Fréttablaðið - 21.01.2020, Blaðsíða 24

ÉG ÓSKAÐI ÞESS
MARGOFT AÐ ÉG
HEFÐI FREKAR FENGIÐ AÐ
HORFA Á FYRRI PARTINN
AFTUR.
LEIKHÚS
Helgi Þór rofnar
Tyrfingur Tyrfingsson
Borgarleikhúsið
Leikstjórn: Stefán Jónsson
Leikarar: Hilmar Guðjónsson, Þur-
íður Blær Jóhannsdóttir, Bergur
Þór Ingólfsson, Hjörtur Jóhann
Jónsson, Erlen Isabella Einars-
dóttir og Kári Gíslason
Leikmynd: Grétar Reynisson
Búningar: Stefanía Adolfsdóttir
Lýsing: Pálmi Jónsson
Tónlist: Magnús Jóhann Ragnars-
son
Myndband: Elmar Þórarinsson
Leikgervi: Margrét Benedikts-
dóttir
Hljóðmynd: Garðar Borgþórsson
Fimmta leikrit Tyrfings Tyrfings-
sonar í Borgarleikhúsinu hefst á
notalegu atriði þar sem Hilmar
Guðjónsson, í hlutverki Helga Þórs,
er að farða lík á útfararstofu föður
síns. En friðurinn er úti þegar Jón,
faðir hans, kemur úr læknisskoðun
í Hamraborginni, stútfullur af
nýjum sjúkdómum og með áríð-
andi forspá um framtíð sonar síns.
Nú þarf útfararstjórinn ekki lengur
að sækja djöfullega spádóma á mið-
ilsfundum því til hagræðingar og
sparnaðar birtast þeir honum nú
endurgjaldslaust í eigin draumum.
Og það er ekki lítið sem þarf að ótt-
ast; bruni, dauði og afskorin tunga.
Ráðning draumsins er augljós,
feigð og skelfing vofa yfir Helga Þór
nema hann starfi áfram sem þræll
og þjónn föður síns, eina mannsins
sem veitt getur honum fullnægjandi
vernd gegn eigin spádómi.
Tyrfingur leikur sér hér með
ótrúlega lífseiga trú þjóðarinnar á
hið yfirnáttúrulega og vekur upp
réttmætar spurningar um hversu
mikinn þátt við eigum sjálf í því
að láta spádóma rætast. Verkinu er
stillt upp líkt og grískum harmleik
þar sem örlögin eru óumflýjanleg
og allar tilraunir til að flýja dæmdar
til þess eins að gera endalokin enn
skelfilegri.
Sterkur fyrri hluti
Fyrir okkur sem ekki erum mjög
upptekin af því að bjarga heim-
inum og erum til í örstutt frí frá
umræðunni um hlýnun jarðar er
fyrri hluti handritsins nánast upp
á fimm stjörnur. Gróft orðfæri, beitt
hnyttni, þétt samtöl og næm ádeila
höfundar á þau atriði sem sam-
félagið hefur komið sér saman um
að ekki megi lasta, líkt og til dæmis
tíða tölvupósta frá hressa liðinu í
foreldrafélaginu, hreinlega lyfta
áhorfendum ítrekað upp úr sætum
sínum og senda þá brosandi fram í
hléi.
Eftir hlé verða hins vegar mikil
skil í verkinu, það er nánast eins
og það sé skrifað og leikstýrt af
einhverjum öðrum. Leikararnir
bókstaf lega öskra línurnar sínar
á löngum köflum á milli þess sem
með óspennandi dramatísk ri
hljóðmynd er gerð vonlaus til-
raun til að færa einhverja spennu
í framvinduna. Saga áhugaverðu
einstaklinganna sem kynntir voru
fyrir hlé raknar einhvern veginn
upp og ég óskaði þess margoft að ég
hefði frekar fengið að horfa á fyrri
partinn aftur. Þó skal tekið fram að
seinna söngatriði Hilmars Guðjóns-
sonar í nútímalegu jarðarförinni
var mjög flott.
Misjafn leikur
Þeir Hilmar Guðjónsson og Hjörtur
Jóhann Jónsson halda áhorfendum
á tánum með góðum leik og miklum
frumleika í glæsilegri textameð-
ferð sinni. Það er vart nokkuð sem
kemur upp í hugann sem betur
hefði mátt fara. Hjörtur leikur bak-
ara sem er áhugasamur kynlífsiðk-
andi án þess þó að vera mjög opin-
skár eða öruggur um hvatir sínar og
tilfinningar. Draumur bakarans er
að innrétta bar í barnaherberginu
og bjóða Helga Þór að búa með sér.
Hirti tekst vel upp með að halda
forvitni áhorfenda um hvort ást
bakarans á Helga Þór sé sönn eða
hvort annars konar hvatir búi að
baki, eins og til dæmis að taka við
drottnunarhlutverki Jóns útfarar-
stjóra yfir syni sínum.
Bergur Þór Ingólfsson leikur Jón
útfararstjóra, föður Helga Þórs. Það
var margt sem truflaði mig við túlk-
unina, Bergur Þór lék af of miklum
krafti, ekki síst raddlega, en með
öskrinu fauk það vald sem hóflegri
raddbeitingu hefði getað fylgt og
hlutverkið kallaði eftir. Engin ógn
stafaði heldur af líkamsbeitingu
Bergs og bjánalegt gervið gerði
svo út af við trúverðugleika hans.
Þessu til viðbótar var fjarstæðu-
kennt að ætla áhorfendum að trúa
því að Bergur gæti haft Hjört undir
í viðureign þeirra. Einnig var bak-
grunnur Bergs frekar óskýr af hálfu
höfundar. Þarna hefðu leikstjóri og
höfundur verksins átt að fara aðrar
leiðir og dýpri.
Þuríður Blær Jóhannsdóttir leik-
ur Katrínu sem átt hefur í einnar
nætur kynnum við Helga Þór. Þau
hittast aftur í byrjun verksins á
útfararstofunni þar sem Helgi Þór
er að farða föður Katrínar, glæpa-
manninn sem þeir feðgar jarða
síðar í sýningunni. Textameðferð
Þuríðar var of hæg, tilbreytingar-
laus og dramatísk í upphafi verks-
ins en lifnaði þó svolítið þegar á
leið. Þá var líkamsbeiting hennar
of sterk og naumt skammtaður
búningurinn bætti ekki það sem á
skorti í kynþokka hennar á sviði en
mátti hins vegar sjá í mjög flottum
myndbandsbrotunum af henni og
Hilmari. Það vantaði einfaldlega
meiri viðkvæmni og varnarleysi
í túlkunina líkt og texti Tyrfings
gefur til kynna þegar Katrín veit
ekki einu sinni sjálf hvernig henni
líður. Þó ber að nefna að atriðin þar
sem Helgi Þór og Katrín fantasera
um smáborgaraháttinn sem þau
þykjast fyrirlíta, en þrá framar öllu,
voru tvímælalaust meðal hápunkta
sýningarinnar og báðum leikurum
til sóma.
Leikmyndin Grétars Reynissonar
þjónaði verkinu vel þó ég hefði
frekar viljað sjá þykkari hurðir á
ofnunum en tilgerðarlegan bjarma
og reyk sem gjarnan hefði mátt fín-
stilla betur. Bryndís Loftsdóttir
NIÐURSTAÐA: Tyrfingur heldur
stöðu sinni sem óþægur og frumlegur
höfundur. Þétt og skemmtilegt verk
framan af en missir flugið í seinni hluta.
Drottnunarmáttur
dulspekinnar
Fyrri hluti handritsins er nánast upp á fimm stjörnur, segir gagnrýnandi um Helgi Þór rofnar.
Hvað?
Hvenær?
Hvar?
Þriðjudagur
hvar@frettabladid.is
21. JANÚAR 2020
Hvað? Má bjóða þér poka?
Hvenær? 13.00-16.00
Hvar? Minjasafnið Akureyri
Plastpokarnir tóku við hlut-
verki innkaupanetanna og hafa
fylgt okkur fram til þessa dags
en verða nú hluti af því sem söfn
geyma. Lesa má verslunar- og
þjónustusögu Akureyrar að hluta
til í plastpokum.
Hvað? Tango milonga
Hvenær? 20.30-22.30
Hvar? Iðnó
Argentínskur tangó dunar. Dj er
Daði og gestgjafi er Dísa.
Hvað? Agnar Már Magnússon tríó
Hvenær? 20.30
Hvar? Kex Hostel, Skúlagötu 28
Með Agnari Má leika þeir Valdi-
mar Kolbeinn Sigurjónsson á
kontrabassa og Matthías Hem-
stock á trommur. Þeir f lytja nýjar
útsetningar af þjóðlögum og
rímum útfærðum fyrir píanótríó.
Aðgangur er ókeypis.
Hvað? Merkismenn í sögu staðar
og lands
Hvenær? 20.00
Hvar? Snorrastofa, Reykholti
Borgarfirði
Fyrirlestur sr. Geirs Waage
sóknarprests í Reykholti fjallar
um Reykholt á árunum 1569 til
1807, þegar staðurinn var setinn
af svonefndum Reykhyltingum.
Boðið verður til kaffiveitinga og
umræðna.
Séra Geir Waage heldur erindi
um fyrirrennara sína í Reykholti á
vegum Snorrastofu.
2 1 . J A N Ú A R 2 0 2 0 Þ R I Ð J U D A G U R16 M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
MENNING