Morgunblaðið - 11.11.2020, Page 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. NÓVEMBER 2020
Húðfegrun ehf | Vegmúli 2 | Sími 533 1320 | www.hudfegrun.is
Tímapantanir í síma 533 1320
Við tökumvel ámóti ykkur í Vegmúla2
Single?
That's a funny way to say
happy with nine cats!
Skráðu inn kóðann „Single“ og fáðu
20% afslátt í vefversluninni okkar af
öllummeðferðumhjá okkur.
Tilboð í dag
GJAFABRÉF
Gerðu vel við góðan vin,mömmu,
bróðir eða þig sjálfanmeðgjöf
semgefur bætta heilsu húðar!
Sá íbúi á hjúkrunarheimili sem hefur
það miklar tekjur að hann greiðir
tæpar 71 þúsund krónur til ríkisins
fyrir dvölina, en það er meðaltal
kostnaðarhlutdeildar þeirra íbúa
sem á annað borð greiða, heldur eftir
um 105 þúsund krónum þegar búið
er að draga frá dvalarkostnað og
skatta. Þá niðurstöðu úr tilbúnu
dæmi sýnir reiknivél Trygginga-
stofnunar.
Í blaðinu í gær sýndu sömu út-
reikningar mun lægri ráðstöfunar-
tekjur, eða 51 þúsund á mánuði. Sú
ranga útkoma stafaði af því að skatt-
kortið var skráð á greiðslur frá
Tryggingastofnun og nýttist ekki við
greiðslur úr lífeyrissjóði. Hins vegar
falla niður bætur frá TR þegar líf-
eyrisþegi flytur á dvalar- eða hjúkr-
unarheimili. Þá tekur við greiðsla
kostnaðarhluta eftir tekjum viðkom-
andi og þeir sem lægstu tekjurnar
hafa fá dagpeninga frá Trygginga-
stofnun. helgi@mbl.is
Ráðstöfunartekjur
íbúa á hjúkrunar-
heimili
Tilbúið dæmi um meðalgreiðanda
Þús. kr. Á mánuði Á ári
Tekjur úr lífeyrissjóði 157 1.888
Fjármagnstekjur 25 300
Tekjur samtals 182 2.188
Afdregin staðgreiðsla -6 -72
Kostnaðarþátttaka íbúa
á hjúkrunarheimili -71 -851
Ráðstöfunartekjur 105 1.265
Heimild: Reiknivél TR
Heimilismaður held-
ur eftir 105 þúsund
 Hægt að sjá afganginn í reiknivél TR
Endurnýjun og viðhald girðinga á
milli varnarhólfa er á forræði at-
vinnuvegaráðuneytisins. Það út-
hlutar fjármagni til málaflokksins
sem Matvælastofnun forgangsraðar
eftir ástandi girðinga, sjúkdóma-
stöðu hólfa og mikilvægi varnarlína.
Varnir á milli hólfa þar sem riða er
annars vegar en hreint hólf hins-
vegar eru í forgangi, einnig hrein hólf
þar sem líflambasala er heimiluð um
allt land.
Þær 45 milljónir sem veittar hafa
verið í verkefnið á ári, síðustu tvö ár,
duga skammt og raunar hefur við-
haldið lengi verið vanfjármagnað. Er
nú svo komið, að sögn Sigrúnar, að
engin manngerð varnarlína er fjár-
held alla leið.
Guðfinna Harpa Árnadóttir, for-
maður Landssamtaka sauðfjár-
bænda, segir að samtökin hafi gagn-
rýnt að ekki hafi verið varið nægu
fjármagni til að viðhalda varnar-
línum. Lélegar girðingar valdi því að
meiri hætta sé á að fé fari á milli hólfa
þar sem sjúkdómastaða er ólík.
Spurð hvort rekja megi smit milli
hólfa til lélegra girðinga segir Sigrún
að það sé ekki þekkt, að minnsta
kosti ekki nýlega. Svokölluðum línu-
brjótum, kindum og geitum, sem fara
á milli hólfa, er slátrað og eiga því
ekki afturkvæmt til fyrra varnar-
hólfs.
Þarf að meta kostnaðinn
Sigrún segir að Matvælastofnun
hafi óskað eftir endurskoðun á mála-
flokknum í heild, svo sem viðhaldi
varnarlína, aðgerðum gegn riðu og
forvörnum. Til dæmis þurfi að meta
hvað kosti að endurnýja girðingar og
síðan hvað kosti að halda þeim við.
Nú séu allir sammála um að endur-
skoða stefnuna í heild, þar á meðal
landbúnaðarráðherra en hann hefur
lýst því yfir að hann muni beita sér
fyrir slíkri endurskoðun.
Guðfinna Harpa segir nauðsynlegt
að vera alltaf á tánum og sjá til þess
að aðgerðir skili árangri. Til að
mynda sé nauðsynlegt að endurskoða
reglugerð um riðubætur þannig að
hún taki mið af gildandi sauðfjár-
samningi.
Engin girðing milli
hólfa fjárheld alla leið
 Stefnan í vörnum gegn riðu verður endurskoðuð í heild
Morgunblaðið/Eggert
Við sjóinn Riða er ólæknandi sjúkdómur sem erfitt er að eiga við. Mikill
árangur hefur þó náðst í baráttunni við þennan vágest í sauðfjárræktinni.
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Ekki hefur fengist nægt fjármagn í
mörg ár til að endurnýja og halda við
girðingum á milli sauðfjárveiki-
varnarhólfa. Staðan er nú þannig að
engin sauðfjárveikivarnargirðing er
fjárheld alla leið. Ákveðið hefur verið
að ráðast í endurskoðun á mála-
flokknum í heild.
Barist hefur verið gegn útbreiðslu
riðu með margvíslegum hætti á síð-
ustu áratugum. Skipting landsins í
varnarhólf og bann við flutningi fjár á
milli þeirra er liður í því. Þegar riða
er staðfest er öllu fé á viðkomandi búi
fargað. Sigrún Bjarnadóttir, dýra-
læknir sauðfjár- og nautgripa-
sjúkdóma hjá Matvælastofnun, telur
að aðgerðir síðustu áratuga hafi skil-
að góðum árangri. Við séum nú í hal-
anum á þessum faraldri. Þess vegna
hafi það verið áfall að riða kom upp í
Tröllaskagahólfi. Það breyti stöðunni
mikið. Nú eru sex af 25 varnarhólfum
landsins talin sýkt af riðu og eitt til
viðbótar að hluta. Í þeim eru ýmsar
takmarkanir fyrirskipaðar, svo sem
vegna flutnings fjár á milli bæja.
Eftirlit verður aukið
Flest riðutilfelli síðustu árin hafa
verið í nágrenni Varmahlíðar í
Skagafirði sem telst til Húna- og
Skagahólfs, það nýjasta í upphafi
ársins. Héraðsvötn eru varnarlínan á
milli bæjanna þar og Stóru-Akra þar
sem riðan greindist fyrst austan
vatna. Staðfest hefur verið riða á
fjórum bæjum þeim megin Héraðs-
vatna og er verið að rannsaka sýni
frá fleiri bæjum.
Sigrún reiknar með að eftirlit verði
aukið verulega í Tröllaskagahólfi á
næstu árum og sýni verði tekin ár-
lega. „Við höldum áfram samkvæmt
því plani sem við höfum verið að
vinna eftir því það hefur verið að
skila árangri,“ segir Sigrún.
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Móttökurnar hér heima hafa auðvit-
að verið ævintýralegar og salan er-
lendis fer vel af stað, sérstaklega mið-
að við aðstæður,“ segir Óli Rúnar
Jónsson, útflutningsstjóri Ölgerð-
arinnar.
Íslenski kollagendrykkurinn Col-
lab hefur notið mikilla vinsælda frá
því hann kom á markað snemma árs í
fyrra. Nú er svo komið að vinsældir
hans hér hafa vakið athygli erlendis
og verið er að þreifa fyrir sér með
markaðssetningu í nokkrum löndum.
Athygli vekur að Færeyingar hafa
tekið Collab opnum örmum.
„Vinir okkar hjá Föroya bjór höfðu
samband um mitt ár og höfðu þá orð-
ið varir við uppgang vörunnar hér
heima. Þeir voru fljótir að bregðast
við og fóru fyrstu dósirnar á markað í
Færeyjum seinnipart sumars. Við er-
um mjög ánægð með þær móttökur
sem frændur okkar í Færeyjum hafa
veitt Collab og alltaf mikil ánægja að
eiga við þá viðskipti. Við höfum á
þessum stutta tíma sent til þeirra um
það bil eina dós á hvern Færeying og
það er vöxtur í sölunni úti sem lofar
góðu,“ segir Óli Rúnar en íbúafjöldi
Færeyja nam 52.656 í júlí í sumar.
Útflutningsstjórinn segir að tals-
verður áhugi sé á Collab erlendis og
spennandi tækifæri liggi víða. „Kolla-
gen er sífellt eftirsóttara prótein og
þá sérstaklega fyrsta flokks kollagen
á borð við það sem Feel Iceland er að
vinna úr fiski og má finna í Collab,“
segir Óli Rúnar en Collab hefur einn-
ig verið í sölu í Finnlandi frá því í vor.
„Ástandið hefur aðeins verið að flækj-
ast fyrir okkur en nú er tilraunasala
að hefjast í Svíþjóð, seinna en áætlað
var vegna veirunnar. Þá höfum við
þurft að fresta upphafi sölu á Bret-
landseyjum en vonumst til að það
komist aftur á dagskrá um leið og
veiran fer að láta undan.“
Bjarni Bogason, sölu- og markaðs-
stjóri hjá Föroya bjór, segir að helsta
ástæða þess að fyrirtækið vildi fá Col-
lab í sölu þar í landi sé að drykkurinn
sé öðruvísi en hefðbundnir orku-
drykkir. Kollagenið, sykurleysi og
áhersla á íþróttir og heilnæmi höfði
greinilega vel til Færeyinga. „Mark-
aðurinn hefur tekið vel í þetta,“ segir
Bjarni og nefnir auk þess að fólk lýsi
ánægju með að bragðið af Collab sé
gott en ekki of afgerandi.
Ein Collab-dós á
hvern Færeying
 Frændur okkar falla fyrir orkudrykk
Ánægður Hinn kunni brimbretta-
kappi Andras Brixen er einn
þeirra Færeyinga sem hrifist
hafa af íslenska Collab-inu.
Myndin er tekin í Tjørnuvík.
Allt um sjávarútveg