Vinnan - 01.02.1948, Page 33

kuraci). Setja má fleiri en eitt viðskeyti við sama stofn,
t. d.: skribilaro skriffæri, ritföng (sett saman úr skrib,
il og ar), mangilaro borðáhöld (sett saman úr
mang, il og ar).
ORÐASAFN
Kuko: kaka.
Letero: (sendi) bréf.
Nagi: synda.
Pano: brauð.
Pentri: rnála.
Sinjoro: herra.
Tiu: þessi, sá.
Tranci: skera.
Akra: hvass, bitur
Baki: baka.
Ciam: alltaf, ætíð.
Fiso: fiskur.
Forta: sterkur.
Haki: höggva.
Haro: hár.
Kara: kær.
Kudri: sauma.
VIII. LESKAFLI
La trancilo estas tre akra. La kudristino sidas ciam
kaj kudras per kudrilo. La forta laboristo hakis forte
la arbojn per hakilo, kiu estis akra, sed estas nun mal-
akra. La fisoj en la rnaro nagas per nagiloj, kaj ankaú
tiuj en la riveroj kaj riveretoj. La rugharulo estas
bonega kudristo. La filino de la maristo skribas leteron
al sia amiko. Donu la mangilaron al la sinjorino. La
gesinjoroj iras en la domon de la pentristo, kie ili
mangos fison kaj panon. La bakisto bakis panon hierau,
sed morgaö li bakos grandajn kaj bonajn kukojn. La
pentristino pentras per pentrilo. La flugiloj de la birdo
estas longaj. Bonan novjaron, karaj geamikoj, junaj
kaj maljunaj.
VI. VERKEFNI
Þýðið á íslenzku (eða skýrið):'
Trancilo, kudristo, kudrilo, halcilo, forte, nagilo,
rugharulo, novjaro, hakistino, longulo, maristo, aúdilo,
aúskultilo, aúskultisto.
LAUSN Á V. VERKEFNI
Frá því að skákfrœðingar jóru fyrst að rannsaka byrjanir
kerfisbundið, hefur viðleitni þeirra að miklu leyti beinzt í þá
átt að finna byrjun eða byrjanir, sem frá upphafi gæfu svörtum
jafna möguleika og hvítum. Þar sem hvítur leikur fyrsta leikn-
um, hefur hann frumkvœðið fyrst í stað, og aðalmarkmið hans
í byrjuninni verður að halda því eða jafnvel auka yfirburði
sína, ef mögulegt er. Svartur aftur á móti hefur það takmark
að jafna stöðuna, og síðan getur hann farið að hugsa það sér
til hreyfings með gagnsókn. Einkum hefur verið erfitt að finna
fullnœgjandi varnir gegn hinum fjölmörgu leiftursóknum og
fórnarafbrigðum, sem geta komið upp, ef svartur svarar 1.
e2—e4 með e7—e5. Taflstaðan verður oft mjög opin og liraðinn
ræður hér úrslitum, sá, sem er fljótari til sóknar, ber oftast
sigur úr býtum. Möguleikar hvíts eru hér eðlilega meiri en
svarts. Vandamál svarts verður því að finna byrjun, þar sem
hraðinn í skákinni hefur ekki jafn mikið að segja um gang
taflsins og í opnu töflunum. Þannig hafa verið fundin hin hálf-
opnu og lokuðu töfl, Frönsk vörn (1. e2—e4, e7—e6), Caro-Kann
(). e2—e4, c7—c6), Sikileyjarvörn (1. e2—e4, c7—c5), Alje-
chinsvörn (I. e2—e4, Rg8—f6) o. fl. I öllum þessum töflum fer
uppbygging stöðunnar hægara fram en í opnu töflunum og oft
á bak við virki af peðum. Um ágœti þessara byrjana eru skoðanir
mjög skiptar. AUar hafa þœr eitthvað til síns ágœtis, en einnig
ýmsa veikleika. Franska vörnin er ágætt varnartafl, en hefur
ýmsa veikleika. Helztir þeirra eru veik kóngsstaða og innilokun
drottningarbiskupsins, sem getur orðið mjög langvinn. Aftur á
móti veitist svörtum auðvelt að brjótast í gegn með c7—c5. I
Caro-Kann vörninni reynir svartur að tileinka sér hina góðu
eiginleika franska taflsins, og losa sig við hina verri. Hann fœr
venjulega fremur einfalda og hættulausa stöðu, en möguleikar
hans sjálfs til sóknar verða einnig minni. A Sikileyjarvörnina
hefur áður verið minnzt í þessum dálki, og er litlu þar við að
bæta. Hún gefur jafnan flóknar stöður með miklum möguleikum
á báða bóga. Aljechinsvörnin og hugmyndir þær, sem á bak við
hana liggja, eru dálítið sérstœðar. Tilgangur svarts með fyrstu
leikjum sínum er að tæla hvítu peðin áfram í þeirri von, að þau
reynist síðar veik. Takist hvítum að treysta peðastöðu sína á
miðborðinu, heldur hann oftast betra tafli.
Skákin, sem hér birtist á eftir, er merkileg að því leyti að í
lienni teflir Aljechin fyrst hið velþekkta sóknarafbrigði sitt
(6. h2—h4!). Síðan hafa verið jundnar ýmsar endurbætur á
svarts hlið, t. d. má hann ekki vel þiggja peðsfórnina.
Athugasemdirnar eru eftir Aljechin sjálfan, lauslega þýddar.
* a) Söngmær (söngkona), blaðamaður, dansmær,
grátkona, kvenlæknir (þ. e. kona, sem er læknir), söng-
fólk, söngflokkur, svefn, svefnherbergi, svefnpurka, bón,
ósk, sjúklingur, dagbók, árbók.
b) 1. Mia frato ne laboris hieraú. 2. Mi sidos morgaú
en mia gardeno. 3. La kuracisto kuracos vian parencon.
4. Antaú unu jaro mi havis r.ur unu nevinon, sed nun mi
havas kvar. 5. La kantisto havas doloron en la fingro.
6. Vi povus facile iri en la rugan domon, se vi volus.
7. Petu la kuraciston, ke li venu, car la maljuna avino
estas malsaneta. 8. Bonan nokton, bona amikino.
Hvítt: Dr. A. A. Aliechin. Svart: H. Fahrni.
Frönsk vörn.
1. e2—e4 e7—e6
2. d2—d4 d7—d5
3. Rbl—c3 Rg8—f6
4. Bcl—g5 Bf8—e7
5. e4—e5 Rf6—d7
6. h2—h4!
Það var í þessari skák, sem þessi djarfi leikur var fyrst notaður
í meistarakeppni.
6...... Be7xg5
t
VINNAN
23