Morgunblaðið - 30.09.2020, Side 2

hlýtur að grundvallast á því að
greinin komist í gang síðari hluta
næsta árs en um tvær milljónir
ferðamanna komu hingað í fyrra.
Telur bankinn að taka muni nokk-
urn tíma að ná upp ferðavilja.
Ef spáin raungerist verður mikið
offramboð í ferðaþjónustu á spátím-
anum og líkur á gjaldþrotum aukast.
Raunverðið lækkar 2021
Raunverð íbúðarhúsnæðis er talið
munu standa í stað í ár en lækka um
1% á næsta ári. Ber að hafa í huga að
raunverðið er nú sögulega hátt.
Samkvæmt spá bankans verður
7,8% atvinnuleysi í ár sem er heldur
minna en bankinn spáði í maí. Hins
vegar verði það meira næstu tvö ár
Þetta kom fram í kynningu Jóns
Bjarka Bentssonar, aðalhagfræð-
ings Íslandsbanka, á spánni.
„Það er vert að halda því til haga
að lykilforsendan í þessari spá er að
komið verði bóluefni fyrir mitt
næsta ár. Gangi það ekki eftir og
verði háönn ferðaþjónustunnar fyrir
miklum skaða áfram fram eftir
næsta ári eru horfur á að efnahags-
lífið verði töluvert lengur af stað aft-
ur en hér er spáð,“ sagði Jón Bjarki.
Áður en spáin var kynnt sagði Ás-
mundur Tryggvason, framkvæmda-
stjóri fyrirtækja og fjárfesta hjá Ís-
landsbanka, að sjaldan hefði verið
jafn erfitt að spá og einmitt nú. Ekki
hefðu öll samtöl við viðskiptavini að
undanförnu verið auðveld.
Nærri 9% samdráttur
Samkvæmt spánni verður 8,6%
samdráttur í vergri landsframleiðslu
í ár en 3,1% hagvöxtur á næsta ári
og 4,7% hagvöxtur 2022 (sjá graf).
Sá bati er sem fyrr segir háður því
að veiran verði kveðin niður.
Spáin gerir ráð fyrir 500 þúsund
erlendum ferðamönnum í ár, 800
þúsund á næsta ári og 1,2 milljónum
árið 2022. Slík fjölgun á næsta ári
en bankinn spáði í maí (sjá graf).
Kaupmáttur er talinn munu
aukast minna næstu tvö ár en í ár og
spáð er vexti einkaneyslu næstu tvö
ár eftir mikinn samdrátt hennar í ár.
Þá er því spáð að stýrivextir verði
óbreyttir fram á mitt næsta ár en
fari síðan hækkandi með minni
slaka. Verðbólga verði að jafnaði
2,7% 2020 og 2021 en 1,9% árið 2022.
Sem fyrr segir eru tafir á afhend-
ingu bóluefnis taldar geta leitt til
meiri verðbólgu en ella. Það gæti
aftur haft áhrif á vaxtastig bankans.
Loks telur Greining Íslandsbanka
að gengið muni haldast stöðugt.
Seðlabankinn hafi keypt 340 millj-
ónir evra frá áramótum en hafi þá
haft 6 milljarða evra forða. Því sé
Seðlabankinn í góðum færum til að
viðhalda stöðugu gengi.
Frystingar að renna út
Eftir kynningu Jóns Bjarka á
spánni var boðið upp á pallborð með
honum og Birnu Einarsdóttur,
bankastjóra Íslandsbanka, og Ás-
geiri Jónssyni seðlabankastjóra.
Birna Einarsdóttir, bankastjóri
Íslandsbanka, segir það hafa komið
fram í sex mánaða uppgjöri bankans
að nærri 20% af lánasafni bankans
séu í frystingu, að stærstum hluta
lán til fyrirtækja. Óvissan hafi verið
mikil og skilyrðin fyrir frystingu
ekki verið ströng í upphafi. Um-
ræddar frystingar hafi byrjað að
renna út í september en stærstur
hlutinn muni renna út í október.
Bankinn hafi áætlað að um 50%
þessara fyrirtækja muni geta farið í
eðlilegt greiðsluflæði þegar fryst-
ingu er aflétt. Hinn helmingurinn sé
að stærstum hluta í ferðaþjónustu
og þar muni lífvænleg fyrirtæki
þurfa áframhaldandi frystingu, eða
t.d. einhver hinna sértæku úrræða
sem ríkisstjórnin hefur kynnt.
Birna vék einnig að endur-
fjármögnun íbúðalána og sagði lán-
taka hafa aukið skuldsetningu
minna en hún hefði búist við.
Samþjöppun fram undan
Ásgeir Jónsson sagði samþjöppun
framundan í ferðaþjónustu, en það
hefur áður komið fram í máli hans.
Áherslan færi úr magni yfir í gæði.
Þá vakti hann athygli á því að hag-
vaxtarauki, sem kveðið er á um í lífs-
kjarasamningnum, gæti vafist fyrir
atvinnurekendum á næsta ári, ef það
verður hagvöxtur eftir kreppu.
Jón Bjarki sagði aðhald í ríkisfjár-
málum á undanförnum árum hafa
sætt gagnrýni en að nú skapi lítil
skuldabyrði ríkissjóðs svigrúm til
fjárfestinga sem geti, ásamt aukinni
samneyslu, vegið á móti samdrætti.
Tveir þriðju hlutar samdráttar í
ár væru tilkomnir vegna samdráttar
í útflutningi. Þriðjungur vegna
minni innlendrar eftirspurnar.
Fjárfesting muni aukast um 1,5%
á næsta ári og 6,7% árið 2022 og
vöxtur opinberrar fjárfestingar
muni vega upp samdrátt í einka-
fjárfestingu. Sveiflan í fjárfestingu
verði miklu minni en eftir hrunið.
Brothætt batamerki í hagkerfinu
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Samkvæmt nýrri þjóð-
hagsspá Greiningar Ís-
landsbanka er hægur bati
fram undan. Hann er þó
undir veirunni kominn.
Einkaneysla, kaupmáttur og atvinnuleysi 2011-2022, %
Þjóðhagsspá Íslandsbanka fyrir 2020-2022
10%
8%
6%
4%
2%
0%
-2%
Verg lands-
framleiðsla
2019-2022
Breyting
frá fyrra ári
(spá fyrir 2020
til 2022)
Spá fyrir 2020 til 2022
Spá um atvinnu-
leysi sem hlutfall
af vinnuafli
2020 til 2022
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
2020 2021 2022
Kaupmáttur Einkaneysla
Atvinnuleysi Atvinnuleysisspá
Framlag utan-
ríkisviðskipta
Þjóðarútgjöld
Verg lands-
framleiðsla
Spá ÍSB frá maí
Spá ÍSB í sept.
Heimild: Hagstofa Íslands
og Greining Íslandsbanka
1,9%
9,6%
7,8% 7,6%
4,7%
3,
8%
3,
8%
5,
8%
5,
8%
-8,6%
3,1%
4,7%
2 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. SEPTEMBER 2020FRÉTTIR
VIKAN Á MÖRKUÐUM
AÐALMARKAÐUR ÁLVERÐ ($/tonn)
Mesta lækkun
ICEAIR
-16,67%
0,95
Mesta hækkun
EIK
+2,26%
7,23
S&P 500 NASDAQ
+3,97%
11.096,055
+2,73%
3.335,11
+1,28%
5.897,5
FTSE 100 NIKKEI 225
30.3.’20 30.3.’2029.9.’20
1.400
1.777,88
Unnið í samstarfi við IFS.Hreyfingar frá upphafi viku til kl. 16 í gær.
40,61
+1,95%
23.539,1
10
30
1.800
29.9.’20
1.530,7
50
BRENT OLÍUVERÐ ($/tunnu)
22,76
ræstingarmálin
Kleppsmýrarvegur 8 | 104 Reykjavík | 581 4000 | solarehf.is | solarehf@solarehf.is
Haustið er góður tími
til að endurskoða
Hafðu samband og við
gerum fyrir þig þarfagreiningu
og tilboð í þjónustu
án allra skuldbindinga.
Vefverslunin Kostur.is, sem fór í
loftið í byrjun ársins, verður frá og
með næstu viku með 450-500 vöru-
númer. Með því hefur framboðið
fimmfaldast frá því verslunin tók að
taka við pöntunum í janúar.
Tómas Sullenberger, eigandi
verslunarinnar, segir eftirspurnina
hafa aukist jafnt og þétt. Af þeim
sökum séu margar vörur uppseldar.
Meðal nýrra vara hjá Kostur.is
eru gosdrykkir frá Lacroix og
óáfengur rótarbjór frá IBC.
„Salan hefur verið mjög góð. Það
er meira og minna allt búið,“ segir
Tómas sem afhendir vörur á staðn-
um eða sendir með Íslandspósti.
Eigin dreifing til skoðunar
Tómas segir aðspurður að vegna
aukins umfangs sé til skoðunar að
Kostur.is hefji dreifingu á vörum.
„Það styttist í að ég fari að keyra
út vörur sjálfur, að minnsta kosti hér
á höfuðborgarsvæðinu,“ segir hann.
Afhending með Íslandspósti tekur
nú 1-2 daga. Vörur eru heimsendar
án endurgjalds sé verslað fyrir 9.998
krónur eða meira en jafnframt má
sækja vörurnar í verslun félagsins í
Tónahvarfi 3 en hún er opin frá
klukkan 12.30 til 17 alla virka daga.
Verslunin setti upp eigin lager í
sumar en leigði áður lagerrými.
Konur í meirihluta
Tómas segir konur vera 60-70%
viðskiptavina og að fáir viðskipta-
vinir séu eldri en 55 ára.
Á næstunni muni verslunin leggja
meiri áherslu á matvörur.
Spurður um eftirspurnina segir
Tómas að Kostur.is hafi eignast
tryggan hóp viðskiptavina sem sæk-
ist eftir bandarískum vörum. Meðal
annars versli við hann starfsfólk Ice-
landair sem getur ekki verslað í
Ameríku sem stendur vegna
faraldursins. baldura@mbl.is
Kostur.is eykur söluna
og fer í 500 vörunúmer
Morgunblaði/Arnþór Birkisson
Vefverslun Tómasar nýtur vaxandi
vinsælda. Vöruúrvalið er að aukast.