Morgunblaðið - 02.11.2020, Page 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 2. NÓVEMBER 2020
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Andrés Magnússon andres@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson
menning@mbl.is Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Rafstilling ehf
Dugguvogi 23, 104 Reykjavík, sími 581 4991, rafstilling@rafstilling.is
Opið mán.-fim. 8-12 og 13-18, fös. 8-14
Hröð og góð þjónusta um allt land
Áratug
a
reynsla
Startar bíllinn ekki?
Við hjá Rafstillingu leysum málið Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Umhyggja er inntak þessa verk-
efnis og í því felst heilmikill lærdóm-
ur fyrir krakkana. Fyrst voru ein-
hver treg til, en svo þegar þau
skildu málið voru þau öll himinlif-
andi og ánægð,“ segir Pálína Þor-
steinsdóttir, móðir og kennari í
Grafarvogi í Reykjavík. Á dögunum
kom Pálína af stað því sem hún kall-
ar umhyggjuverkefni í árgangi
Söndru Bassíar dóttur sinnar sem er
nemandi í 7. bekk í Borgaskóla.
Nokkur skólasystkini Söndru hafa
verið frá skóla vegna kórónuveir-
unnar og þykir mikilvægt að huga
að líðan þeirra.
„Sandra hefur verið í góðu sam-
bandi við Oliver Sigurjónsson bekkj-
arbróðir sinn sem er heima. Oliver
og foreldrar hans kunnu vel að meta
framlagið. En svo fór ég að að
hugsa, hvað ef í hópnum leynast ein-
hverjir sem eiga ekki vini sem vitja
þeirra,“ segir Pálína sem kynnti
Söndru, jafnöldrum hennar og for-
eldrum þeirra hugmynd.
Geisli inn í fábreyttan dag
„Útfærslan varð sú að skipta
krökkunum upp í hópa, sem sjá um
þá sem eru heima. Viðkomandi sem
þá eru í sóttkví eða með smit fá at-
hygli og glaðning sem léttir lundina í
einangrun. Slíkt er geisli inn í fá-
breyttan dag og getur framkallað
stórt bros,“ segir Pálína.
Í Borgaskóla ákveður hver hópur
fyrir sig fyrirkomulag vitjana og
geta foreldrar komið þar sterkir inn
til að hjálpa. Ágætt þykir að setja
áætlun til dæmis um hvað gera skuli
og hverjir sjái um málin hvern dag.
Bekkjarsystkini geta vitjað þess sem
er heima, til dæmis með hópfundi á
netinu, eða komið með glaðning sem
er settur við útidyrnar eða stungið
inn um bréfalúguna. Í stafrænum
samskiptum má svo til dæmis taka
upp myndband á síma og senda.
Einnig skrifa tölvupóst og segja frá
því hvað gerst hafi í skólanum eða
vinahópnum, semja ljóð, vísur eða
lag. Að spila tölvuleik saman á net-
inu getur líka komið til greina eða
baka muffins og skilja eftir fyrir ut-
an útidyrnar.
Enginn sé afskiptur
„Einnig setti ég upp hugmyndir
sem væru háðar samþykki foreldra
eins og að kaupa til dæmis góðgæti
eða Andrésblað. Mér fannst mikil-
vægt að setja þetta upp sem tillögur,
en annars eru krakkar svo hug-
myndaríkir að þess þarf kannski
ekki. Stóra málið er að enginn á að
þurfa að vera afskiptur og okkur
varðar hvert um annað,“ segir Pál-
ína.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Vinátta Sandra Bassí Brynjólfsdóttir með móður sinni, Pálínu Þorsteindóttur, á spjalli við Oliver skólabróður.
Glaðningurinn sem léttir
lund nemenda í einangrun
 Umhyggja í Borgaskóla  Vitja um bekkjarsystkini
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
Eldfjallasafnið í Stykkishólmi hefur
verið sett á sölu. Því fylgja allir safn-
munirnir sem Haraldur Sigurðsson
hefur komið sér upp á ferli sínum sem
spannar um fimm áratugi, en hús-
næðið sem hýsir safnið er í eigu
Stykkishólmsbæjar. „Það er áfall fyr-
ir mig að svona skyldi fara,“ segir
Haraldur.
Spurður hvers vegna ákveðið hafi
verið að setja safnið á sölu svarar
hann að reksturinn hafi um langt
skeið verið skiptur milli sín og bæj-
arins, „en nú tilkynna þeir mér að þeir
geti ekki haldið við húsinu og við verð-
um að loka safninu. Þá er ekki um
annað að ræða en að flytja það á brott
og set ég það hér með á sölu sem eina
heild – þetta verður selt sem ein heild.
Þetta er nú fæðingar- og uppeldis-
staður minn – Stykkishólmur. Ég hef
viljað gera mitt fyrir bæjarfélagið og
lagði fram safnið og þá hefur þetta
bara farið svona hjá þeim. Það er eng-
inn skilningur á gildi safnsins og hvað
þetta er verðmætt fyrir ferðamann-
inn.“
Gríðerlegur fjöldi gripa fylgir safn-
inu, að sögn Haraldar. „Já, og miklu
meira sem er í geymslum, steinasafn,
bókasafn, skjalasafn og listasafn.
Vonandi kemst þetta á góðan stað
einhvers staðar, erlendis eða á Ís-
landi.“
Þúsundir sérprentana
Í safni Haraldar eru mörg hundruð
listaverk, þar á meðal stórt verk eftir
Andy Warhol frá 1985. Meðal annars
málverk, málmstungur og svartlist
ýmiskonar frá eldvirkni um allan
heim. Einnig er þar að finna frum-
stæða list frá Indónesíu, Mexíkó, Mið-
Ameríku og víðar. Þá fylgir vandað
safn bóka um eldgos og eldfjallafræði
auk rúmlega 6.000 sérprentana með
vísindagreinum og safn jarðfræði-
korta.
„Safnið er einstakt, því það fókú-
serar alveg á eldvirkni og það er ekki
til neitt slíkt safn sem tekur á list-
ræna þættinum líka. Þarna eru
myndir allt frá 14. öld. Þetta er líka al-
þjóðlegt safn og ekki bara gripir frá
Íslandi,“ segir Haraldur og bætir við
að þegar hafa tveir sýnt safninu
áhuga.
Eldfjallasafnið
auglýst til sölu
 Ekki hægt að sinna viðhaldi hússins
Gunnlaugur Snær Ólafsson
Veronika Steinunn Magnúsdóttir
Robert Burke, flotaforingi og yfirmaður
bandaríska sjóhersins í Evrópu, segir að á
vissan hátt sé áríðandi að Atlantshafs-
bandalagið styrki stöðu sína á norðurslóð-
um. Rússar njóti sterkrar stöðu á svæðinu
án þess að tilgangur viðbúnaðar þeirra sé
ljós.
Þetta kom fram á kynningarfundi í banda-
ríska sendiráðinu, þar sem Burke fór yfir
ástæður Íslandsheimsóknar sinnar en
bandaríski sjóherinn viðrar nú hugmyndir
um aukna fjárfestingu hér á landi, sem
myndi fjölga þjónustusvæðum fyrir flotann
við Íslandsstrendur.
„Markmið okkar er að hafa traustar stoð-
ir til þess að geta varið okkur,“ sagði hann
en herinn lítur sérstaklega til Austurlands
þar sem sá staður sé hentugri fyrir hern-
aðaraðgerðir en til dæmis höfuðborgar-
svæðið, vegna nálægðar við svæðin þar sem
rússneskir kafbátar athafna sig reglulega.
Burke sagði, eins og fram hefur komið, að
málið væri á byrjunarstigi og ekki væri enn
ljóst hve móttækileg íslensk stjórnvöld væru
gagnvart samstarfinu.
„Ég vil ekki taka fram fyrir hendurnar á
íslenskum stjórnvöldum. Við þurfum að virða
þeirra óskir,“ sagði Burke þegar hann var
inntur eftir frekari upplýsingum um hvaða
umsvif hersins hann hefði í huga.
Þegar Burke var spurður hvort NATO
væri að dragast aftur úr Rússum hvað varðar
sýnileika á norðurslóðum sagði hann: „Ég
myndi segja að núna værum við að reyna að
fjölga valkostunum. Við höfum ekki sömu val-
kosti og við vildum gjarnan hafa – á þann
hátt erum við eftir á.“
Vék Burke næst að því hvernig Rússar
haga sínum aðbúnaði í sjóhernaði; ekki væri
alls kostar ljóst í hvaða tilgangi sá aðbúnaður
væri.
„Ef við lítum á hegðun þeirra og hvernig
þeir byggja sig upp, þá virðist tilgangurinn
vera frábrugðinn okkar tilgangi. Ég er ekki
viss um hvað þeir hafa í huga en spurningin
er hvað vakir fyrir þeim,“ sagði hann og
bætti við að þeir hefðu gert tilkall til svæða,
sem aðildarríki NATO hafa litið á sem al-
þjóðleg hafsvæði.
Lýsti hann því að rússnesk stjórnvöld
gætu þannig krafist þess að menn hefðu
leyfi frá Rússlandi til þess að fara um þessi
svæði, sem flestar þjóðir myndu telja al-
þjóðleg svæði.
„Þeir hafa byggt upp herstöðvar á
norðurslóðum með eldflaugavörnum sem
hæglega væri hægt að nota til þess að krefj-
ast leyfa frá þeim sem eiga leið um svæðið,“
sagði hann.
Þá hafi Rússar þróað vopnaða ísbrjóta.
„Við viljum ekki stuðla að slíkri uppbygg-
ingu. Við viljum hafnarþjónustu á vissum
stöðum og vinna að lausnum sem henta
einnig bandamönnum okkar, til dæmis
stofna grundvöll fyrir viðskiptum þar sem
bækistöðvarnar verða,“ sagði hann.
NATO með færri valkosti en Rússar
 Robert Burke flotaforingi segir bækistöðvar hér á landi geta haft efnahagslega jákvæð áhrif
 Hernaðarleg uppbygging Rússa á norðurslóðum áhyggjuefni fyrir Atlantshafsbandalagið
Samstarf Robert Burke, flotaforingi og yfir-
maður bandaríska sjóhersins í Evrópu, telur
NATO þurfa að eflast á norðurslóðum.