Morgunblaðið - 22.12.2020, Síða 36

36 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. DESEMBER 2020
Þessi bók er um enskaknattspyrnu. Hér erstiklað á stóru í sögunni,en einkum fjallað um
enska boltann frá sjónarhorni
áhugamanna hér á landi með bein-
um frásögnum en aðallega þó
samtölum við áhangendur; fylgni
þeirra og tryggð við einstök félög
virðist stundum bera svipmót af
trúarbrögðum fremur en áhuga-
máli! Höfundur er þaulvanur
blaðamaður og
stíll bók-
arinnar ber
þess merki,
frásögnin er
slétt og felld
og áreynslu-
laus, víða
blandin léttum
gáska, ef svo
má segja.
Auðar síður
kafla á milli eru til lýta og skrifast
á útgáfuna.
Margir Íslendingar höfðu áhuga
á enska boltanum fyrir daga sjón-
varps og hlustuðu þá á enskar út-
varpsrásir, keyptu ensk blöð eða
lásu um úrslit á íþróttasíðum ís-
lensku dagblaðanna. Enski boltinn
komst á dagskrá RÚV leiktíðina
1968/9; bjó Bjarni Fel. ekki til
orðið leiktíð? Hann var „andlit“
leiksins í 30 ár eða svo. Leikirnir
voru vikugamlir, sýndir á laug-
ardögum lengst af, bútar úr öðr-
um leikjum og allt svarthvítt og
ekki auðvelt að greina milli liða
sem léku í dökkum treyjum.
Fyrsta beina útsendingin var ekki
fyrr en 1982, úrslitaleikur Totten-
ham og Liverpool í deildabik-
arnum. Hann fór í framlengingu
en Íslendingar misstu af henni af
því að RÚV hafði ekki aðgang að
gervihnetti! Víst mun margar hafa
blótað hressilega. Annan úrslita-
leik þurfti að endurtaka. Leik-
urinn var settur á fimmtudag og
aftur missti landinn af hörkubar-
áttu því að þessi ár var ekki sjón-
varp á fimmtudegi! Síðasta beina
útsendingin á RÚV var 1997 og þá
neyddist Bjarni Fel. til að hætta í
miðjum seinni hálfleik því enski
boltinn varð að víkja fyrir Euro-
vision! Bjarni Fel. var og er
ókrýndur kóngur enska boltans og
margir muna enn málfarsleg til-
þrif hans. Lið sem tapaði laut í
gras, leikmenn urðu fyrir hnjaski
og einhvern tíma var slösuðum
manni ekið af velli í „hnjask-
vagni“. Þeir sem lýsa leikjum
núna ættu endilega að hlusta á
gamla leikfylgd frá Bjarna.
Áhugi á enska boltanum óx
hratt og tók kipp þegar íslenskar
getraunir hófu starfsemi sína og
enski boltinn var á getraunaseðl-
inum. Annað stökk varð síðan
1989 þegar Íslendingar byrjuðu á
nýjan leik að drekka bjór. Bolti og
bjór hafa síðan verið í býsna
traustu faðmlagi og öldurhús njóta
góðs af því. Aðdáendaklúbbar
standa þétt við bakið á félögum
sínum og riðu Arsenalmenn á vað-
ið 1982; ferðir á leiki í enska bolt-
anum eru á dagskrá ferðaskrif-
stofa. Ein sportvöruverslun
byrjaði að selja búninga ensku lið-
anna 1970 og margir fylgismenn
klæða sig nú upp á fyrir leiki! Um
skeið réðu Íslendingar lögum og
lofum í tveimur enskum félögum,
Stoke og West Ham. Hvor tveggja
útrásin var skammæ.
Sá sem þetta ritar á sitt lið í
enska boltanum og fylgist grannt
með því og hefur alloft farið á
völlinn í Lundúnum. Það er alltaf
einstök og fjörleg reynsla, og enn
þá magnaðri þegar sigur vinnst.
Það þekkja margir. Þessi bók er
ekki fyrir aðra en aðdáendur
enska boltans en ég fullyrði að
þeir njóta hennar ríkulega, eink-
um þeir sem fylgja risunum sex.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Höfundurinn „Þessi bók er ekki fyrir aðra en aðdáendur enska boltans en
ég fullyrði að þeir njóta hennar ríkulega, einkum þeir sem fylgja risunum
sex,“ segir gagnrýnandinn um bók Orra Páls Ormarssonar.
Vinsælasta íþróttin:
enski boltinn?
Knattspyrnusaga
Í faðmi ljónsins. Ástarsaga
bbbmn
Eftir Orra Pál Ormarsson.
Sögur útgáfa, 2020. Innb., 251 bls.
SÖLVI
SVEINSSON
BÆKUR
Vampírur, vesen og annaðtilfallandi kemur lesand-anum sífellt á óvart ogheldur honum á tánum.
Sagan er sögð frá sjónarhornum
nokkurra stúlkna sem eiga í raun
fátt sameiginlegt
en bindast samt
tryggum vin-
áttuböndum.
Bókin fjallar
um vinkonurnar
Millu, Rakel og
Lilju sem allar
eru þrettán ára
og glíma við
vandamál sem
unglingsaldr-
inum tengjast á ólíkan máta. Milla er
afburðagreind, stefnir á Harvard og
er upp með sér yfir því að fá að vera
titluð sem gangavörður skólans. Það
er mun meira pönk í Rakel sem
klæðist slitnum fötum og hlustar á
þungarokk. Hún glímir við erfiðar
fjölskylduaðstæður og tekst á við
þær af mikilli lagni, með því að
reyna allt hvað hún getur til að gera
föður sínum og stjúpu lífið leitt. Lilja
virðist við fyrstu sýn vera viðkvæmt
blóm með miklar kröfur á herðum
sér. Hún þarf að vera framúrskar-
andi í öllu svo mæður hennar geti
flaggað henni sem einhvers konar
bikar.
Sagan er í raun einhvers konar
þroskasaga allra stúlknanna sem
komast yfir hindranir unglings-
áranna, sem virðast þeim óyfirstíg-
anlegar, í spennandi atburðarás með
fantasíubrag.
Þegar börn í skólanum fara að
veikjast, ekki af Covid-19 svo það sé á
hreinu, ákveða stelpurnar að taka
málin í sínar eigin hendur þar sem
allt (en í raun fátt) lítur út fyrir að
skýring veikindanna sé af þeim toga
að fullorðnir geti ekki komið auga á
hana. Milla nær nefnilega að sann-
færa vinkonur sínar um að vampíra
leynist innan veggja skólans, og
vitanlega er fullorðið fólk gagnslaust
í baráttu við slíka ófreskju.
Rut Guðnadóttur, höfundi bókar-
innar, tekst reglulega vel upp með
persónusköpun sinni og leyfir lesand-
anum að sjá allar persónurnar frá
mismunandi sjónarhornum. Milla,
Rakel og Lilja eru allar heilsteyptar
og úthugsaðar persónur og tilfinn-
ingalíf þeirra er mjög vel skrifað.
Þannig á lesandinn erfitt með að
finna ekki til samkenndar með þeim
og er í raun fljótlega kominn að fullu
inn í hugarheim þeirra. Hver einasta
persóna bókarinnar er trúverðug og
er um að ræða raunsæja frásögn af
veruleika ungmenna á Íslandi, þrátt
fyrir að í söguþræðinum felist eitt-
hvað yfirnáttúrlegt.
Bókin er full af húmor en spilar
líka á fleiri tilfinningar og er á köflum
mjög átakanleg. Þó vandamálin sem
stúlkurnar kljást við séu ekki gríðar-
stór miðað við ýmislegt sem börn
heimsins hafa þurft að ganga í gegn-
um er um að ræða aðstæður sem má
telja líklegt að mörg börn, hvort sem
er íslensk eða erlend, hafi þurft að
takast á við. Það er erfitt að lesa um
þá vanlíðan sem stúlkurnar þurfa að
upplifa en ofboðslega gleðilegt að fá
að fylgjast með þeim þroskast frá
henni og í átt að meiri lífshamingju.
Bókin er því, þótt hún sé bæði æsi-
spennandi og átakanleg, líka full af
hamingju og hún skilur lesandann
eftir mettan og jafnvel örlítið fróðari
um sjálfan sig, aðra og jú, auðvitað,
það sem mestu máli skiptir: fróðari
um vampírur.
Rut Saga hennar er „æsispennandi og átakanleg, líka full af hamingju og
hún skilur lesandann eftir mettan og jafnvel örlítið fróðari um sjálfan sig,
aðra og jú, auðvitað, það sem mestu máli skiptir: fróðari um vampírur“.
Vampírur í
þroskasögu
Skáldsaga
Vampírur, vesen og annað tilfallandi
bbbbm
Eftir Rut Guðnadóttur.
Vaka-Helgafell, 2020. Innb., 287 bls.
RAGNHILDUR
ÞRASTARDÓTTIR
BÆKUR
Nýja ofurhetjukvikmyndin Wonder
Woman 1984, framhald hinnar fyrri
um konuna öflugu sem var frum-
sýnd fyrir þremur árum, hefur ver-
ið í sýningum víða um lönd síðustu
daga en ekki hefur gengið vel að
draga gesti að kvikmyndahúsunum,
samkvæmt frétt BBC. Og er kór-
ónuveirufaraldrinum kennt um. Í
Bretlandi er til að mynda aðeins um
fjórðungur kvikmyndahúsa opinn
og ströng sóttvarnaskilyrði. Fyrstu
vikuna voru seldir miðar á myndina
fyrir tæplega 39 milljónir dala í 39
löndum, sem mun vera langt undir
væntingum. Um helmingur upp-
hæðarinnar kom frá sýningum í
Kína en það nær ekki helmingi
miðasölunnar á fyrri myndina í
fyrstu sýningarviku þar í landi.
Warner Bros dreifir myndinni út
um heimsbyggðina og hefjast sýn-
ingar í Bandaríkjunum ekki fyrr en
á jóladag, og samtímis í kvik-
myndahúsum og á streymisveitu
HBO.
Hetja Ísraelska leikkonan Gal Gadot
leikur ofurhetjuna Wonder Woman.
Dræm miðasala á ofurhetjumynd