Morgunblaðið - 07.05.2020, Blaðsíða 20

20 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. MAÍ 2020
hjolhysi.com
Allar nánari upplýsingar og pantanir í síma 863 4449 og 778 2294,
hjolhysi.com, kriben@simnet.is, www.facebook.com/hjolhysi
Bæjarhraun 24, Hafnarfirði • Opið virka daga kl. 10-18 og laugard. kl. 12-16
Uppblásin fortjöld og hjólhýsahreyfar
Hjólhýsa mover
Verð frá 169.000 kr.
TRIGANO
Lima 410
Eftirfarandi aukahlutir
fylgja með:
• Dúkur í fortjald
• Þak klæðning-Roof lining
• Pumpa, svunta, stangir o.fl.
169.000
TRIGANO
Lima 300
Eftirfarandi aukahlutir
fylgja með:
• Dúkur í fortjald
• Þak klæðning-Roof lining
• Pumpa, svunta, stangir o.fl.
149.000
TRIGANO
Bali XL
Getur staðið
eitt og sér.
L 300
d 310
h 250-280
139.000
STÓR-
KOSTLEGT
VERÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Hjá okkur gengur fé mikið saman í
opnum löndum. Mikilvægt er að vera
með eyrnamörkin ásamt plötumerkj-
um og öðru. Það er liður í mjög
öruggu merkingakerfi þar sem hægt
er að rekja fé til eiganda, besta
merkingakerfi sem þekkist í heim-
inum,“ segir Ólafur R. Dýrmunds-
son, fyrrverandi ráðunautur hjá
Bændasamtökum Íslands og nú
markavörður fyrir Landnám Ingólfs.
Leitað var álits hans á frumvarpi
landbúnaðarráðherra um að fella nið-
ur skyldu bænda til að marka fé sitt.
Frumvarpið er liður átaki
stjórnarráðsins að grisja lög og
reglugerðir á málasviði ráðherrans.
Með því og öðru frumvarpi hans sem
snýr að sjávarútvegi, fiskeldi og
veiðimálum verða felldir á brott 34
lagabálkar.
Nota lítil særingamörk
Liður í því að einfalda stjórnsýslu
við merkingu sauðfjár er að afnema
markanefnd og skyldu bænda til að
eyrnamerkja búfé sitt. Þau rök eru
færð fram í athugasemd með frum-
vörpunum sem nú eru til umfjöllunar
hjá atvinnuveganefnd Alþingis að
með svokölluðum plötumerkingum
sé ekki sama þörf og áður á eyrna-
mörkum. Lagt er til að sett verði í
vald hvers og eins bónda að ákveða
hvort hann eyrnamerki fjárstofn
sinn. Talið er að með þessari breyt-
ingu verði nokkur vinnusparnaður
hjá bændum.
„Þetta er gjörsamlega fáránlegt.
Það væri fróðlegt að vita við hverja
haft hefur verið samráð,“ segir Ólaf-
ur þegar leitað er til hans. Hann
nefnir að eyrnamörkun hafi verið við
lýði hér á landi frá landnámstíð og
hafi verið og sé sums staðar enn not-
uð í öðrum norrænum löndum og á
Bretlandseyjum.
Ólafur segir að ekkert í reglum
Evrópusambandsins komi í veg fyrir
notkun eyrnamarka, það hafi verið
staðfest af eftirlitsmönnum, enda séu
þau notuð í löndum innan ESB. Hér
séu einnig notuð plötumerki eins og
úti í Evrópu.
Hann segir að dýravelferð sé eina
hugsanlega ástæðan. „Ég er marka-
vörður fyrir Landnám Ingólfs og hef
lagt til að menn reyni að nota ekki
mikil særingamörk, heldur lítil og
nett mörk. Ég hef sjálfur sýnt for-
dæmi í því og nota alheilt hægra og
stig aftan vinstra. Það er fínt mark
sem kallar á litla særingu.“
Hann bendir á að plötur geti dottið
úr eyra. Það myndi frekar halda að
hafa plötu í báðum eyrum en segir
jafnframt að það yrði ekki í anda
dýravelferðar að gata bæði eyrun og
láta lömbin ganga með stórar plötur í
báðum eyrum.
„Ég lít þó mest á notagildi eyrna-
markanna þegar verið er að draga fé
í sundur í réttunum. Ef féð er ekki
með mark og platan dettur úr þá er
fénu ekið beint í sláturhús og afurð-
unum hent,“ segir Ólafur.
Hann bætir því við að mikilvægt
sé að rekja sláturafurðir heim á bú,
ef upp koma sjúkdómar. Þá vilji
margir neytendur vita hvaðan mat-
vælin koma.
Gefa sjálfir út markaskrár
Þá er í frumvarpinu heimild til að
fela öðrum aðila en Bændasamtökum
Íslands að hafa umsjón með sam-
ræmingu og gerð nýrra markaskráa
og upptöku nýrra marka. Ólafur
hafði umsjón með síðustu lands-
markaskránni sem gefin var út 2012.
Samkvæmt lögum á að gefa út
markaskrá á átta ára fresti og þess
vegna eru markaverðir landsins nú
að undirbúa nýjar markaskrár. Segir
Ólafur að þeir sem vilji birta mörkin
sín í markaskrá standi undir kostn-
aðinum. Þótt skrárnar séu gefnar út í
samræmi við lög sé það gert án
kostnaðar fyrir stjórnvöld.
Stjórnvöld vilja leggja niður
„besta merkingakerfi í heimi“
 Búvísindamaður er gáttaður á áformum um að afnema skyldu til að marka lömb
Morgunblaðið/Ómar
Réttir Til þess að féð sé dregið í rétta dilka og fari heim á rétta bæi þarf
merkingin að vera í lagi. Eyrnamarkið er talið öruggast í því efni.
Gert var ráð
fyrir því í
drögum að
frumvarpi
land-
búnaðar-
ráðherra að
fella brott
lögbundið
kerfi um
gæðamat á
æðardúni.
Vinna dúnmatsmanna yrði þá
felld niður og ábyrgð á gæðum
æðardúns færð í hendur fram-
leiðenda sjálfra. Æðarræktar-
félag Íslands varaði við þessum
breytingum sem og Bænda-
samtök Íslands. Ráðherra féll
frá þessum áformum og er ekki
gert ráð fyrir breytingunum í
frumvarpinu sem nú er til með-
ferðar á Alþingi.
„Ég andaði léttar þegar ég
heyrði að ráðuneytið hefði hætt
við þetta, að sinni,“ segir Guð-
rún Gauksdóttir, formaður Æð-
arræktarfélags Íslands.
Hún segir að íslenskur dúnn
hafi verið ráðandi á mark-
aðnum. Gæðin hafi ekki alltaf
verið nógu mikil og það hafi
varpað rýrð á dúninn. Eftir að
opinbert dúnmat varð lögbund-
ið hafi kaupendur getað treyst
því að fá aðeins dún sem upp-
fyllti gæðakröfur. Hún segir
hægt að hugsa sér annað kerfi,
en það þurfi þá að vera tilbúið
áður en núverandi fyrirkomulag
verði lagt af.
Dúnn verður
metinn áfram
BREYTT ÁFORM
Guðrún
Gauksdóttir