Tölvumál - 01.01.2017, Blaðsíða 17

17
ÆFINGAR Á REKSTRAR-
SAMFELLU FYRIRTÆKJA
VIÐ TÖLVUINNBROT
VAXANDI HÆTTA TÖLVUGLÆPA
Hætta vegna tölvuárása og kostnaður sem af þeim hlýst er sífellt að
aukast. Engin landamæri eru á Internetinu og þeir sem stunda fjársvik
eða þjófnað geta því stundað sína starfssemi óáreitt frá öðrum heimsálfum
en sjálft fórnarlambið er búsett í. Með tilkomu rafmiðla eins og Bitcoin er
einnig auðveldara fyrir þessa glæpamenn að stunda sína starfsemi þar
sem nánast er útilokað að rekja peningaslóðina.
Árásir eru margskonar, allt frá einföldum fjársvikum (e. CFO fraud) yfir í
gagnastuld eða jafnvel yfirtaka á heilu tölvukerfunum. Tölvuglæpir taka
líka stöðugum breytingum auk þess að tæknilegur metnaður
tölvuglæpamanna virðist aukast með hverju ári. Kostnaður við tölvuinnbrot
eykst einnig og samkvæmt Forbes [1] er áætlað að heildarkostnaður á
heimsvísu árið 2019 verði 2 trilljónir dala. Hvort slíkar spár rætast er
ómögulegt að segja til um en ljóst er að þessi tala hefur hækkað gríðarlega
á seinustu 5 árum og mun hækka um ókomna framtíð.
VARNARLEYSIÐ ER ALGJÖRT
Syndis er tölvuöryggisfyrirtæki og hefur oft veitt fyrirtækjum neyðarþjónustu
þegar tölvuinnbrot hafa átt sér stað. Ef að atvikið er alvarlegt, sérstaklega
atvik sem kunna að rata í fjölmiðla, þá er varnaleysi fyrirtækja oftast algert.
Þetta eru atburðir sem engum datt í hug að gæti gerst í raun og veru.
Stjórnendur og tæknimenn átta sig á því að þó árásinni sé beint gegn
fyrirtæki þá er þetta persónulegra en þá hefði órað fyrir og það veldur
miklu álagi á þá sem verða fyrir slíku.
Óvissan er oft verri en varnarleysið, þú veist að tölvuinnbrot hefur átt sér
stað, en ekki er vitneskja til staður um hvernig það gerist eða hvaða
afleiðingar það getur haft. Það er erfitt og tímafrekt að greina afleiðingar
tölvuinnbrota en fjölmiðlafulltrúar og stjórnendur vilja gjarnan senda út
tilkynningar en í besta falli er hægt að senda frá sér yfirlýsingar eins og:
“líkur benda til” þar sem afleiðingarnar eru með öllu óþekktar. Engin tvö
tölvuinnbrot eru eins, rannsaka þarf atburði frá byrjun til enda og reyna
að endurskapa atburðarásina út frá daufum fingraförum.
AF HVERJU SKIPTA ÆFINGAR MÁLI?
Æfingar eru ein leið til að upplifa að hluta þá tilfinningu sem á sér stað
við tölvuinnbrot auk þess að meta viðbrögð og hversu vel fyrirtæki og
einstaklingar eru undirbúin til að bregðast við erfiðum aðstæðum af
þessum toga. Mörg fyrirtæki setja sér öryggisstefnu og gera æfingar á
rekstrarsamfellu gegn jarðskjálftum eða rafmagnsleysi. Æfingar á alvarlegu
tölvuinnbroti eru hugsaðar á sama hátt og hjálpa fyrirtækjum að fara í
gegnum sína ferla, hagsmunamat, og jafnvel siðferðislegar spurningar
sem geta komið upp við slíkar aðstæður.
Flest fólk skilur hefðbundið innbrot í húsnæði auk þess sem flóð eða
rafmagnsleysi skilja eftir sig ummerki sem flestir þekkja. Þetta er ekki
endilega eðli tölvuinnbrota þar sem afleiðingarnar eru fyrst og fremst að
kerfi verða óstarfhæf eða gögnum hefur verið lekið eða breytt, hvernig
það gerðist er ekki sýnilegt berum augum. Má sem dæmi segja að ef
brotist er inn í skartgripabúð að nóttu til mætti hugsanlega sjá ummerki
á hurð eða glugga auk þess að skartgripir hafa verið teknir. Með
tölvuinnbrot eru ummerkin ekki eins augljós þó áhrif tölvuinnbrotsins geti
verið mjög alvarleg. Þetta er algengt vandamál með flest tölvuinnbrot og
því mikilvægt að þjálfa stjórnendur og tæknimenn í réttum viðbrögðum.
SETTU ÞIG Í SPOR GLÆPAMANNSINS
Þegar að æfing á rekstrarsamfellu er framkvæmd, þá er mikilvægt að
setja sig inn í þær aðstæður sem eru til staðar en ekki að einblína á
tæknileg smáatriði. Til þess að skilja atburðarrásina þá þarf að setja sig
í spor tölvuglæpamannsins og endurgera atburðarrásina.
Mikilvæg er að gera sér grein fyrir hvaða gögn eru fyrirtækinu mikilvægust,
hver sé tilgangur innbrotsins og hvaða afleiðingar innbrotið geti haft fyrir
fyrirtækið. Þar sem svona æfing er ekki byggð á raunverulegu innbroti,
þá þarf að setja upp aðstæður sem gætu komið upp ef innbrot hefði átt
sér stað. Þessar aðstæður geta verið að tölvuglæpamaður hafi brotist
inn og náð í gagnagrunn með upplýsingum um viðskiptamenn og hóti
að birta upplýsingarnar opinberlega nema gegn hárri greiðslu í rafmynt.
Til að gera æfinguna raunverulegri þá er gott að setja inn skjámyndir úr
innri kerfum, þetta auðveldar starfsmönnum að skilja hvað viðkvæm gögn
eru í raun og eykur vitund þeirra á hugsanlegum aðstæðum er kunna að
myndast við tölvuinnbrot.
Þegar einhver hefur stolið viðkvæmum gögnum þá er ljóst að alvarlegt
tjón hefur átt sér stað og mikil óvissa ríkir um afleiðingarnar. Við slíkar
aðstæður er mikilvægt að haga aðgerðum á skipulagðan og skilvirkan
hátt og má þar nefna hluti eins og:
• Kalla til hagsmunaðila
• Mat á alvarleika tölvuinnbrots
• Aðgerðir og rannsóknarvitund
• Upplýsingaflæði og samskipti
• Mat á vörnum og leiðum til úrbóta
Syndis hefur komið að slíkum æfingum hjá nokkrum viðskiptavinum og
er það sameiginlegt mat að svona æfingar geri fyrirtæki betri í að bregðast
við, á skilvirkan hátt, ef og þegar að tölvuinnbrot eiga sér stað.
HEIMILD
[1] https://www.forbes.com/sites/stevemorgan/2016/01/17/cyber­crime­
costs­projected­to­reach­2­trillion­by­2019/#8b5cd303a913
Valdimar Óskarsson, framkvæmdastjóri Syndis