Morgunblaðið - 09.05.2020, Síða 22

22 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. MAÍ 2020
Útsölustaðir: Öll apótek, heilsuverslanir og heilsuhillur stórmarkaðanna.
Betri svefn
Melissa Dream er
hannað til að stuðla
að djúpri slökun og
værum svefni.
Þessi blanda inniheldur ekki efni
sem hafa sljóvgandi áhrif.
Valið besta
bætiefni við streituhjá National Nutrition
í Kanada
„Þvílíkur munur!
Ég bæði sef fastar og sofna fyrr. Ég ligg ekki andvaka á koddanum og
vakna endurnærð og úthvíld. Ég sef alla nóttina og er ekki sífellt að
vakna upp eins og áður. Ég mæli hiklaust með Melissa Dream fyrir alla“
Elsa M. Víðis.
9. maí 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 147.51
Sterlingspund 182.39
Kanadadalur 104.76
Dönsk króna 21.325
Norsk króna 14.353
Sænsk króna 14.8
Svissn. franki 151.1
Japanskt jen 1.384
SDR 200.78
Evra 159.1
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 190.9108
Hrávöruverð
Gull 1688.65 ($/únsa)
Ál 1443.0 ($/tonn) LME
Hráolía 29.64 ($/fatið) Brent
● Vettvangsathugun Fjármálaeftirlits
Seðlabanka Íslands hjá Lífeyrissjóði
bankamanna, sem framkvæmd var í
desember í fyrra, leiddi í ljós að
brotalamir voru í áhættustýringu og
áhættustýringarstefnu sjóðsins.
Eru athugasemdir eftirlitsins í fjór-
um liðum. Í fyrsta lagi er talið að
skjalfesting innri ferla áhættustýr-
ingar hafi ekki verið í samræmi við
reglugerð. Í örðu lagi hafi núgildandi
áhættu- og áhættustýringarstefna
ekki verið sett fram með fullnægjandi
hætti og í samræmi við gildandi
reglugerð. Þannig hafi áhættuvilji
sjóðsins og áhættuþol ekki verið sett
fram með mælanlegum hætti eftir
áhættuþáttum þar sem það á við og
sé mögulegt. Í þriðja lagi hafi greining
og eftirlit með rekstraráhættu ekki
verið með fullnægjandi hætti. Í fjórða
lagi hafi rýni stjórnar verið ábóta-
vant auk þess sem verkferlar og
verklag vegna eigin áhættumats hafi
ekki uppfyllt þær kröfur sem gerðar
eru til þeirra samkvæmt reglugerð.
Lífeyrissjóður bankamanna er
þrettándi stærsti lífeyrissjóður lands-
ins með ríflega 84 milljarða króna í
stýringu. Hrein raunávöxtun aldurs-
deildar sjóðsins var 8,4% í fyrra en
hlutfallsdeildin skilaði 3,9% raun-
ávöxtun.
Brotalamir hjá Lífeyris-
sjóði bankamanna
STUTT
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
„Það er sennilegt að raungengið sé
orðið heldur lágt eins og það er núna
og meira sem bendir til að það muni
frekar þokast eitthvað upp á við á
næstunni heldur en hitt.“ Þetta segir
Jón Bjarki Bents-
son, aðalhagfræð-
ingur Íslands-
banka, þegar
hann er spurður
út í þróun gengis
íslensku krónunn-
ar gagnvart
helstu viðskipta-
myntum að und-
anförnu.
Á síðustu níu
mánuðum hefur
krónan veikst um ríflega 22% gagn-
vart breska pundinu, 19,4% gagnvart
dollar og 15,4% gagnvart evru.
„Það kemur ekki á óvart að stóru
myntirnar styrkist í þessum aðstæð-
um og að minni myntir gefi eftir.
Fjárfestar leita í stóru myntirnar sem
hafa öruggan seljanleika.“
Olían hefur áhrif í Noregi
Spurður út þróun norsku krónunn-
ar, sem hefur verið rykkjótt, segir
hann að hún hafi markast mjög af ol-
íumarkaðnum sem norska hagkerfið
byggir í svo ríkum mæli á. Þá segir
hann í sjálfu sér ekki koma sér á óvart
að evran hafi ekki styrkst jafn mikið
og dollari eða pundið. Það kunni ekki
aðeins að skýrast af því að stór Evr-
ópuríki á borð við Ítalíu og Spánn hafi
orðið illa úti vegna kórónuveirunnar
heldur einnig af því að staða hagkerfa
þessara ríkja hafi verið veikburða fyr-
ir faraldurinn. Þá segir Jón Bjarki að
fleiri utanaðkomandi þættir, sem hafi
ekki beint með íslenska hagkerfið að
gera, hafi áhrif á gengi krónunnar.
„Fjárfestingarsjóðir eru að verða
fyrir tapi og þá er í mörgum tilvikum
talsvert útflæði úr þeim vegna þess að
fólk er að kippa fjármunum sínum út
úr þeim. Þeir neyðast þá til að selja.
Það hefur áhrif á ákvarðanir þeirra
um að hverfa út úr hagkerfinu hér
heima.“
Stóð stöðug í fyrra
Bendir Jón Bjarki á að gengi krón-
unnar hafi í raun staðið nokkuð stöð-
ugt í gegnum árið 2019 þrátt fyrir að
blikur hafi verið á lofti.
„Það hreyfðist í raun lítið og senni-
lega hefur verið kominn uppsafnaður
þrýstingur á lækkun. Það hafa eflaust
einhverjir haldið í krónur en farið af
stað út úr kerfinu þegar lækkunin
hófst þar sem þeir hafa ekki viljað
sitja eftir.“
Jón Bjarki segir að þegar litið sé
aftur til fyrri gengissveiflna, t.d. árið
2001, í litlu bankakreppunni 2006 og
eins þegar krónan gaf eftir þegar erf-
iðleikar WOW air mögnuðust á árinu
2018 komi í ljós ákveðin fylgni.
„Við virðumst oft sjá fall krónunnar
sem varir í tvo til fjóra mánuði en svo
tekur hún aftur við sér og nær nýju
jafnvægi.“Jón Bjarki ítrekar að mikil
óvissa sé uppi um þróun gengisins á
komandi mánuðum, rétt eins og aðrar
hagstærðir.
„Svo lengi sem við verðum ekki fyr-
ir varanlegu tjóni á hagkerfinu þá
hefur þessi veiking styrkt samkeppn-
isstöðu okkar og ef við sjáum fram á
nettó-innflæði þegar ferðaþjónustan
tekur aftur við sér þá mun krónan
styrkjast.“
Gengið orðið heldur lágt
Flökt
» Gengisvísitala íslensku
krónunnar er á svipuðum slóð-
um nú og í árslok 2014.
» Vísitalan stendur nú í 208
en fór hæst í 250 í desember
2008.
» Vísitalan er því tæplega 17%
lægri nú en þegar hún fór hæst
í kjölfar falls bankanna.
 Veikingin sennilega ekki komin til vegna minni trúar fjárfesta á íslensku hagkerfi
Ný útlán lífeyrissjóðanna til sjóð-
félaga námu ríflega 6,6 milljörðum í
marsmánuði. Er það ívið meira en í
sama mánuði í fyrra þegar útlánin
námu 5,7 milljörðum. Það sem af er
ári nema útlánin 25,7 milljörðum,
sem er 3,5 milljörðum meira en lánað
var út fyrstu þrjá mánuði ársins
2019. Athygli vekur að verðtryggð
útlán sækja meira í sig veðrið en
óverðtryggð og nam hlutdeild þeirra
í marsmánuði tæplega 61% saman-
borið við 55% í fyrra. Þegar litið er
yfir fyrsta fjórðung þessa árs er
hlutdeild verðtryggðra lána ríflega
58% en var 52% yfir sama tímabil í
fyrra.
Heildarfjöldi útistandandi sjóð-
félagalána stendur nú í 40.565 og
fjölgaði þeim um 118 milli mánaða.
Ný útlán voru hins vegar 702 og því
hafa 584 lán verið greidd upp milli
mánaða.
Eignir sjóðanna aukast á ný
Heildareignir lífeyrissjóðanna
námu 4.950 milljörðum króna í lok
mars og hækkuðu um 30,7 milljarða
króna. Eignirnar hafa aldrei verið
jafn miklar í bókum sjóðanna og í lok
janúar síðastliðins, þegar þær námu
ríflega 5.000 milljörðum króna. Inn-
lendar eignir sjóðanna drógust sam-
an um 2,6 milljarða milli febrúar og
marsmánaðar en erlendar eignir
jukust hins vegar um 33,3 milljarða
og hefur þar veiking krónunnar veg-
ið þungt. Þannig jukust innlán í er-
lendum innlánsstofnunum um 11,2
milljarða og erlend útlán og mark-
aðsverðbréf jukust um 21,6 milljarða
að verðgildi. ses@mbl.is
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Greitt 584 sjóðfélagalán voru
greidd upp í mars síðastliðnum.
Verðtryggð útlán
sjóðanna aukast
 Eignir lífeyris-
sjóðanna jukust
í marsmánuði
Níu mánaða gengisþróun krónunnar
Breyting á gengi helstu gjaldmiðla gagnvart krónu (almennt gengi) frá 8. ágúst 2019 til 8. maí 2020
Heimild: Landsbankinn
25%
20%
15%
10%
5%
0%
-5%
-10%
ágúst sept. okt. nóv. des. jan. feb. mars apríl maí
2019 2020
21,7%
19,4%
15,4%
4,14%
EUR-ISK USD-ISK GBP-ISK NOK-ISK
kr
£
$
€
Jón Bjarki
Bentsson