Víðförli - 15.05.1988, Qupperneq 3

85% íslendinga vilja að kirkjan styðji friðarhreyfingar og viðleitni til
afvopnunar.
Um 70% telja að kristin trú ætti að vera liður í uppeldi barna á dag-
vistunarstofnunum og 54% telja að prestar geti eins vel eða jafnvel betur
en sálfræðingar aðstoðað fólk sem á við sálræn vandamál að stríða.
Er það mikið eða lítið
að nær 40% landsmanna
játi kristna trú
Þessar upplýsingar koma fram í
könnun á vegum Guðfræðistofnun-
ar Háskóla íslands, sem þeir dr.
Björn Björnsson og dr. Pétur Péturs-
son hafa annast. Fyrstu niðurstöður
liggja fyrir, unnið er að frekari úr-
vinnslu.
Könnunin fór fram 1986-87. Send-
ur var spurningarlisti með um 80
spurningum til rúmlega 1000 manna
á aldrinum 18-75 ára. Kom 731 svar
til baka, líklega um 75% af möguleg-
um svarendum.
Þetta er mjög góð svörun. Það ber
einnig vott um mikinn áhuga fólks á
trúmálum, hversu mörg það voru,
sem notfærðu sér þann möguleika
að svara nokkrum opnum spurning-
um með eigin orðum. Þannig voru
það t.d. rétt innan við 50% sem
gerðu nánari grein fyrir hugmyndum
sínum um Guð með þessum hætti —
sagði dr. Björn Björnsson í viðtali
við Víðförla.
Reynast íslendingar eins trúaðir
og gildakönnun Hagvangs gaf til
kynna fyrir nokkrum árum?
— Já, þar kom fram að 78% ís-
lendinga töldu að Guð væri til. í
könnun Hagvangs voru aðeins
nokkrar spurningar um trúarlegt
efni, en niðurstöðurnar vöktu löng-
un til að gera sérstaka og ítarlega
könnun á trúarlífi og trúarlegum
viðhorfum.
Könnun okkar staðfesti þá trú-
hneigð sem kom fram í hjá Hag-
vangi. Um 80% segjast trúaðir.
Meirihluti þeirra, 42%, lýsti trúaraf-
stöðu sinni með því að merkja við
fullyrðingu sem var svohljóðandi:
Ég er trúaður/trúuð á minn eigin
persónulega hátt. En aðrir trúaðir,
37%, merktu við fullyrðinguna: Ég
er trúaður/trúuð og játa kristna trú.
Þessar tölur einar sér segja manni
næsta lítið um stöðu kristinnar trúar
hér á landi, og það er algjörlega út í
hött að draga af þeim víðtækar
ályktanir eins og gerðist, þegar haft
var við mig viðtal í dagblaði og því
slegið upp á forsíðu, að kristnitakan
árið 1000 hafi reynst árangurslítil.
Það sjá nú flestir í gegnum slika upp-
sláttar — ef ekki æsifréttablaða-
mennsku. En hitt er hægt að ráða af
tölum sem þessum, að það er ríkj-
andi mismunandi sterk samstaða um
kennisetningar kristinnar trúar, og
menn játast kristinni trú af mismun-
andi mikilli innri sannfæringu. Þetta
liggur í augum uppi og hefur löngum
verið vitað. Ef ég á að láta í Ijós mitt
persónulega álit, þá finnst mér það
hreint ekki lítið, ef það reynist rétt,
að u.þ.b. 40% landsmanna játi
kristna trú, og meini það, þ.e. hiki
alls ekki við að bera fram þá játn-
ingu.
Um trúna á Guð er það að segja
m.a., að það voru einnig 37%, sem
merktu við svarið: Til er kærleiksrík-
ur Guð, sem við getum beðið til.
Aðrar guðshugmyndir aðhylltust
25%. Skv. könnun Hagvangs töldu
18% sig trúa á „persónulegan Guð“,
Dr. Björn Björnsson.
en vera kann að orðalag spurningar-
innar hafi verið misvísandi
Er hægt að greina mismun á af-
stöðu kynja og aldurshópa?
— Konur eru áberandi trúhneigð-
ari en karlar, og 44% þeirra trúa á
kærleiksríkan Guð, á móti 29%
karla. Yngra fólkið sýnir yfirleitt
meiri efahyggju. Þó er það ekki ein-
hlítt. T.d. er það sama hlutfall hinn
yngstu og hinna elstu, sem merkja
við, að Jesús Kristur sé sonur Guðs
og frelsari mannanna.
Hvaða niðurstöður fengust um
þau siðfræðilegu efni sem nú eru
helst í umræðunni t.d. fóstureyðing-
ar?
— Eingöngu var spurt um fóstur-
eyðingar af félagslegum ástæðum.
47% vilja leyfa þær, en þrengja skil-
yrðin. 27% vilja óbreytt ástand, og
15% vilja banna þær.
Um 90% setja sig ekki á móti kyn-
mökum fyrir hjónaband, en þar af
setja 38% þau skilyrði, að viðkom-
andi „beri einlægar tilfinningar til
hvors annars og séu í eða stefni að
varanlegu sambandi“. Rétt innan
við 60% lýsa eindreginni andstöðu
sinni við framhjáhaldi, en 19% álita
að slíkt sé hverjum og einum i sjálf-
vald sett.
Hér hefur aðeins verið drepið á ör-
fáa þætti úr þessari umfangsmiklu
könnun. Stefnt er að því að birta
heildarniðurstöður í Ritröð Guð-
fræðistofnunar siðar á þessu ári.
VÍÐFÖRLI — 3