Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1976, Blaðsíða 39

VINNURANNSÓKNIR í FJÓSUM 37
tekna. Sé stærð þessara tveggja þátta fast-
mótuð, má út frá 3. mynd fá þær niðurstöður,
er 4. mynd sýnir. Þar má sjá, hve langan
tíma mjaltirnar mega taka á kú/dag, eða m.
ö.o., hvaða mjaltatækni á að beita, miðað við
þekktar stærðir í tveimur áðurnefndu þátt-
unum.
Dæmi:
Ef mjólkurmagnið er 100 þús. lítrar á ári
(y-ás) og ætlunin er að komast af með 2
klst/dag (x-ás) í mjaltir (1 klst/mál), þarf
kerfið að afkasta sem svarar rúmum 4 mín/
kú/dag (nettó), eða samkvæmt 2. mynd, rör-
mjaltakerfi, þar sem einn maður mjólkar með
3—4 vélum og ekki er handhreytt, eða þá
mjaltabás, þar sem handhreytum er sleppt.
Þurrheysfóðrun.
I mælingunum var vinnunni við þurrheys-
fóðrun skipt í þrjá þætti á eftirfarandi hátt:
a. vinnu við losun úr stæðu og hleðslu á
flutningatæki,
b. flutning á hey frá geymslustað og inn á
fóðurgang,
c. losun úr flutningatæki og dreifingu á fóð-
urgang.
Fimmta mynd sýnir niðurstöður mæling-
anna. Eðlilegast þótti að umreikna afköstin í
karlmannsmín. á 100 kg heys. Heymagnið á
hverjum stað er áætlað eftir fóðurþörf grip-
anna og hlutdeild þurrheysfóðursins í heild-
arfóðrinu. Niðurstöðunum er raðað eftir
vinnu (karlmannsmín/100 kg) á hverjum
stað svo og eftir heyformi. Munur þeirra er
geysimikill, frá tæpum 4 til um 25 mín/100
kg. Skal nú nánar vikið að því, af hverju
þessi munur stafar.
a. Losun úr stæðu.
Af eðlilegum ástæðum er vinna við losun
úr stæðu minnst við baggana, um 1 — 3 mín
/100 kg. Þessum afköstum verður að jafnaði
ekki náð við losun heys úr stæðu með hand-
verkfærum nema með því að moka úr stæð-
unni (8., 20. og, 12. mæling). Með því að
nota heylosunarbúnað, t.d. heykrabba (2.
mæling), virðist mega spara sér jafnmikla
vinnu og þegar bezt lætur með baggana, um
1 mín/100 kg.
Það, sem hefur annars mest áhrif á vinnu
við losun á heyi, er þéttleiki heysins og gróf-
leiki þess. T.d. hafði við 7. mælingu hitnað
mjög í heyi, og það var tekið neðarlega úr
stæðu. Annað virðist hafa veruleg áhrif, og
það er, hve breiðir heystallar eru stungnir. I
15. mælingu var heyið t.d. stungið í mjóum
stöllum. Einnig mætti benda á, að heysker-
arnir, sem í notkun eru, eru mjög ólíkir að
gæðum og eiga vafalaust sinn þátt í þeim
mun, er þarna kemur fram.
Helztu ráð, sem tiltæk eru til að minnka
vinnu við losun heys úr stæðum almennt án
þess að leggja í kostnað við tæknibúnað, eru
því að moka ofan af stæðu, eftir því sem
kostur er, og/eða (ef heygæðin niður stæðuna
eru svipuð) stinga breiða stalla með góðum
heyskerum.
b. Flutningur.
Vinna við flutning á heyi frá geymslustað og
inn á fóðurgang er háð staðháttum og því,
hvaða tækni er beitt. Þeir staðhættir, sem
mestu ráða, eru, hve greiðfær flutningaleiðin
er, t.d. hæðarmunur og dyra- og fóðurgangs-
breidd, svo og flutningavegalengd. Mjög erf-
itt er þó með þeim mælingum, er hér liggja
fyrir, að fá fram áhrif þessara þátta með
nokkru öryggi.
I 5., 13., 2. og 15. mælingu er flutninga-
leið ógreiðfær í öllum tilvikum, ýmist þröng-
ar dyr eða verulegur hæðarmunur geymslu og
fóðurgangs. Tekur flutningur þar oft um 4
mín/100 kg. Einnig tefur það verulega flutn-