Bæjarins besta - 15.01.1997, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 15. JANÚAR 1997
Kaup Samherja hf. á Akureyri á útgerðarfélaginu Hrönn hf. veldur titringi
Ísfirðingar á valdi
tilfinningana
Það þótti miklum tíðindum sæta í síðustu viku
þegar fréttist af sameiningu Samherja á Akureyri og
Hrannar hf. á Ísafirði sem gert hefur út frystitog-
arann Guðbjörgu ÍS 46. Ísfirðingum mörgum varð
bylt við, því Guðbjörg og forverar hennar hafa verið
stolt Ísfirðinga til fjölda ára enda mikil aflasæld
fylgt þeim skipum sem borið hafa þetta nafn og
útgerð skipanna ávallt verið með sóma og myndar-
brag. Eftir að frystitogarinn Guðbjörg kom til
sögunnar varð ljóst að landvinnslufólk nyti ekki afla
Guðbjargar lengur og má því leiða að því rök að
kvótinn hafi í raun tapast verkafólki þegar breytt var
yfir í frystingu. Með sameiningunni óttast margir að
kvóti skipsins, sem nemur 3.400 þorskígildis-
tonnum, glatist Ísfirðingum en forsvarsmenn
Samherja og Hrannar hafa lýst yfir að skipið verði
áfram gert út frá Ísafirði svo sem verið hefur.
Þorsteinn Már Baldvinsson,
framkvæmdastjóri Samherja,
hefur meira að segja lýst yfir
að; „Guggan verður áfram gul
og verður gerð út frá Ísafirði.“
Margir draga þá yfirlýsingu í
efa og telja að skipið verði í
nánustu framtíð gert út frá
Akureyri þar sem höfuðstöðvar
Samherja eru og benda á að
þegar Hvaleyri í Hafnarfirði
var sameinuð Samherja, þá hafi
aflaheimildirnar fljótlega farið
frá Hafnarfirði og norður yfir
heiðar.
Ljóst er að sameiningin er
ekki síst mikið tilfinningamál
fyrir Ísfirðinga, því að mörgu
leyti hefur verið litið á Guð-
björgina sem hornstein Ísa-
fjarðar og tákn kjölfestu í bæj-
arlífinu. Það kom því nokkuð á
óvart að svo virðist sem nokkrir
erfiðleikar hafi verið farnir að
hrjá útgerðina og skuldir
hennar miklar eða um 1 millj-
arður króna. Margt bendir til
að sú ákvörðun eigenda Hrann-
ar að fjárfesta í þessu dýra skipi
hafi ef til vill verið misráðin
og það hafi ekki verið raun-
hæfur kostur að reka það á
grundvelli þeirra aflaheimilda
sem útgerðin réði yfir. Erfið
staða útgerðarinnar og fyrir-
sjáanlegar þrengingar hvað
úthafsveiðar varðar, t.d. á
Flæmingjagrunni, telja menn
helstu ástæður fyrir þeirri
ákvörðun eigenda Hrannar að
ganga inn í Samherja.
Í viðtali í ríkisútvarpinu
sagði Þorsteinn Már Bald-
vinsson m.a.; „að vanda í vest-
firskum sjávarútvegi mætti að
nokkrum hluta kenna lélegri
stjórnun fyrirtækja“ og er þá
spurning, hvort hann telji þar á
meðal stjórnendur Hrannar hf.
sem á vestfirskan mælikvarða
a.m.k., þykja hafa skarað fram
úr og eru álitnir hafa verið
framsýnir og ákveðnir braut-
ryðjendur í vestfirskri útgerð í
áratugi.
Eðlilegra að málið leystist
innan sveitarfélagsins
Þorsteinn Jóhannesson, for-
seti bæjarstjórnar Ísafjarðar-
bæjar, sagði að fljótt á litið sæi
hann ekki alveg hvaða áhrif
sameining Hrannar hf. og
Samherja hf., hefði á atvinnulíf
á Ísafirði. „Þetta er neikvætt
fyrir atvinnulífið og þá byggða-
þróun sem við vonuðumst til
að yrði hér í nánustu framtíð.
Það er staðreynd að Guðbjörgin
var drjúgan hluta s.l. árs á
úthafsveiðum m.a. á Flæm-
ingjagrunni og landaði þar af
leiðandi ekki mjög oft hér
heima. En þegar skipið landar
hér, þá skapast talsverð atvinna
og þjónusta í kringum það, sem
ég óttaðist að hverfa myndi
við sameininguna. Nú hafa
Þorsteinn Már Baldvinsson og
forsvarsmenn Hrannar full-
vissað okkur um að Guðbjörgin
verði áfram gerð út hér frá
Ísafirði og jafnframt að reynt
verði að manna skipið með
lögbýlingum Ísafjarðarbæjar.
Við Ísfirðingar hljótum að
fagna því að ungir og kröftugir
athafnamenn ætli að hefja
starfsemi hér í bæjarfélaginu.“
Þorsteinn sagði að forsvars-
menn Ísafjarðarbæjar hefðu
tjáð hluthöfum Hrannar á-
hyggjur sínar yfir að Guðbjörg-
in yrði seld frá Ísafirði en sagði
jafnframt að það væri að
sjálfsögðu algerlega í höndum
eigenda fyrirtækisins hvað þeir
ákvæðu að gera. „Þeir verða að
sjálfsögðu að gæta hagsmuna
sinna og maður skilur það
ósköp vel. Hins vegar hefði
manni þótt eðlilegra að eig-
endur Hrannar hefðu reynt að
leysa sín mál innan sveitarfél-
agsins þannig að það hefði
áfram fengið að njóta þessa
fyrirtækis sem endranær, en
þessir menn hafa komið mjög
mikið að uppbyggingu bæjar-
félagsins.“ Að sögn Þorsteins
er það bjargföst trú hans að
sterk fyrirtæki eins og t.d.
Gunnvör, Hraðfrystihúsið í
Hnífsdal, Básafell og Bakki hf.
hefðu getað leyst úr vanda
Hrannar. „Við getum aftur á
móti spurt okkur þeirrar spurn-
ingar hvernig sé með sam-
starfsvilja þessara fyrirtækja?
Við, forsvarsmenn bæjarins,
hefðum talið það mjög æskilegt
að Hrönn hefði sameinast
einhverjum af þessum sjávar-
útvegsfyrirtækjum sem eru
hérna á svæðinu. Við skulum
ekki gleyma því að sjófrysting
í dag verður kannski ekki
sjófrysting á morgun. Það er
yfirlýst stefna Grænfriðunga að
allir verksmiðjutogarar verði
lagðir af árið 2000 - ekki það
að þeir fái ráðið nokkru þarna
um, en við höfum séð hvaða
vald og mátt þeir virðast hafa
þessir menn og er skemmst að
minnast hvernig þeir stöðvuðu
hvalveiðar Íslendinga. Ég trúi
því allt eins að þessar fyrir-
ætlanir Greenpeace verði að
veruleika og þá stöndum við
Vestfirðingar frammi fyrir því
að stór hluti okkar kvóta er
farinn burt. Það þarf enginn að
segja mér það að geti Samherji
ekki fryst sinn fisk út á sjó, að
þeir leggji upp afla í fisk-
vinnslufyrirtæki sem þeir koma
hvergi nærri.“
Leituðum ekki formlega
eftir viðræðum
Arnar Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri Básafells hf.,
sagði að af þeirra hálfu hefði
ekki verið óskað formlega eftir
viðræðum við Hrönn hf. og að
Hrönn hf. hefði heldur ekki
óskað eftir viðræðum við
Básafell. Hann staðfesti þó að
ef leitað hefði verið til þeirra
þá hefðu þeir óneitanlega haft
áhuga á að ræða málin. Hann
sagðist ekki sjá að sameiningin
hefði nokkur áhrif á atvinnulíf
á Ísafirði miðað við yfirlýs-
ingar þeirra Hrannar- og Sam-
herjamanna.
Verið að selja
þjóðareignina
BB hafði samband við Pétur
Sigurðsson, forseta Alþýðu-
sambands Vestfjarða, til að fá
hans álit á sameiningu Hrannar
hf. og Samherja hf.
„Í sjálfu sér er voðalega erfitt
að hafa álit á því. Þetta eru
náttúrulega hlutir sem við
ráðum ekkert við. Þjóðfélagið
hefur verið að afhenda einstakl-
ingum veiðiheimildir sem þeir
eru að selja þessa dagana. Það
er enginn að selja skip í dag,
menn selja veiðiheimildir. Þar
eru menn að selja þjóðar-
eignina því í fyrstu grein lag-
anna um stjórn fiskveiða segir;
að þjóðin eigi fiskinn í sjón-
um.“ Að mati Péturs eru Ísfirð-
ingar að missa endanlega sjónir
á 3.500 tonna kvóta og áhrifin
til lengri tíma vera þau, „að sá
hagnaður sem þó hefur komið
af honum hér inn í bæinn
hverfur með tímanum - það er
mín skoðun á málinu. Þó svo
að þeir segist ætla að gera
skipið út héðan frá Ísafirði þá
eru það bara orðin tóm. Það
má aftur á móti segja að
atvinnan sem þessi 3.500 tonn
sköpuðu hér á Ísafirði þegar
Hrönn hf. gerði út ísfiskskip,
hafi horfið úr bænum þegar
skipinu var breytt í frystiskip
þannig að við eru ekki að glata
einhverju til viðbótar á þessu
augnabliki. Ég vona að mann-
skapurinn sem verið hefur
þarna um borð og á lögheimili
hérna á Ísafirði fái að halda
sínum plássum og borgi áfram
skatta og skyldur hingað og
eins að þjónusta við skipið
verði að einhverju leyti hér.
Þetta verður kannski óbreytt
um einhvern tíma en það er
ekkert öryggi í þessu og það er
kannski það versta. Menn þurfa
núna að staldra við og segja
sem svo; að fyrst búið er að
kaupa svona mikið af aflaheim-
ildum héðan úr okkar byggð-
arlagi, eru þá ekki einhvers-
staðar til sölu aflaheimildir sem
við getum krækt í.
Þegar Pétur var inntur álits á
þeirri ákvörðun eigenda Hrann-
ar hf. að ganga frekar til
samninga við Samherja en
heimamenn, þ.e. Básafell hf.,
Þorsteinn Jóhannesson.
Arnar Kristinsson.
Pétur Sigurðsson.