Morgunblaðið - 21.03.2020, Side 18

18 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. MARS 2020
AKRÝLSTEINN
•Viðhaldsfrítt efni með mikla endingu
og endalausa möguleika í hönnun
•Sérsmíðum eftir máli
•Margir litir í boði
Fanntófell hefur sérhæft sig í framleiðslu á borðplötum og sólbekkjum síðan 1987.
Fanntófell ehf. | Gylfaflöt 6-8 | 112 Reykjavík | Sími 587 6688 | fanntofell.is
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
21. mars 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 140.53 141.21 140.87
Sterlingspund 161.95 162.73 162.34
Kanadadalur 96.75 97.31 97.03
Dönsk króna 20.306 20.424 20.365
Norsk króna 11.976 12.046 12.011
Sænsk króna 13.466 13.544 13.505
Svissn. franki 143.94 144.74 144.34
Japanskt jen 1.2853 1.2929 1.2891
SDR 189.81 190.95 190.38
Evra 151.78 152.62 152.2
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 180.2541
Hrávöruverð
Gull 1480.7 ($/únsa)
Ál 1602.0 ($/tonn) LME
Hráolía 27.19 ($/fatið) Brent
muni líða langur tími áður en jafn margir
ferðamenn koma aftur til landsins.
Íslendingarnir haldi sig heima
Leiðin liggur svo til Gilberts Ó. Guðjónsson-
ar úrsmiðs á Laugavegi. Hann segir rólegt í
versluninni þessa dagana. Það sé yfir 90% sam-
dráttur í sölu vegna faraldursins.
„Það er mjög lítið um útlendinga. Það er líka
lítið um Íslendinga. Fólk er farið að vera meira
heima og draga sig í hlé. Skiljanlega. Það eru
svo margar smitleiðir,“ segir Gilbert.
Hann hefur verið úrsmiður í 52 ár og segir
kreppuna án fordæma.
„Ég held að þetta verði það versta sem hefur
komið yfir okkur, þessi veira. Það eru gífurlega
margir hræddir. Til dæmis er dóttir mín dauð-
hrædd um mig af því að ég er hérna í vinnunni.
Ég hef hins vegar ekkert betra að gera en að
gera við úr. Það er áhugamál mitt hvort sem
er. Bara lífið,“ segir Gilbert.
Sjálfur þurfi hann ekki að hafa áhyggjur.
Eiga varasjóði. Almennt muni verslunar-
rekendur þó ekki lifa lengi án tekna.
„Ég er í góðum málum en það er hætt við að
margir muni þurfa að loka,“ segir Gilbert.
Hinir skuldsettu munu rúlla
Við hliðina bíður Jökull Jörgensen eftir gest-
um á rakarastofu sinni „Hárskeri almúgans“.
„Það er engin traffík. Það er bara dauði.
Bærinn er dauður. Ég er hér til málamynda.
Það er eins og að gera upp bát fyrir næstu ver-
tíð. Hinir litlu munu lifa. Þeir sem hafa offjár-
fest munu hins vegar rúlla. Staðan verður orð-
in enn erfiðari 1. júní en 1. maí. Allt lausafé fer
að klárast. Þeir sem eru háðir daglegri inn-
komu munu þurfa að fara í mjög djúpa vasa
eftir tvo mánuði,“ segir Jökull.
„Það verður að bregðast skjótt við. Ég tel að
Íslendingar séu í sömu sporum og Bretar voru
1937 og 1938 þegar Þjóðverjar voru með til-
burði um heimsyfirráð. Churchill var nákvæm-
lega rétti maðurinn sem Bretar þurftu á þess-
um tíma. Hann var reiðubúinn að gera hluti
sem voru óvinsælir af því að hann var alltaf að
hugsa um hag þjóðarinnar. Við Íslendingar
þurfum nú mann eins og Churchill, forystu-
mann. Við Íslendingar höfum enga leiðtoga,“
segir Jökull, sem kallar eftir meiri aðgerðum.
Mikilvægt að sumarið bjargist
Frá rakarastofunni liggur leiðin að veitinga-
húsinu Ítalía. Þar er veitingamaðurinn Tino
Nardini að afgreiða pantanir. Hann hefur
lokað efri hæðum en á jarðhæð eru nokkrir
gestir. Á staðnum eru nokkrir sprittbrúsar.
Nardini er frá Norður-Ítalíu, nánar tiltekið
frá svæði við Feneyjar. Fá lönd hafa verið jafn
grátt leikin af veirunni og Ítalía.
Nardini segir mikilvægt fyrir veitingageir-
ann í miðborginni að kórónuveiran verði af-
staðin í sumarbyrjun. Hann hafi starfað í veit-
ingageiranum í 30 ár en ekki upplifað tíma sem
þessa. Staðan sé að líkindum mjög alvarleg hjá
þeim sem hafa nýhafið rekstur í miðborginni.
Nýliðum fyrst sagt upp störfum
„Þetta verður katastrófa. Því miður. Það er
hætt við að nýráðnu fólki verði sagt upp. Það er
mikil óvissa hjá fólki sem hefur verið að byggja
upp nýtt hótel eða nýjan veitingarekstur.
Maður verður að spara,“ segir Nardini. Apríl
og maí verði líka mjög erfiðir í rekstrinum.
Nardini telur aðspurður að veiking krónu
muni styðja við viðskiptin við ferðamenn þegar
faraldrinum lýkur. Eftir hrunið hafi veiking
krónunnar stutt við batann. Um þetta hafi
ítalskir fjölmiðlar fjallað. Staðan sé önnur með
evruna. Þó telur hann að Ítalir muni ekki taka
upp nýjan gjaldmiðil. Ítalskt samfélag sé lam-
að og t.d. búið að fella niður 85% lestarferða.
Nardini reynir svo að létta andrúmsloftið.
Það megi alltaf sjá spaugilegar hliðar á málum.
„Ítalir eru ekki lengur hræddir við innbrots-
þjófa. Það eru allir heima hjá sér,“ segir hann
og hlær innilega.
Samdrátturinn er ekki bundinn við mið-
borgarhagkerfið. Afgreiðslukona í bakaríi í
austurbæ Reykjavíkur sagði samdráttinn ekki
undir 80%. Fyrstu viðbrögð við minni sölu
væru að skerða opnunartímann. Mörg bakarí
eru skuldsett en samkeppnin hefur harðnað.
Dæmi um yfir 90% samdrátt í sölu
Morgunblaðið/Baldur Arnarson
Woolcano Býður kostakjör. Allt á að seljast.
 Gilbert úrsmiður segir söluna hafa hrunið vegna veirunnar  Þetta sé versta kreppan á 52 árum
 Eigandi Hlemmur Square segir það munu taka langan tíma að ná upp sama fjölda ferðamanna
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Klaus Ortlieb Eigandi Hlemmur Square.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Það er eins og að fara í tímavél að koma inn á
Hlemmtorg. Það eru sárafáir á ferli.
Vanalega tekur tíma að fá viðtöl við athafna-
fólk við Laugaveginn. En ekki þennan daginn.
Það eru sárafáir á ferli og viðtölin gætu allt
eins verið í heimahúsi. Við innganginn eru
sprittbrúsar vegna veirunnar.
Vestan við Hlemm gengur Klaus Ortlieb,
eigandi Hlemmur Square, inn á hostel sitt. Þar
má sjá tvo ferðamenn. Barinn er mannlaus.
„Ég hef aldrei upplifað neitt þessu líkt. Ég
hef upplifað þrjár djúpar kreppur en alltaf
komist í gegnum þær,“ segir Ortlieb, sem hef-
ur verið í hótelrekstri í áratugi.
„Sú síðasta var [eftir hryðjuverkaárásirnar]
11. september 2001. Sá atburður hafði gífurleg
áhrif í fjórar vikur en áhrifin voru eins og af
þessari veiru. New York-borg var tóm. Þá var
ég með sjö hótel í rekstri. Við höfðum þau öll
opin, lokuðum ekki, og lögðum samfélaginu lið
eftir bestu getu. Meðal annars þeim sem voru
strandaðir og brunaliði og lögreglu. Flugvöll-
urinn var lokaður í fjórar vikur,“ segir Ortlieb.
Segir ekki upp fólki
Ortlieb talar frá hjartanu og kveðst líta á
hostel sitt sem stofnun í samfélaginu. Það sé
hluti af lífi margra borgarbúa að koma þangað
og hitta fólk. Hann vilji gefa þeim tækifæri til
að halda lífinu áfram. Uppfylla félagsþörf.
Hann muni ekki segja upp fólki.
Ortlieb lofar viðbrögð íslenskra stjórnvalda.
Ísland sé eitt fárra landa í heiminum þar sem
landamærum sé ekki lokað. Það birtist í því að
hostelið sé enn að taka við bókunum. Hingað
komi Bretar og Bandaríkjamenn sem vilji jafn-
vel ekki fara til síns heima við þessar aðstæður.
„Það góða við að reka hostel er að unga fólkið
er tilbúið að taka meiri áhættu við ferðalög.
Eldra fólkið er í meiri hættu,“ segir Ortlieb.
Eitthvað gott komi úr öllum kreppum. Far-
aldurinn muni jafna út offramboðið á ferða-
þjónustu í miðborginni. Það hefði að hans mati
aldrei átt að leyfa þvílíka uppbyggingu. Það
● Vegna kórónuveirunnar hefur flug
nær stöðvast. Með því hefur hefð-
bundið framboð flugmiða farið úr
skorðum og verðlagningin um leið.
Flugfargjöld eru meðal undirliða vísi-
tölunnar við verðbólgumælingar.
Þær upplýsingar fengust frá Hagstof-
unni að það væri í skoðun hvernig mæl-
ingin yrði framkvæmd að þessu sinni.
Það liggi almennt ekki fyrir hvernig
verðbólgumælingin verði útfærð.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Samgöngur Flugið er inni í vísitölunni.
Leiðir til að mæla
verðbólguna í skoðun