Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1976, Qupperneq 69

FÓÐURKÁL OG ÁHRIF ÞESS Á SLÁTURLÖMB 67
'6. Ekki komu fram nein sjúkleg einkenni í lömbunum við fóðurkálsbeitina.
7. Fyrstu 10 dagana, sem lömbin voru á fóðurkálinu, þyngdust þau lítið á fæti, sum jafnvel léttust,
en við förgun hafði III. fi. þyngzt um '6,2 kg, en IV. fl. um 4,7 kg.
8. Fóðurkálsfl. III hafði 4,7 kg og IV 4,4 kg af kjöti fram yfir samanburðarlömbin, en saman-
burðarflokkur II bætti ekki við sig neinu kjöti, þó að hann þyngdist um nær 5 kg á fæti.
9. Kjötprósenta samanburðarlambanna í II. fl. féll um 3,3%, en hækkaði í III. fl. um 4,5% og í
IV. fl. um 6,6% á tilraunaskeiðinu.
10. Mikill munur var á stærð og þunga skjaldkirtla og lifra í tilraunaflokkunum. Lætur nærri, að
skjaldkirtlar hafi verið um þrefalt þyngri og lifrar allt að tvöfalt þyngri úr fóðurkálslömbunum
en samanburðarlömbunum.
11. Efnasamsetning lifranna var í megindráttum mjög svipað x tilraunaflokkunum, að því er varðar
þurrefni, proteín, fitu og ösku, nema hvað örlítið minna proteín og fita var í IV. fl., og ösku-
innihald lifra í samanburðarflokkunum var um 1 % minna en í fóðurkáisflokkunum.
12. Koparforði fóðurkálslifranna reyndist vera lítið eitt minni en í samanburðarlifrunum úr I. fl. og
rúmlega fjórum sinnum minni en í II. fl., sem gekk á útjörð allt haustið.
13. Ekki kom fram raunhæfur munur á hragðgæðum lifra úr I. fl. og III. fl. við bragðprófun.
14. Efnasamsetning í blóði lamba reyndist vera mjög áþekk blóði áa, að vetrarlagi, nema hvað
blóð lambanna var þvagefnisríkara.
15. Forði blóðsins af hemóglóbíni, hematókríti og bílírúbíni fór heldur minnkandi, eftir því sem
leið á haustið.
16. Blóð fóðurkálslambanna storknaði mun hraðar en samanburðarlambanna, hvort sem það var 3/10
eða 27/10, en storknunartíminn lengdist eftir því, sem leið á haustið, í öllum lambaflokkunum.
17. Ekki kom neitt fram við orma- og eggjatalningu, er benti til þess, að sníkjudýr hefðu háð
lömbunum á tilraunaskeiðinu.
INNGANGUR
Sumarið 1968 ákvað Tilraunastöð háskólans
að Keldum í samvinnu við sérfræðinga
Rannsóknastofnunar landbúnaðarins að hefja
tilraun til að kanna áhrif fóðurkálsbeitar á
sláturlömb, og var henni hrundið í fram-
kvæmd þá um haustið.
Markmiðið með tilrauninni var að leita
orsaka óvenjumikils líffæra- og vefjavaxtar,
sem verður í lömbum við fóðurkálsbeit, og
hvort hér væri um eðlilegan vöxt, sjúkdóm
eða eitrun að ræða. Áhrif kálbeitar á lömb
lýsa sér einkum þannig, að oft fær fita
skrokksins gulan blæ, iifrin verður óeðlilega
stór og vambarveggur verður þykkur og
stökkur, auk þess sem fleiri líffæri verða á-
berandi þroskamikil.
Um sama leyti var greinarhöfundur að
undirbúa verkefni til kandídatsritgerðar við
framhaldsdeildina á Hvanneyri varðandi efna-
samsetningu og bragðgæði „fóðurkálslifra".
Var honum þá boðið af forráðamönnum til-
raunarinnar að taka þátt í tilrauninni og birta
niðurstöður hennar í ritgerð sinni, og tók
hann því boði. Niðurstöður tilraunarinnar
eru birtar hér úr handriti til Hvanneyrar-
skóla, eins og höfundur lagði það fram og
gagnasöfnun var þá komið.
Skipulag tilraunarinnar var ákveðið af áð-
urnefndum stofnunum, en umsjón með til-
raunaliðum og daglegt eftirlit skiptist þannig
í aðalatriðum:
Tilraunastjórinn á Hesti, Einar Gíslason,
sá um alla framkvæmd við fóðurkálsræktina,
vinnslu landsins, girðingar, sáningu og á-