Fréttablaðið - 14.12.2019, Blaðsíða 30

Fjölnir Geir Bragason er landsmönnum f lestum k unnur en hann er þek ktasti húðf lúrari landsins. Fjölnir er sonur Braga Ásgeirs-
sonar listamanns, listaskríbents og
myndlistarkennara. Í dag verður
vinnustofa hans við Austurbrún 4
opnuð almenningi. Hann og bræður
hans langaði mikið að breyta henni
í nokkurs konar safn til heiðurs
minningu föður þeirra.
Vildu vernda vinnustofuna
Á þrettándu hæð í blokk við Austur-
brún er vinnustofa Braga og þaðan
er útsýni yfir alla Reykjavík, sem
er snæviþakin þegar blaðamann
ber að garði. Blokkin gnæfir yfir
sundin og var á sínum tíma með
hæstu húsum landsins, en bygg-
ingu hennar lauk árið 1961. Bragi
f lutti inn í listastúdíóið f ljótlega
eftir að byggingin reis, en Fjölnir
segir að fyrsta árið hafi ekkert
handrið verið á svölunum. Það er
skiljanlegt að Bragi hafi valið þetta
sem sitt listræna athvarf með þetta
fall ega útsýni.
„Við bræðurnir vildum við fráfall
pabba vernda vinnustofuna hans.
Eins og þú sérð þá er þetta mjög
magnaður staður. Það skiptir mig
miklu máli í þessu ferli að segja sögu
pabba og að athyglin sé á honum. Ég
hef vissulega verið áberandi í fjöl-
miðlum í gegnum tíðina, en þetta
er hans saga sem ég vil núna leggja
áherslu á,“ segir Fjölnir.
„Okkur þótti ótrúlega mikilvægt
að ná að bjarga vinnustofunni, hún
er algjör gersemi. Að mínu mati
þjóðargersemi. Gamli karlinn var
náttúrulega steinheyrnarlaus, en
hann missti heyrnina árið 1940.
Þá var hann 9 ára gamall og heyrði
ekki talað orð eftir það. Hann var
sannfærður um að það hefði leitt
hann út á listabrautina.“
Opnast nýr heimur
Af i Fjölnis, Ásgeir Ásgeirsson,
studdi alltaf við bakið á Braga föður
hans, sem var alls ekki sjálfgefið á
þessum tíma.
„Afi valdi hvað hver sonur hans
skyldi læra. Einn átti að vera lög-
fræðingur, næsti verkfræðingur,
þriðji hagfræðingur og svo koll af
kolli. Þar sem pabbi var heyrnarlaus
var ákveðið að hann yrði smiður.
Samfélagið var þannig að litið var
svo á að heyrnarlaus börn hefðu
ekki nein tækifæri. Afa dreymdi
um að einn sonurinn myndi feta
listabrautina og gefur bræðrunum
öllum listaverkabækur, öllum nema
pabba. En hann sér þessar bækur og
þarna opnast fyrir hann nýr heim-
ur. And the rest is history...“ segir
Fjölnir og hlær.
Bragi spurði Ásgeir pabba sinn
í kjölfarið hvort hann mætti ekki
verða listamaður.
„Hann segir að það sé ekki hægt,
hann verði bara að verða smiður,
því miður. Pabbi heldur áfram að
nöldra og fær að fara í Myndlista-
og handíðaskólann, sem síðar varð
hluti af Listaháskólanum. Afi talaði
við stjórnendur þar og pabbi kemst
inn, mjög ungur. Fyrst um sinn er
hann mikill klaufi og stendur sig
ekki nógu vel. Það stóð til að reka
hann eftir fyrsta árið. Einn kennar-
inn sá þó hungrið í pabba, sem hann
sagðist aldrei áður hafa séð. Kennar-
inn krefst þess að pabba verði gef-
inn séns. Árið eftir slær kennarinn
svo algjörlega í gegn,“ segi Fjölnir.
Lærði og lærði
Eftir námið heldur Bragi út í frekara
listnám, fyrst fer hann til Óslóar
með engum öðrum en Erró.
„Hinn flinki gaurinn í skólanum,“
segir Fjölnir og hlær.
„Þeir náðu vel saman, af burða-
nemendurnir. Í Ósló hitta þeir
Erling Jónsson myndhöggvara.
Erlingur talar um að pabbi hafi
borið af í teikningu og Erró skrifar
það líka í ævisögu sinni, að nem-
endurnir hafi stundum bara verið
að apa eftir pabba. Ef þeir næðu því,
þá væri þeir öryggir. Pabbi fer svo í
skóla í Kaupmannahöfn, München,
Flórens og á Grenada á Spáni. Alltaf
með þeim bestu, það var hungrið.
Afi lagði alltaf svo mikið upp úr
námi, svo pabbi lærði og lærði.“
Fjölnir segir pabba sinn alinn
upp af tveimur mönnum, Ásgeiri
Ásgeirssyni og Brandi Jónssyni,
skólastjóra Heyrnaleysingjaskólans.
„Þegar pabbi er krakki kennir
Brandur honum að lesa á varir.
Pabbi var alltaf á móti táknmáli.
Hann sagðist alltaf upplifa það svo
að heyrnarlaust fólk væri að ein-
angra sig með notkun fingramáls,
það var bara hans skoðun. Þá tali
fólk bara við aðra heyrnarlausa,
fólk sem það á kannski ekkert sam-
eiginlegt með annað en að vera líka
heyrnarlaust. Honum fannst mikil-
vægt að læra varamál til að geta
tekið almennilega þátt í samfélag-
inu. Á endanum talaði hann fimm
tungumál, las af vörum og gat gert
sjálfan sig skiljanlegan.“
Sigraði heiminn
Fjölnir segir pabba sinn alltaf hafa
talað fallega um Brand og að hann
hafi lagt grunninn fyrir heyrnarlaus
börn á þessum tíma.
„Pabbi var líka ekki bara heyrnar-
laus á þann hátt að hann heyrði
eitthvað örlítið. Margir fá skaða í
ytra eyrað eins og til dæmis hljóð-
himnuna. Þá skaddast heyrnin en
fólk heyrir mjög lítið. Hjá honum
rofnaði taug vegna heilahimnu-
bólgu. Hann var að bera út blöðin
til hermannanna í Bröggunum. Það
var engin taug til að skila boðunum.
Það er sjaldgæft, heyrist ekki suð né
neitt, bara algjör þögn.“
Ásgeir Ásgeirsson frá Fróðá, afi
Fjölnis, stofnaði Snæfellingafélagið
og stuðlaði að því að Búðarhraun
var friðlýst á sínum tíma.
„Pabbi talar um hve vænt honum
þótti um það þegar afi kom til
hans síðar meir, þegar pabbi var að
ljúka löngu listnámi sínu, og sagði
við hann að hann væri einn best
menntaði sonurinn. Pabba þótti
mjög vænt um það, enda vissi hann
hvað nám skipti afa miklu máli.
Pabbi var óhemju góður listamaður
og eiginlega sigraði heiminn. Hann
var svo metnaðarfullur og duglegur.
Hann var alltaf að, fyrstur í skólann
á morgnana og svo var honum hent
út á kvöldin,“ segir Fjölnir.
Gríðarleg fyrirmynd
Hann segir pabba sinn alltaf litið
á sig sem listamann, ekki heyrnar-
lausan listamann.
„Það er samt ekki hægt að líta
fram hjá því hvað þetta hefur haft
gríðarleg áhrif. Hann var út undan
frá ýmsu, eins og til dæmis þegar
það kemur að tónlist. Aldrei heyrði
hann Elvis eða Bítlana, hann var
aldrei þátttakandi í þeim bylgjum.
Sjálfur var hann samt söngvari áður
en hann missti heyrnina og söng
mikið með mömmu sinni. Hann
hefði líklegast orðið söngvarinn í
fjölskyldunni.“
Fjölnir segir Braga hafa verið
æðislega góðan pabba, þótt hann
hafi verið fjarlægur á tímum.
„Við pabbi vorum aldrei með neitt
„small talk“. Alltaf þegar við töl-
uðum saman var það um eitthvað
sem skipti máli. Hans samskipti við
annað fólk voru þannig. Það sem
var rætt var eitthvað sem þurfti að
ræða. Milli mín og hans voru alltaf
mjög formföst og markviss samtöl.
MÉR FANNST ÉG STANDA
Í SKUGGA HANS Í MÖRG
ÁR, SVO FATTAÐI ÉG SEM
BETUR FER FYRIR REST AÐ
ÉG ÆTLAÐI BARA AÐ VERA
Í LJÓSINU HANS. HANN ER
LJÓSIÐ
Fjölnir,
Bragi og
helgríman
Fjölnir Geir Bragason segir sögu föður síns,
en á morgun verður vinnustofa hans við
Austurbrún opnuð. Faðir hans varð heyrn-
arlaus einungis 9 ára gamall. Síðar í lífinu
áskotnaðist honum dauðagríma eins uppá-
halds listamanns síns, Edwards Munch.
Húðflúrarinn Fjölnir með helgrímu Edwards Munch í verkefni eftir pabba sinn í baksýn. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Bragi Ásgeirsson, faðir Fjölnis lést, árið 2016. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Steingerður Sonja
Þórisdóttir
steingerdur@frettabladid.is
1 4 . D E S E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R26 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð