Bæjarins besta - 14.09.1988, Blaðsíða 15

BÆJARINS BESTA 15
Sum
einkenni
fínnast ekki
fyrr...
frh. af bls. 10
kemur það aðeins í Ijós með
mælingum. Ef kransæðasjúk-
dómar eru í ættinni er rétt að
menn hafi sérstaklega varan á,
því þeir virðast ganga í ættir að
einhverju leyti. Erfðir eru að
vísu flókiö mál, en það er allt í
lagi að fara frekar of varlega.”
Að hvaða leyti getur fólk
minnkað hættuna á að fá hjarta-
og æðasjúkdóma með heilbrigð-
um lífsháttum, og hvernig á að
lifa lífinu?
,,Ef við víkjum fyrst að
neysluvenjum skiptir máli að
minnka neyslu mettaðrar fitu
(dýrafitu). Nú er þessi fita um
fjörutíu af hundraði fituneyslu
einstaklings, en þyrfti að fara
niður í þrjátíu af hundraði. Auk-
in neysla fjölómettaðrar fitu,
lýsis eða jurtaolíu, getur komið í
staðinn. Ef um offitu er að ræða
verður að minnka heildarorku-
neyslu. f'ar fyrir utan er rétt að
minnka saltneyslu og auka
neyslu á grænmeti, ávöxtum og
fiski.
Ef menn reykja, ættu þeir að
hætta því. Sígarettur eru sérstak-
lega varasamar. Þess utan er rétt
að láta mæla blóðþrýstinginn
reglulega. Er rannsóknir Hjarta-
verndar hófust árið 1967 vissi
aðeins þriðjungur þeirra er voru
með of háan blóðþrýsting af því,
og innan við tíundi hluti fékk
meðferð við hæfi. Nú vita þrír
fjórðu af þeim sem koma til okk-
ar með of háan blóðþrýsting, af
því. Hins vegar virðist aðeins
helmingur þeirra er við greinum
með of háan blóðþrýsting fá
meðferð við sitt hæfi.
Blóðþrýstingsmæling er alveg
nauðsynleg en einnig er rétt að
fá lækni til að fylgjast með hvort
meðferð ber tilætlaðan árangur,
ef hækkaður blóðþrýstingur
finnst á annað borð.
Regluleg líkamsþjálfun er
mjög nauðsynleg. Þolþjálfun
(eróbikk) hentar vel, svo og
sund, hjólreiðar, skokk, göngu-
ferðir og fleira í þeim dúr. Finni
menn fyrir streitu má benda á að
regluleg áreynsla dregur úr
streitu.”
Hefur tíðni hjarta- og æða-
sjúkdóma hér á landi breyst frá
því Hjartavernd hóf rannsóknir
sínar, og hver er dánartíðnin af
völdum sjúkdómanna ?
„Dánartíðni af völdum hjarta-
og æðasjúkdóma virðist eitthvað
fara lækkandi hér á landi sem
víða annars staðar á vesturlönd-
um. Ætla má að breyttir og bætt-
ir lífshættir hafi þar nokkuð að
segja. Hjarta- og æðasjúkdómar
eru algengasta dánarorsök ís-
lendinga og banamein um helm-
ings íslenskra karlmanna. En
konurnar standa nokkuð betur
að vígi gagnvart þessum sjúk-
dómum.
Það vekur nokkra athygli að
tíðni hjarta- og æðasjúkdóma er
álíka meðal kvenna og karla, að
Framandi matur og list virðist
eiga vel upp á pallborðið hjá ís-
firðingum.
Sl. laugardagskvöld var haldið
„austurlenskt kvöld“ á veitinga-
og skemmtistaðnum Krúsinni á
ísafirði. Það voru áhugamenn
um byggingu tónlistarskólahúss
á staðnum sem stóðu fyrir uppá-
komunni, og rennur allur ágóði í
styrktarsjóð Byggingarsjóðs
Tónlistarskólans. A austur-
lensku kvöldi, er borinn fram
fjölbreyttur austurlenskur mat-
ur, og.skemmtiatriði eru einnig í
austurlenskum anda.
Löngu fyrir tímann var upp-
vísu nokkuð misjafnt eftir ald-
ursflokkum. Þrátt fyrir það, er
dánartíðni karlanna af völdum
þessara sjúkdóma alls staðar
miklu hærri. Ástæðan fyrir þess-
um mun er ekki þekkt, en talin
hafa eitthvað með hormón að
gera. Reynt hefur verið að láta
karlmenn með kransæðasjúk-
dóma taka kvenhormón en það
selt á samkomuna, og margir
þurftu frá að hverfa. Alls voru
það 116 manns sem komust, og
var ansi þétt setið sums staðar, en
fólk virtist ekki kippa sér upp við
það, enda verið að styrkja gott
málefni. Það sama var uppi á
teningnum þegar sams konar
skemmtun var haldin á Hótel
ísafirði fyrir tveimur árum.
Alls voru það tuttugu réttir
sem voru bornir fram þarna um
kvöldið, hver öðrum sérkenni-
legri. Yfirumsjón með matartil-
búningnum hafði frú Aurangasri
Hinrikson, frá Sri Lanka, sem
hefur búið á ísafirði í mörg ár.
hefur ekki gefist vel.”
Að lokum, Nikulás, nú er
hollt að hreyfa sig og þið hér á
rannsóknarstöðinni eruð uppi á
6. hæð. Hleypur þú upp stigana
þcgarþú ferð til vinnu?
(Nikulás hlær við),,Stundum
geri ég það já, en yfirleitt tek ég
nú lyftuna!”
Skemmtidagskráin bar þessi
merki, að samkoman væri haldin
til styrktar tónlistarlífi. M.a.
söng Jónas Tómasson kínverskt
lag við undirleik konu sinnar,
Sigríðar Ragnarsdóttur, skóla-
stjóra. f sumar fóru þau hjónin í
ferðalag til Kína ásamt ýmsu
öðru tónlistarfólki, og lærðu þar
þetta lag. Textinn er að mestu á
íslensku, og er eftir einn ferða-
félaga þeirra.
Af öðrum skemmtiatriðum
má nefna upplestur á japönsk-
um ljóðum, sungið japanskt Ijóð
og fleira.
ísafjördur:
Austurlensk ljóð
og matargerðarlist
- vel heppnuð skemmtidagskrá