Morgunblaðið - 17.06.2020, Side 32

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JÚNÍ 2020
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Hafrannsóknastofnun ráðleggur að
aflamark í mikilvægustu fisktegund
Íslendinga verði 6% minni á kom-
andi fiskveiðiári (2020/2021) en á
því yfirstandandi (2019/2020), en
ráðleggingar stofnunarinnar voru
kynntar í nýjum húsakynnum
stofnunarinnar í Hafnarfirði í gær-
morgun. Um er að ræða tæplega 16
þúsund tonna lækkun, eða úr
272.411 tonnum í 255.593 tonn.
Var á fundinum sagt frá því að
viðmiðunarstofninn hefði minnkað
og að stóra árganga vantaði í
þorskstofninn. Þrátt fyrir að sóknin
hafi minnkað hefur meðalaldur
þorska hækkað og er minna af
loðnu í smáþorski en áður, en meira
af ljósátu. Þá er talið áhyggjuefni
að minna sé af fæðu nú en undan-
farin ár.
Gert er ráð fyrir að viðmiðunar-
stofn þorsks verði svipaður 2021 og
hann er nú og að hann verði svip-
aður á næstu árum.
Lækkar í fleiri tegundum
Mesta lækkunin milli ára í ráð-
gjöf stofnunarinnar varð í keilu og
nemur ráðlagt aflamark 2.289
tonnum, sem er 41% minna en á yf-
irstandandi fiskveiðiári þar sem
aflamark nemur 3.856 tonnum. Þá
ráðleggur stofnunin að aflamark í
ufsa verði 78.574 tonn, sem er 2%
minna en við fyrri ráðgjöf, auk þess
er ráðlagt að aflamark í hlýra lækki
um 12%, 16% í blálöngu, 14% í
löngu, rúm 4% í gulllaxi og nemur
lækkunin 20% í þykkvalúru, lang-
lúru og sandkola.
Þá vega nokkrar hækkanir á
móti lækkunum og er ráðlagt afla-
mark í ýsu 45.389 tonn, sem er um
9% hækkun frá yfirstandandi
fiskveiðiári, en aflamark í ýsu hafði
verið lækkað um 25% eftir síðustu
ráðgjöf.
Hafrannsóknastofnun hækkar
ráðgjöf sína í grálúðu um 10% og
nemur hún 23.530 tonnum og
hækkar ráðgjöf í síld um 3% og
nemur ráðlagt aflamark 35.490
tonnum. Ráðgjöf fyrir steinbít
hækkar einnig og nemur 8.761
tonni. Það er hækkun um 5% frá
fyrri ráðgjöf.
Áfall að stofninn vaxi ekki
Örn Pálsson, framkvæmdastjóri
Landssambands smábátaeigenda,
sagði í samtali við 200 mílur á
mbl.is í gær að það hefðu verið von-
brigði að Hafrannsóknastofnun
hefði mælt með jafn mikilli lækkun
í þorski og raun bar vitni. „Ég ótt-
aðist það fyrir fundinn að eitthvert
bakslag yrði í þorskinum en ég átti
ekki von á því að það yrðu tæp 6%.“
Þá telur hann að greining
stofnunarinnar gefi til kynna að
viðmiðunarstofninn hafi gefi veru-
lega eftir. „Þannig að við gætum
búist við því að þetta sé fyrsta
skrefið í að þetta fari áfram niður á
við í þorskinum. Og hann er það
sem skiptir mestu máli.
Það er áfall að stofninn sé ekki í
stöðugum vexti þegar búið er að
veiða eftir þessari aflareglu og afl-
inn hefur alltaf verið undir leyfileg-
um heildarafla undanfarin ár. Þetta
kallar væntanlega á frekari skoð-
anir, meðal annars að skoða hvort
rallið hafi verið eitthvað óvanalegt
miðað við fyrri ár,“ sagði Örn.
Verulegar tekjur í húfi
Sé tekið mið af meðalverði á
þorski á innlendum fiskmörkuðum
á mánudag, þegar það nam um 370
krónum á kíló, eru aflaverðmætin
sem felast í 16 þúsund tonna skerð-
ingu rétt tæpir sex milljarðar
króna. Örn segir að upphæðin sé
mun stærri þegar litið sé til út-
flutningsverðmæta. „Þetta er ekk-
ert smá magn og getur verið um
níu til tíu milljarðar í útflutnings-
tekjum.“
Þá sé jákvætt að ráðlagt afla-
mark í ýsu og steinbít hafi hækkað,
sérstaklega þess síðarnefnda sem
skipti smábátaútgerðir máli, að
mati Páls. „En síðan er lækkun í
flestum öðrum tegundum og það er
áhyggjuefni.“
Reiðarslag
„Þetta eru vonbrigði,“ svarar
Valmundur Valmundsson, for-
maður Sjómannasambands Íslands,
inntur álits á ráðleggingum Haf-
rannsóknastofnunar. „Innst inni
vissi maður að það yrði samdráttur
[í þorski] en ekki svona mikið. Það
er alltaf vont þegar þetta sveiflar
mikið,“ segir hann.
Spurður hvort þessi ráðgjöf sé til
þess fallin að hafa áhrif á tekjur
sjómanna segir hann það líklegt
enda hafi sjávarútvegsráðherrar á
undanförnum árum gefið út að þeir
fylgi ráðgjöf stofnunarinnar. Hins
vegar kunni að fara svo að fiskverð
fari að hækka þegar framboð
minnkar að sögn Valmundar. „Það
gerist stundum þegar er sam-
dráttur. En þetta er reiðarslag fyr-
ir okkur í þorskinum.“
Lækkanir í ráðleggingum Hafró
 16 þúsund tonna lækkun í ráðlögðu aflamarki þorsks  Munar fleiri milljörðum í útflutningstekjur
 Áhyggjuefni að stofninn vex ekki þrátt fyrir minni sókn  Staðan bæði vonbrigði og reiðarslag
Áhyggjur Þungt var yfir sumum fundarmönnum þegar ný ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um aflamark fyrir fiskveiðiárið 2020/2021 var kynnt í gær.
Morgunblaðið/Eggert
Ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar um afl amark fi skveiðiárið 2020/21
Ráðlagt afl amark, tonn Breyting
milli ára,
tonn
Fiskveiðiárið
2019/20
Fiskveiðiárið
2020/21 Breyting milli ára, %
Þorskur 272.411 256.593 -15.818
Ýsa 41.823 45.389 3.566
Ufsi 80.588 78.574 -2.014
Gullkarfi 43.568 38.343 -5.225
Djúpkarfi 12.492 12.384 -108
Síld 34.572 35.490 +918
Grálúða 21.360 23.530 +2.170
Skarkoli 6.985 7.037 +52
Steinbítur 8.344 8.761 +417
Langa 6.599 5.700 -899
Keila 3.856 2.289 -1.567 -41%
Gulllax 9.124 8.729 -395
-6%
-2%
-12%
-1%
-14%
-4%
+9%
+3%
+10%
+1%
+5%
Heimild: Hafrannsóknastofnun
Hafrannsóknastofnun ráðleggur að heildarafli í hörpu-
diski fiskveiðiárið 2020/2021 verði 93 tonn, þar af 62 tonn í
Breiðasundi og 31 tonn í Hvammsfirði í Breiðafirði en
veiðar á öðrum svæðum í Breiðafirði verði ekki heimilað-
ar, að því er fram kom er ráðleggingar stofnunarinnar
voru kynntar í gær.
Magnið er kannski ekki mikið en ráðleggingin er sögu-
leg fyrir þær sakir að veiðar hafa verið bannaðar frá árinu
2003 í kjölfar þess að stofninn hrundi á árunum 2000 til
2004, eins og það er orðað í ráðleggingunum. Bent er á að
fjöldi hörpudiska á fermetra hefur haldist nokkuð stöð-
ugur í Breiðasundi og í Hvammsfirði. „Á öllum öðrum
svæðum minnkaði fjöldinn á milli ára.“
Þá segir í ráðleggingum Hafrannsóknastofnunar að
veiðar hafi ekki verið stundaðar frá þessum tíma að
undanskildum tilraunaveiðum síðustu sex ár. „Markmið
tilraunaveiðanna var að safna líffræði- og fiskifræðilegum
upplýsingum í nokkur ár með því takmarki að hægt væri
að leggja til sjálfbært veiðihlutfall fyrir hörpudisksveiðar í
Breiðafirði. Tilrauninni lauk síðla árs 2019.“ gso@mbl.is
Sjö ára veiðibann taki enda
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Samstarf Tilraunaveiðarnar hafa verið samstarfsverk-
efni Hafrannsóknastofnunar og veiðirétthafa.
Afurðaverð á markaði
16. júní 2020, meðalverð, kr./kg
Þorskur, óslægður 258,18
Þorskur, slægður 326,75
Ýsa, óslægð 310,76
Ýsa, slægð 311,16
Ufsi, óslægður 60,56
Ufsi, slægður 105,86
Djúpkarfi 176,00
Gullkarfi 197,89
Blálanga, óslægð 191,28
Blálanga, slægð 151,76
Langa, óslægð 104,54
Langa, slægð 114,57
Keila, óslægð 34,29
Keila, slægð 57,00
Steinbítur, óslægður 52,05
Steinbítur, slægður 110,22
Skötuselur, slægður 441,99
Grálúða, slægð 322,96
Skarkoli, slægður 182,51
Þykkvalúra, slægð 347,15
Langlúra, slægð 106,00
Sandkoli, slægður 42,00
Bleikja, flök 1.496,50
Gellur 817,45
Hlýri, óslægður 43,82
Hlýri, slægður 76,36
Lúða, slægð 724,35
Lýsa, óslægð 10,81
Náskata, slægð 12,00
Sandhverfa, slægð 1.359,00
Skata, slægð 52,80
Undirmálsýsa, óslægð 94,70
Undirmálsýsa, slægð 68,00
Undirmálsþorskur, óslægður 77,90
Undirmálsþorskur, slægður 80,32