir annað spak-
mæli. En þau eru óteljandi dæmin sem sýna og sanna
að kurteisin er mönnum dýrkeypt. Þeir sem gefa ekk-
ert fyrir hana og fautast áfram á frekjunni, eigin-
hagsmunum og óbilgirninni, sem eru samhent syst-
kini, þurfa ekki að kvarta yfir veraldlegri fátækt, þótt
snautt sé um annað. Spakmælið gengi betur upp
þannig: Kurteisin gæti borgað sig ef hún kostar þig
lítið sem ekkert. En það fer þó ekki fram hjá neinum
að kurteisi vex marktækt eftir því sem dögunum til
jóla fækkar og það ætlar sér enginn að græða á því.
Þau eru svo mögnuð jólin. Við biðjum öllum gleði-
legra jóla en erum ekki endilega með slíkar óskir
uppi endranær. Sumardagurinn fyrsti og gleðilegt
sumar eru á undanhaldi en páskarnir halda enn velli.
Ekki óvænt gjöf
En svo aftur sé vikið að fullyrðingunni um að hver sé
sínum gjöfum líkastur, þá er ekki útilokað að Donald
Trump hafi einmitt hugsað það þegar Pelosi þing-
forseti rétti pakka í átt til hans í þetta sinn. Þing-
forsetinn braut reyndar jólahefðirnar því hún var
fyrir löngu búin að hrópa út hvað væri í pakka-
ómyndinni. Ekki aðeins til nærstaddra heldur til
bandarísku þjóðarinnar og reyndar heimsbyggð-
arinnar allrar. Þar er „impeachmentið“ hrópaði hún.
Frú Pelosi og liðsmenn hennar í Demókrataflokkn-
um ákváðu raunar strax á fyrsta degi eftir kosningu
forsetans í nóvember 2016 að kosningarnar væru
ómark. Tugir þingmanna flokksins sýndu þann dóna-
skap að mæta ekki við innsetninguna! Þeir sögðu
ástæðuna vera þá að þeirra frambjóðandi hefði átt
sigurinn vísan ef Trump og Pútín hefðu ekki gert eitt-
hvað, sem enginn vissi þá hvað var og enn síður nú.
Og í sömu svifum sannfærðu þeir sjálfa sig um að
þessum forseta yrði að koma frá því hann hefði unnið
með svindli. Sigur fenginn með svindli og svikum í
samkrulli við erlenda valdhafa yrði að leiðrétta.
Mueller ófundvísi
Það mun vera rétt að Mueller saksóknari telur sig
hafa fundið sannanir fyrir því að Rússar (og þar með
Pútín) hafi eytt fjármunum í auglýsingar á vefmiðlum
vestra til að hafa áhrif á kosningarnar. Engan hafði
grunað að Rússlandsforseti væri aflögufær. En sem
betur fer kom í ljós að menn þurfa ekki að hafa
áhyggjur af afkomu hans, því auglýsingaafskiptin
voru svipuð því og að Pútín hefði auglýst fyrir 25.000
krónur íslenskar á DV-vefnum til að hafa áhrif á
kosningar hér!
Lengi vel keyptu illa mannaðar fréttaveitur þetta
tal og blésu það upp. Meira að segja góðviljaðir menn
hér uppi á Ísandi eltu fjölmiðlana vestra sem hafa alla
daga frá kosningunum blásið í sömu lúðra og spuna-
rokkar demókrata. Þeir hafa ekki séð neitt athuga-
vert við það að ríkislögregla Bandaríkjanna og helstu
leyniþjónustur tóku ekki aðeins þátt í leiknum heldur
voru æðstu yfirmenn þeirra í hópi helstu leikara. Allt
er þetta orðið mjög ógnvænlegt.
Blindan skiljanleg
En á hinn bóginn eru svo ólíkindaleg viðbrögð ekki
óeðlileg. Vinir hins vestræna lýðræðis hafa með réttu
treyst á Bandaríkin sem síðasta vígið gegn óvinum
þess, ef annað þryti. Þeim hefur auðvitað þótt það al-
gjörlega óbærileg hugsun að öflugustu stofnanir stór-
veldisins, sem hafa ríkulegar heimildir til að fara sínu
fram gagnvart borgurunum, hafi í allra efsta lagi
þeirra sammælst um það að setja réttkjörinn forseta
af fyrir heimatilbúnar sakir, málatilbúnað sem ekki
stóð stafur fyrir. Stundum er vitnað til þess sem
sannindamerkis að Manafort, maður sem enginn í
þessu landi hafði heyrt nefndan fyrr en hann varð
kosningastjóri Trumps í nokkra mánuði, hefði verið
dæmdur í langt fangelsi eins og Bandaríkjamenn
tíðka. En þessi maður var dæmdur fyrir fjármála-
brask og undanskot frá skatti tæpum áratug áður en
hann starfaði fyrir Trump í 3 mánuði eða svo! Sak-
sóknarar handgengnir demókrötum í New York
ákváðu að ákæra Manafort fyrir sömu sakir og alrík-
isdómstóll hafði dæmt hann fyrir til að tryggja, eins
og þeir sögðu, að Trump gæti ekki náðað hann vegna
alríkisdómsins. Nú í fyrradag henti dómari þar mál-
inu út með yfirlýsingu um að óheimilt væri að ákæra
mann fyrir sama brot tvisvar og reyna að fá hann
dæmdan aftur. Litla gula hænan í lögfræði.
Allar forsendur skortir
Manafort-harmleikurinn er miklu frekar tákn um vit-
leysuna en sannindamerki um að Trump og Pútín
hafi verið að bralla eitthvað, sem ekki snifsi bendir
til.
Þegar stofnað er til rannsóknar á forseta Banda-
ríkjanna samkvæmt sérstakri heimild í stjórnarskrá
þeirra hefur hingað til ætíð verið lagt upp úr að nokk-
ur grundvallaratriði séu til staðar. Í fyrsta lagi að
forsetinn sé á sínu síðara kjörtímabili svo að þjóðin
sjálf eigi engan kost á að ná til hans eða taka með at-
kvæði sínu afstöðu til ásakana á hendur honum.
Þetta átti við Richard Nixon og Bill Clinton. Það á
ekki við um Donald Trump. Í öðru lagi þá hefur ekki
verið lögð fram tillaga um „impeachment“ fyrr en
eftir rækilega rannsókn sérstaks saksóknara sem til-
kynnt hafi þinginu um að forsetinn hafi brotið gegn
þeim skilyrðum sem verða að vera fyrir hendi svo að
Voldugustu samsær-
ismenn reyndust
ekki ósnertanlegir.
Það er þakkarefni
Reykjavíkurbréf20.12.19