Bæjarins besta - 15.01.1997, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 15. JANÚAR 1997
Jóhanna og Skúli ásamt öðrum stýrimanni Skúla, Jónasi Titus Kashupi.
Skúli Elíasson og
Jóhanna Gunnarsdóttir
frá Þingeyri segja frá
veru sinni í Namibíu,,Afríkuverkurinn“
er kominn til að vera
Skúli Elíasson og Jóhanna
Gunnarsdóttir frá Þingeyri hafa
undanfarin þrjú ár búið í
Namibíu þar sem Skúli starfaði
við fiskveiðar. Þau segjast lengi
hafa haft löngun til að búa
erlendis og kynnast einhverju
nýju. Það má með sanni segja
að þeim hafi tekist það þar sem
Namibía á fátt sameiginlegt
með Íslandi. BB ræddi við þau
hjón nýlega um reynslu þeirra
síðustu þrjú árin og komst
fljótlega að því að Namibía er
óþrjótandi umræðuefni. Þjóðin
sjálf og menning og saga
hennar er margslungin og ekki
margt sem minnir á landið
okkar. Jóhanna og Skúli segja
það alveg á hreinu að þau muni
aldrei læknast af ,,afríkuverk“,
hann sé kominn til að vera.
Dýrfirðingar í húð og hár
Skúli er fæddur og uppalinn
í Keldudal og bjó þar til 14 ára
aldurs, en þá fluttu foreldrar
hans inn á Sveinseyri þar sem
móðir hans, Kristjana Vagns-
dóttir, býr enn þann dag í dag.
Faðir Skúla var Elías Þórarins-
son, eða Elli frá Hrauni, og var
hann þekktur hagyrðingur.
Þegar Skúli var inntur eftir því
hvort hann gerði ekki eitthvað
að því að setja saman vísur gaf
hann ekki mikið út á það, en
kona hans jánkaði því nú og
sagði hann eitthvað fást við
það þó ekki sé það mikið
opinberlega.
Það má segja að skólaganga
Skúla hafi verið frekar rykkjótt.
,,Ég var níu ára þegar ég byrjaði
í farskóla, en þá fór kennari á
milli bæjanna. Skólagangan á
hverjum vetri var samanlagt
u.þ.b. þrír mánuðir. Ég var í
skólanum í tvær vikur og fór
síðan heim, en varð að læra og
skila inn sama efni, hefði ég
verið í skólanum. Besta að-
haldið var að maður vissi að
það yrði próf þegar farið væri
næst í skólann. Mér fannst þetta
fínt kerfi þó svo að búið sé að
fordæma það fyrir löngu síðan.
Þetta þýddi í raun að maður
varð, með aðstoð foreldra
sinna, að bera ábyrgð á sjálfum
sér þann tíma, sem maður sat
ekki í skólanum. Ég var fjóra
vetur í farskóla áður en ég fór í
gagnfræðaskólann á Þingeyri.
Síðan var ég í einn vetur í
Reykjanesi og að Núpi árið
eftir. Eftir að hafa fengið
þennan samanburð, fannst mér
miklu manneskjulegra að vera
í Reykjanesi heldur en á Núpi.
Það var allt mun strangara að
Núpi, fleiri boð og bönn og
kunni ég betur við mig í
Reykjanesi.“
Eftir landspróf gerðist Skúli
sjómaður og dreif sig síðan í
Stýrimannaskólann veturinn
1977-1978. Hann var skipstjóri
á Framnesi ÍS frá 1989 og
þangað til seinni parts árs 1993
eða þar til hann fór til Namibíu.
Jóhanna er einnig Dýrfirð-
ingur, dóttir Gunnars Friðfinns-
sonar og Rannveigar Guðjóns-
dóttur á Þingeyri. Hún gekk í
skóla á Þingeyri og fór síðan á
Núp. ,,Það gekk alltaf í bylgjum
hvor skólanna var vinsælli.
Flestir í mínum árgangi völdu
að fara á Núp þannig að ég
fylgdi með.“
Auðvelt að bjarga
sér erlendis
Þau hjón segja að það hafi
lengi blundað í þeim að fara
eitthvað út fyrir landsteinana,
og segja þau að sú útþrá hafi
einungis versnað eftir að þau
hafi prófað einu sinni. ,,Ég var
búinn að vera á Framnesinu í
nokkuð mörg ár og var farið að
langa að breyta til. Við höfðum
ekki farið til Afríku áður, en
við höfðum víða farið um
Evrópu. Svo hafði það einhver
áhrif í öllu þessu að í júní 1993
fórum við út með Norrænu og
tókum bílinn með okkur. Við
flökkuðum um Evrópu í mánuð
og ég hugsa að það hafi gert
heilmikið í sambandi við að
auðvelda þessa ákvörðun að
flytja í annað land. Þarna sáum
við hvað það er auðvelt að
bjarga sér og ferðast á milli
staða erlendis. Maður miklar
stundum hlutina fyrir sér áður
en maður prófar og kemst að
hinu sanna,“ segir Skúli.
,,Við sáum auglýsingu í blaði
um að það vantaði skipstjóra
til vinnu í Namibíu og byrjuð-
um við á að afla okkur frekari
upplýsinga um starfið og aðrar
aðstæður. Þannig var að ráð-
gjafafyrirtæki í Reykjavík sem
heitir Nýsir var búið að koma á
tengslum við Namibíu og það
var beðið um að auglýsa eftir
skipstjórum og vélstjórum til
starfa. Verið var að stofna
fyrirtæki sem í dag heitir
Seaflower Whitefish Corporat-
ion og er að 80% hlut í eigu
Namibíska ríkisins og 20%
Íslendinga. Þetta var mjög
stuttur fyrirvari. Við sáum
auglýsinguna í september og
þegar ég loks sótti um var
umsóknarfresturinn eiginlega
runninn út. Ég var þó ráðinn
fljótlega eftir það og flaug til
Namibíu 9. nóvember 1993
ásamt bróður mínum sem
ráðinn var netagerðarmaður og
Ásmundi Þóri Ólafssyni, stýri-
manni, sem enn starfar í Afríku.
Við flugum frá Keflavík til
Englands, þaðan til Windhoek
höfuðborgar Namibíu og til
Luderitz. Við vorum allir ráðnir
á sama skipið, Jakob Marengo,
fyrsta mánuðinn, en það var
fyrsti togari fyrirtækisins,“
segir Skúli.
Bærinn Luderitz er í eyði-
mörk út við sjóinn og þar er
lítið nema sandur og klettar.
,,Þegar við komum til Luderitz
leist okkur ekkert of vel á
staðinn við fyrstu sýn. Mér
fannst skrítið að það var mikið
af vopnuðum lögreglumönn-
um hvert sem litið var. Við
vorum svo fáfróðir að halda að
þetta væri venjulegt ástand og
spurðum ekkert frekar út í það.
Síðan fréttum við löngu seinna
að einmitt þennan dag, höfðu
innfæddu verkamennirnir gert
uppsteyt og m.a. tekið einn
skrifstofumann fyrirtækisins
og haldið honum fyrir utan
skrifstofubyggingu Seaflower
með hníf við hálsinn, “ segir
Skúli.
Fyrirtækið sem Skúli vann
hjá hafði áður verið í humar-
vinnslu og var að byrja í
togaraútgerð. Þessi átök voru
m.a. vegna samdráttar í humar-
veiðum, en það var verið að
draga úr kvóta sem þýddi minni
vinnu. Þegar menn fóru til að
ná í launin sín eins og venjulega
fréttu þeir að ekki ætti að byrja
humarvinnslu fyrr en eftir
marga mánuði og því varð
uppsteytur sem endaði með
þessum ósköpum.
Alltaf hægt að snúa aftur
Skúli og Jóhanna segjast
hafa verið búin að búa sig undir
að þarna væri margt öðruvísi
og höfðu hugsað sér að ef
eitthvað klikkaði, gætu þau
alltaf snúið aftur. Þau segja
það hafi verið þó nokkuð mikið
mál að fara með þetta stóra
fjölskyldu á stað þar sem fáir
vissu hvernig hlutirnir gengu
fyrir sig. ,,Þegar við komum
var ein íslensk fjölskylda á
staðnum og það var fjölskylda
framkvæmdastjórans. Að von-
um sagði hann já og amen við
öllum okkar spurningum því
hann vildi ráða fólk til sín. Það
stóðst þó það sem hann sagði
og allt gekk þokkalega, enda
hefðum við ekki framlengt
dvölina ef hlutirnir hefðu ekki
gengið upp,“ segir Jóhanna.
Skúli fór í fyrsta túrinn 3.
desember 1993 sem stýrimað-
ur. ,,Skipstjóri var Magnús
Þórarinsson en hann hafði áður
unnið hjá Þróunarsamvinnu-
stofnun. Hrólfur bróðir minn
var bátsmaður og stýrimaður-
inn sem fór með mér út var
annar stýrimaður. Við vorum
ágætlega mannaðir miðað við
það sem varð svo seinna, en í
þessum túr vorum við sex
Íslendingarnir og 24 svert-
ingjar. Seinna áttum við svo
eftir að prófa að vera jafnvel
ekki nema 2-3 Íslendingar um
borð í einu, sem auðvitað var
allt of lítið. Við komum í land
24. desember í steikjandi hita
og sól. Okkur var boðið í mat
til framkvæmdastjórans um