Morgunblaðið - 28.10.2020, Side 2

2 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. OKTÓBER 2020FRÉTTIR
VIKAN Á MÖRKUÐUM
AÐALMARKAÐUR ÁLVERÐ ($/tonn)
Mesta lækkun
FESTI
-2,25%
152,00
Mesta hækkun
SIMINN
+4,11%
7,48
S&P 500 NASDAQ
-0,68%
11.427,711
-1,59%
3.398,74
-0,93%
5.732,00
FTSE 100 NIKKEI 225
28.4.'20 28.4.'2027.10.'20
1.400
1.816,25
Unnið í samstarfi við IFS.Hreyfingar frá upphafi viku til kl. 16 í gær.
41,18
+0,05%
23.485,80
1.800
27.10.'20
1.504,5
50
30
BRENT OLÍUVERÐ ($/tunnu)
20,46
„Ég hef áhyggjur af því að í stærsta
sveitarfélaginu verði lítið um íbúðir
af þessu tagi,“ segir Sigurður Hann-
esson, framkvæmdarstjóri Samtaka
iðnaðarins. Breytingar á lögum um
húsnæðismál taka gildi nk. sunnudag
og blaðamaður ræddi af því tilefni við
Sigurð um möguleg áhrif hlut-
deildaralána á byggingariðnaðinn.
Nýtt hagstjórnartæki verður til
„Þetta mál hefur farið frekar hljótt
en ég man ekki eftir úrræði á hús-
næðismarkaði sem er jafn framboðs-
hvetjandi,“ segir Sigurður um nýju
lánin. Þarna sé kominn hvati til að
byggja nýtt og hagkvæmt íbúðar-
húsnæði sem vöntun sé á.
Hann telur að ákveðinn markaðs-
brestur hafi átt sér stað þar sem ekki
var byggt í takt við þarfir kaupenda.
Ákall hafi verið eftir hagkvæmum
íbúðum en „áherslan hafi verið á dýr-
ari íbúðir miðsvæðis“. Þess vegna sé
hið nýja kerfi mjög gagnlegt til að
koma af stað ákveðinni leiðréttingu á
þessum markaði.
En kerfið er líka hagstjórnartæki
segir Sigurður. Það sé hægt að
minnka umsvif þess í þenslu og gefa í
þegar samdráttur ríkir. Þannig geti
það virkað sem sveiflujafnari á hag-
kerfið. Sveiflur verða almennt meiri í
byggingariðnaði en öðrum geirum
segir Sigurður, sem geti verið býsna
kostnaðarsamt. Því sé mjög eftir-
sóknarvert að geta dregið úr þeim og
aukið stöðugleika á þessum markaði.
Byggja inn í
reglugerðarammann
Samkvæmt þeim drögum að reglu-
gerð sem liggja fyrir er gert ráð fyrir
að þær íbúðir sem rúmist innan kerf-
isins séu af ákveðinni gerð t.d. hvað
varðar stærð, herbergisfjölda og
söluverð.
Aðspurður segist Sigurður hafa
orðið var við áhuga félagsmanna,
sem fylgist vel með framvindu máls-
ins og séu farnir að „máta sig inn í
þetta kerfi“. Hann segist eiga von á
því að þetta muni leiða til aukins
framboðs á hagstæðu húsnæði eins
og að er stefnt og íbúðir verði byggð-
ar innan þessa nýja ramma.
Um áhyggjur þess efnis að ramm-
inn verði of þröngur, t.d. hvað varðar
söluverð og áhrif mögulegrar hækk-
unar á byggingarverði, segist Sig-
urður ekki hafa orðið var við sér-
stakar áhyggjur þar að lútandi.
Vissulega þurfi að endurskoða for-
sendurnar reglulega eftir því sem
tímar líða en eins og þetta líti út og
hefur verið kynnt sé ekki ástæða til
annars en að telja þetta „fyllilega
raunhæft“.
Reynir á sveitarfélögin
Verktaki sem blaðamaður ræddi
við bendir á að lóðaskortur og hækk-
andi lóðaverð sé orðinn vaxandi
vandi.
Um þann þátt segir Sigurður að nú
reyni ekki bara á byggingariðnaðinn
að framleiða íbúðir, heldur líka á
sveitarfélögin að gera það sem að
þeim snýr, þ.e. skaffa lóðir, skipu-
leggja og tryggja leyfisveitingar.
Vilji þau taka þátt í þessari nýju teg-
und af hagkvæmri uppbyggingu
verði þau að spila með og bjóða fram
ný byggingarsvæði. „Því verður ekki
náð fram á þéttingarreitum, þannig
er hinn kaldi veruleiki,“ segir Sig-
urður um hvaða hugarfarsbreyting
þarf að eiga sér stað.
Niðurstöður úr nýjustu íbúða-
talningu segir hann gefa til kynna
samdrátt á nýbyggingum og fá ný
verkefni séu í farvatninu. Hvað varð-
ar íbúðir á síðari stigum bendir Sig-
urður á að 66 íbúðir hafi verið taldar í
Reykjavík og af þeim séu 60 á vegum
óhagnaðardrifinna félaga. Af því
megi ráða að almenni markaðurinn
hafi ekki farið af stað með verkefni í
Reykjavík upp á síðkastið og „það
sýni svart á hvítu hvernig staðan sé
núna í þessu sveitarfélagi“.
„Það kæmi mér ekki á óvart að
sveitarfélög úti á landi yrðu viljugri
að stuðla að slíkri uppbyggingu hjá
sér,“ segir Sigurður, en annars telur
hann líklegt að tilkoma hlutdeildar-
lána muni að einhverju leyti leiða til
samkeppni milli sveitarfélaga á höf-
uðborgarsvæðinu.
Í stærra samhengi segir Sigurður
að þetta úrræði sé einmitt það sem
þurfi við núverandi aðstæður, þ.e. að
reyna að tryggja að ekki verði skort-
ur á íbúðarhúsnæði eftir nokkur ár.
Sagan hafi kennt okkur hvert það
leiði; til hækkunar fasteignaverðs;
ólgu á vinnumarkaði og óraunhæfrar
kjarasamningsgerðar.
Sveitarfélög þurfa að spýta í lófana
Sighvatur Bjarnason
sighvaturb@mbl.is
Áhrif hlutdeildarlána á
byggingariðnað eru enn
óskrifað blað að sögn
framkvæmdastjóra SI.
Morgunblaðið/Eggert
Samtök iðnaðarins gera ráð fyrir að byggingarverktakar muni sýna nýjum
og hagkvæmari íbúðum áhuga. Sveitarfélög verði þó að bregðast við.
STOÐTÆKNI
Stoðtækjafyrirtækið Össur hagn-
aðist um 15 milljónir Bandaríkjadala
á þriðja fjórðungi ársins, eða um 2
milljarða íslenskra króna. Það er
sama niðurstaða og á sama tíma í
fyrra.
Eignir Össurar í lok tímabilsins
námu 1.148 milljónum dala, eða 161
milljarði króna. Eigið fé Össurar
nam í lok fjórðungsins 557 milljónum
dala eða 78 milljörðum króna. Eig-
infjárhlutfall fyrirtækisins er 49%.
Sala nam 24 milljörðum króna
Í uppgjöri félagsins segir einnig að
sala á fjórðungnum hafi numið 172
milljónum Bandaríkjadala, eða 24
milljörðum íslenskra króna. Sölu-
vöxtur í staðbundinni mynt nam 1%
og innri vöxtur var neikvæður um
5%. Þá segir í fréttatilkynningunni
að sala félagsins haldi áfram að
batna milli mánaða en hún varð fyrir
áhrifum í fjórðungnum vegna að-
gerða til að hefta útbreiðslu kór-
ónuveirunnar.
Jón Sigurðsson, forstjóri Össurar,
segir í tilkynningu frá félaginu að frá
byrjun apríl 2020 hafi sala Össurar
verið að aukast á öllum helstu við-
skiptamörkuðum félagsins og hafi
verið á bilinu 90-100% af sölu síðasta
árs í þriðja ársfjórðungi. „Á nokkr-
um mörkuðum í Asíu og Evrópu er-
um við einnig að sjá sölu vegna upp-
safnaðrar eftirspurnar. Þrátt fyrir
að sölutölur sýni greinileg batamerki
er enn óljóst hversu lengi áhrif CO-
VID-19 muni vara á okkar helstu
mörkuðum. Ég er sannfærður um að
faraldurinn muni ekki leiða til breyt-
inga á eftirspurn eftir vörum okkar
og þjónustu til lengri tíma litið. Að-
hald í breytilegum kostnaði skilaði
sér í góðum rekstrarhagnaði þrátt
fyrir neikvæð áhrif á sölu. Við erum
einnig ánægð með að hafa gengið frá
sölunni á Gibaud í Frakklandi til
Innothera í lok september.“
Sterk lausafjárstaða
Lausafjárstaða Össurar er sterk
eins og kemur fram í tilkynningunni,
en handbært fé auk ódreginna lána-
lína nam 313 milljónum Bandaríkja-
dala í lok júní, eða 43 milljörðum ís-
lenskra króna.
Fjárhagsáætlun Össurar fyrir
seinni helming ársins 2020 er óbreytt
samkvæmt tilkynningunni, eða 0%
til -8% neikvæður innri vöxtur.
Hagnaður Össurar 2
ma. á þriðja fjórðungi
Morgunblaðið/Eggert
Jón Sigurðsson telur að faraldurinn
valdi ekki breytingu á eftirspurn.
Styrkir úr
Samstarfsjóði við atvinnulífið
um heimsmarkmiðin
Utanríkisráðuneytið auglýsir eftir umsóknum um styrki
sem veittir eru úr Samstarfssjóði við atvinnulíf um heims-
markmið Sameinuðu þjóðanna vegna samstarfsverkefna í
þróunarríkjum.
Hefur fyrirtæki þitt áhuga á að leggja sitt
af mörkum til að ná heimsmarkmiðum
Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun
og á sama tíma sækjast eftir nýjum
viðskiptatækifærum og aukinni
samkeppnishæfni?
Samstarfssjóðurinn skapar ný tækifæri
fyrir íslenskt atvinnulíf.
Hlutverk sjóðsins er að hvetja til þátttöku og framlags
atvinnulífsins til þróunarsamvinnu. Sjóðurinn er opinn
fyrir umsóknum frá skráðum fyrirtækjum.
Markmiðið er að draga úr fátækt og styðja við atvinnu-
sköpun og sjálfbæran vöxt í fátækum ríkjum. Sérstök
áhersla er lögð á atvinnusköpun kvenna og jákvæð
umhverfisáhrif verkefna.
Listi yfir gjaldgeng samstarfslönd er að finna á vef
sjóðsins.
Umsóknir þurfa að berast í gegnum miðlæga þjónustugátt
hins opinbera: island.is/samstarfssjodur fyrir lok
7. desember 2020.
Fyrirspurnir um sjóðinn skal senda á netfangið
atvinnulif.styrkir@utn.stjr.is eigi síðar en 30. nóvember.
Allar nánari upplýsingar og
verklagsreglur á
utn.is/samstarfssjodur.