Bæjarins besta - 07.03.2001, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 7. MARS 2001
Nemanda sem líður
illa gengur illa í námi
– rætt við Kristrúnu Lind Birgisdóttur, skólastjóra á Flateyri, sem hefur innleitt nýjar áherslur í skólastarfinu
Kristrún Lind Birgisdóttir
er kennaramenntuð en hefur
aldrei unnið sem kennari. Að
námi loknu fékk hún strax
aðstoðarskólastjórastöðu í
Grunnskólanum á Flateyri og
er nú orðin skólastjóri. Hún
er eyfirsk að uppruna en kom
til Flateyrar fyrir þremur ár-
um. Hún segist hafa orðið
mjög undrandi á því hversu
öflugt og stórborgarlegt
menningarlífið er á Flateyri.
Hún heldur mikið upp á
veitingastaðinn Vagninn. Ekki
er það samt vegna þess að
hún sé drykkfelldari en gengur
og gerist, heldur finnst henni
menningarlífið merkilegt og
undrast það hversu vel er mætt
þegar eitthvað er um að vera.
„Það er nokkurn veginn
sama hvað er. Ef eitthvað er
um að vera á Vagninum, þá
mæta allir sem aldur og heilsu
hafa til. Maður sér oft vel á
annað hundrað manns sækja
einhvern viðburð, sem er mjög
mikið miðað við að á Flateyri
búa ekki nema um 300 manns.
Það má segja að hér sé mesta
fjörið miðað við höfðatölu.“
Stuttmyndir
á Akureyri
Kristrún er fædd og uppalin
á Árskógsströnd við Eyja-
fjörð. „Pabbi minn var skóla-
stjóri í Árskógsskóla. Svo fór
hann á skak á sumrin þegar
skólahald lá niðri. Slíka frí-
stundarútgerð var hægt að
stunda áður en kvótinn keyrði
alla slíka frístundaútgerð í kaf.
Ég náði einu góðu sumri með
honum á skakinu það var erfitt
en gaman.
Þegar ég var að verða 13
ára flutti ég til Akureyrar og
gekk þar í gagnfræðaskóla.
Þegar honum lauk fór ég í
Verkmenntaskólann á Akur-
eyri og útskrifaðist þaðan
1993.
Eins og svo oft vill verða,
þá einbeitti ég mér ekkert sér-
staklega vel að náminu á mín-
um menntaskólaárum, mestur
tími fór í að kenna fólki á
skíði, búa til stuttmyndir og
vinna að félagslífinu í skólan-
um. Ég eyddi mestum tíman-
um í VMA með strákunum í
stuttmyndaklúbbnum Film-
unni. Ég var fyrst formaður
klúbbsins og síðar fram-
kvæmdastjóri þegar mennta-
skólaárunum lauk. Ég er þess
fullviss að sá tími sem ég
eyddi í félagsstörf og vinnu
með skólanum skildi meira
eftir sig en sjálft námið, það
átti í það minnsta við í mínu
tilfelli. Ég er ekki að segja að
krakkar eigi að sleppa því að
fara í skóla heldur segir þetta
meira um skólana. Ég er alveg
á því að auka eigi lífsleikni í
framhaldsskólum verulega.“
Verður alltaf að
vera umkringd fólki
„Ég vann m.a. í Sjallanum
á Akureyri með Verkmennta-
skólanum. Dóttir mannsins
sem rak skemmtistaðinn var
og er heyrnarlaus og það vakti
athygli mína á táknmálsfræð-
inni sem var að fara af stað í
Háskóla Íslands um það leyti
sem ég var að útskrifast úr
Verkmenntaskólanum. Meðal
annars vegna kynna minna af
þessari heyrnarlausu stelpu
ákvað ég að prófa þetta nýja
nám.
Ég var ekki lengur en eitt ár
í táknmálsfræðinni. Mér
fannst námið mjög skemmti-
legt og það var áhugavert að
fá að gægjast aðeins inn í sam-
félag heyrnarlausra. Ég sá
hins vegar fljótt að þetta
myndi ekki eiga við mig. Það
eru tvær leiðir úr táknmáls-
fræðinni, annars vegar að fara
í táknmálstúlkinn og hins veg-
ar að demba sér í rannsóknar-
störf. Ég er alls ekki rétta týp-
an í svoleiðis „maður á mann“
störf. Ég verð að vera um-
kringd fólki.“
Rósa veiddi
Kristrúnu
„Ég ákvað að skipta um
nám og fór í Kennaraháskól-
ann. Ég hafði reyndar verið
búin að ákveða að streitast á
móti kennarageninu og gera
eitthvað allt annað, en ég lét
undan. Árin mín í Kennarahá-
skólanum voru nokkuð eðli-
leg háskólaár, frekar lítið um
peninga og þegar ég lít til baka
finn ég bragðið af spaghetti
með tómatsósu, cheeríósi og
núðlum.
Þegar árunum í Kennara-
háskólanum var að ljúka var
ég sannfærð um að kaup og
kjör kennara væru ekki viðun-
andi og ætlaði mér alls ekki í
kennslu. Það vildi svo þannig
til að haldinn var „veiðidagur“
í skólanum, þar sem skóla-
stjórar frá svo til öllum skólum
á landinu koma og reyna að
tæla nýútskrifaða kennara til
sín. Mönnum er lofað gulli og
grænum skógum, ókeypis
húsnæði og góðum launum.
Það var ein kona sem vakti
áhuga minn, það var Rósa Þor-
steinsdóttir. Hún var þá skóla-
stjóri Grunnskóla Önundar-
fjarðar. Hún sat við borð með
hárið allt út í loftið og var
ekki með neitt á borðinu nema
nokkrar lyklakippur og
myndaalbúm. Af einhverjum
ástæðum sat þessi kona í mér
og ég hringdi í hana stuttu
síðar og réði mig í vinnu.“
Lenti í kosningakaffi
hjá Sjálfstæðisflokknum
„Ég hafði aldrei komið til
Önundarfjarðar þegar ég réð
mig í vinnu þar. Ég hafði
nokkrum sinnum farið til Ísa-
fjarðar til þess að keppa á skíð-
um en aldrei farið vestar á
firðina. Ég plataði vinkonu
mína til að kíkja með mér
vestur til að kanna aðstæður.
Við lögðum af stað í maí
1998, ókum Djúpið og fannst
leiðin heldur óaðlaðandi, löng
og leiðinleg. Að lokum kom-
umst við til Flateyrar. Þetta
var sama dag og bæjarstjórn-
arkosningar voru í Ísafjarðar-
bæ og við lentum fyrir algera
tilviljun í kosningakaffi hjá
Sjálfstæðisflokknum, fórum á
kjörstað og gengum um bæ-
inn. Þennan dag hitti ég flesta
þá sem ég þekki enn í dag,
þremur árum síðar, og báðar
höfum við ílenst á Flateyri.“
Gerði samantekt um
framtíð Holtsskóla
Kristrún hefur aldrei unnið
sem óbreyttur kennari. „Ég
gekk beint inn í aðstoðar-
skólastjórastöðu. Rósa Þor-
steinsdóttir hætti um sumarið
sem skólastjóri í Grunnskóla
Önundarfjarðar. Við tók Sig-
rún Sóley Jökulsdóttir og vann
ég við hlið hennar í tvö ár. Á
þessum tíma var mikið deilt
um grunnskólamál í Önundar-
firði. Menn voru ekki sam-
mála um framtíðarskipan
skólamála í firðinum og þessi
tvö ár var töluvert deilt um
hvað best væri að gera. Þetta
tók töluvert á mann en var
vissulega lærdómsríkt.
Vorið 1999 fékk ég það hlut-
verk að vinna samantekt og
könnun um hvort hægt væri
að reka skóla í Holti sem rek-
inn væri með öðruvísi áhersl-
um til að laða að nemendur
víðar en bara úr sveitum Ön-
undarfjarðar.
Við þessa vinnu kynntist ég
námsstefnu sem upprunin er
á Indlandi og gengur undir
nafninu Global education.
Böðvar Jónsson, mannræktar-
áhugamaður á Akureyri, lét
mér í té mikið af efni um þessa
stefnu og ég varð alveg hug-
fangin af henni. Í mjög grófum
dráttum ganga þessar hug-
myndir út á að byggja þurfi
nemendur fyrst upp sem
manneskjur áður en hægt er
að byrja að troða ofan í þá
námsefni.“
Varð skólastjóri
síðasta sumar
„Þó að ég hafi hrifist af
námsstefnunni á meðan ég var
að vinna þessa samantekt, þá
datt mér ekki í hug að ég
myndi einhvern tímann reyna
að innleiða hana í Grunnskól-
ann á Flateyri. Á þeim tíma
var ég ekkert viss um hvað ég
myndi gera í framtíðinni,
hvort ég yrði áfram á Flateyri
eða hvað.
Í vor varð ljóst að ég yrði
skólastjóri Grunnskólans á
Flateyri og þá var ýmislegt
farið í gang, mest vegna áhrifa
frá Böðvari. Í samstarfi við
Hrafnagilsskóla í Eyjafirði og
Smáraskóla í Kópavogi sótt-
um við um styrk til þess að
hanna verkefnabanka í lífs-
leikni. Forsenda þess var að
við myndum innleiða skóla-
stefnu Global education. Við
fengum styrkinn og fórum
strax af stað. Ég var svo hepp-
in að hafa frábært starfsfólk
sem var einhuga um að breyta
og bæta stefnu skólans. Án
þessa fólks hefði þetta ekki
orðið að veruleika.
Morgunstundin
getur varað lengi
„Stefnan byggist á fjórum
hornsteinum: Að gera allt
framúrskarandi vel, mann-
rækt, þjónustu við samfélagið
og alheimsvitund. Í vetur höf-
um við byggt á fyrstu tveimur
hornsteinunum og en smám
saman verið að taka hina inn
og stefnum að því að undir-
staðan í skólastarfinu í haust
verði hornsteinarnir allir fjórir.
Á hverjum morgni eru börn-
in látin hittast á sal. Einn
kennari sér um morgunstund-
ina og fjallar um hugtak
dagsins sem yfirleitt tengist
dyggð mánaðarins. Við ræð-
um einnig málefni líðandi
stundar og það sem gengið
hefur vel hjá okkur í skóla-
starfinu. Þá kemur einn nem-
andi úr yngri deild og annar
úr eldri deild og fjalla um hug-
tak vikunnar. Hugtakið getur
verið jákvæðni, kurteisi, virð-
ing eða eitthvað slíkt. Þegar
fjallað hefur verið um hugtak
vikunnar syngjum við saman
þangað til allir eru komnir í
gott skap og tilbúnir að takast
á við daginn. Það tekur mis-
langan tíma að koma öllum í
gott skap og klára morgun-
stundina, allt frá tuttugu mín-
útum upp í klukkutíma.
Þeim sem líður
illa gengur illa
„Margt annað er gert til að
rækta nemendur sem mann-
eskjur. Þeir eru látnir halda
dagbók þar sem þeir skrifa til
dæmis spakmæli dagsins og
ýmsar vangaveltur um lífið og
tilveruna. Nemendur sækja
síðan tíma í lífsleikni tvisvar í
viku. Þetta er gert svo að nem-
endur verði sjálfstæðir ein-
staklingar og líði betur.
Þótt nýjar áherslur séu lagð-
ar í skólastarfið á Flateyri
gleymast hefðbundnar greinar
ekki. Börnunum er að sjálf-
sögðu kennt að lesa, skrifa og
reikna eins og gert er í öðrum
skólum. Ég hef hins vegar
lengi verið þeirrar skoðunar,
að nemenda sem líður illa og
hefur lélega sjálfsmynd geng-
ur illa í námi. Lausnin fellst
ekki í því að láta hann sækja
endalausa aukatíma. Það
skiptir engu máli hversu
marga tíma hann situr. Ef
honum líður illa og hann þolir
ekki skólann, þá gengur lær-
dómurinn ekkert. Það eina
sem hann lærir er að fyrirlíta
skólann. Þá er betra að verja
tíma í byggja einstaklinginn
upp svo að hann fái sjálfur
áhuga á að mennta sig.“
Góð viðbrögð
foreldra
Kristrún segir þessa nýju
námsstefnu leggjast mjög vel
í foreldra nemendanna. „Við
vorum nýlega að fá niðurstöð-
ur úr könnun sem við gerðum
meðal foreldra. Þær niður-
stöður eru mjög jákvæðar en
einnig hafa foreldrar gefið það
út í viðtölum að þeir séu
ánægðir með þetta.
Einn af augljósu kostunum
við að búa á Flateyri er að
maður fær strax viðbrögð við
því sem maður er að gera,
hvort sem það er gott eða
slæmt. Fólk er ófeimið við að
tjá sig. Ég hef fengið að heyra
það þegar menn eru óánægðir
en mér er líka hrósað þegar
eitthvað gengur vel sem ég
hef komið að. Ég hef reyndar
fengið lítið annað en hrós fyrir
að hafa innleitt þessar nýju
áherslur í skólastarfið. Ég veit
að menn myndu skamma mig
ef þeir væru óánægðir en það
hefur enginn gert hingað til.
Á meðan svo er lít ég á það
sem svo, að foreldrar og aðrir
bæjarbúar séu ánægðir með
þessa þróun.“
Króuð af á
Vagninum
Kristrún vill meina að veit-
ingastaðurinn Vagninn á Flat-
eyri sé mikill mannlífspottur.
„Þar gerist svo ótrúlega margt.
Ég var einmitt að tala um við-
brögð Flateyringa við því sem
ég geri en mörg af þeim við-
brögðum hafa komið fram á
Vagninum. Fyrstu tvö árin mín
á Flateyri kom fyrir að maður
var króaður af og hund-
skammaður fyrir eitthvað sem
mátti betur fara í skólastarfinu.
Aftur á móti hef ég einungis
verið króuð af til að þakka
mér eftir að við fórum í þessa
vinnu í skólanum. Þetta eru
mjög einlæg viðbrögð og
mikils virði þó að maður skrái
þau ekki í skýrslur um árangur
í þróunarstarfi.“
10.PM5 19.4.2017, 09:2410