Nýtt land-frjáls þjóð - 28.02.1969, Side 2

Hannibal
Framhald af bls. 1.
u3i. — Nasr efcki 10 þús. kr.
Með fullri vísitölu frá 1. marz
(23%) mundi það verða kr.
10868 á mánuði.
Þá kemur að verzlunarfólk
inu. Hefur það ekki ofsahátt
kaup?
Byrjunarlaun í 5. flokki, en
í írtém flokki em afgreiðslu-
stúlkur, að meðtöldum vísi-
tölubótum, eins og þær eru
nú — eru kr. 10484 á mánuði.
Þeirra kaup yrði eftir 1. marz
kr. 11580 á mánuði.
Algengasta kaup skrifstofu
stúlkna samkvæmt samning-
um Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur er nú með vísi-
töluálagi kr. 9814 á mánuði.
— Segi og skrifa 9814 — nær
ekki 10 þús. kr. á mánuði.
Samkvæmt kröfunum nú,
yrði það með fullri vísitölu
kr. 10841 á mánuði.
Loks er svo algengasta kaup
skrifstofumanna, 11274, að
vísitölu meðtalinni. Samkv.
fram lögðum kröfum nú
mundi algengasta kaup skrif
stofumanna verða kr. 12439
á mánuði.
Nú ber þess að gæta, að
sumar þessara talna eru of
háar, því að á það kaup, sem
fer yfir 10 þúsund krónur á
mánuði, kemur aðeins skert
vísitala.
Nú mundu kannski margir
spyrja: Er það ekki aðeins
sárafátt fólk innan Alþýðu-
sambandsins, sem við þessi
lágu launakjör býr? Og það
er von, að menn spyrji.
En svarið er: í þessum
stéttarfélögum: Verkamanna
fél. Dagsbrún, Verkakvenna-
fél. Framsókn, Iðju, félagi
verksmiðjufólks í Reykjavík
og Verzlunarm.félagi Reykja
víkur eru um 10800 manns.
En það er um þriðjungur
allra meðlima Alþýðusam-
bands íslands (35000).
Með þessum tölum er þó
ekki öll sagan sögð. Öll al-
menn verkalýðsfélög í liand-
inu búa við þessi sömu launa
kjör. Einnig öll Iðjufélögin
og öll verzlunarmannafélög
landsins.
Af því má öllum augljóst
vera, að hér er um að ræða
launakjör mikils meirihluta
allra meðlima Alþýðusam-
bandsins, en ekki aðeins lít-
inn hóp manna.
Nú hafa menn sjálfsagt
mjög háar hugmyndir um
launakjör iðnaðarmanna, eða
a. m. k. heyrist oft um það
talað. En hér skulu réttar
tölur um það lagðar á borð-
ið. Skal þá ekki ráðizt á
garðinn þar sem hann er
fægstur ,heldur tilgreint kaup
járniðnaðarmanna. (Það nær
einnig til bifvélavirkja, blikk
smiða og skipasmiða):
Algengasta vikukaup járn-
iðnaðarmanna með skertri
vísitölu er nú kr. 2759.
En það rnundi verða 3033
krónur á íiku eftir 1. marz.
Þá kemur að prenturunum.
Hefur oft verið til þess vitn-
a-B, hve afbragðsgóð launa-
kjðr sú stétt byggi við, enda
hefur hún háð kjarabaráttu
í rösk 70 ár. (Hið íslenzka
prentarafélag er elzta stétt-
arfélag landsins).
Og hver eru þá launakjör
NÝTT LAND
FRTALS ÞJÓÐ
prentara? Svarið er; Vélseti-
ari hefur nú í vikukaup kr.
2917 með 11.35% vísitölu-
álagi. En frá og með 1. marz
mundi kaup hans verða
(23% álag) kr. 3186 á viku.
Mundu nú atvinnurekend-
ur allir vera þeir hófsemdar
menn, að þeir ættu auðvelt
með að komast af með minni
tekjur, en jafnvel prentarar?
Um það verður stórlega að
efast. — Hvað þá um launa-
kjör almenns verkafólks,
verksmiðjufólks og verzlunar
fólks?
Víst eru erfiðleikar at-
vinnuveganna miklar. Þannig
hefur landi og lýð verið
stjórnað.
En frumskilyrðið er þó, að
fólkið, sem þjónar fram-
leiðsluatvinnuvegunum geti
Iifað.
Lágiaunafólk
Framhald af bls. 1.
er eftir „reksturinn": fæði,
klæði og Ijós, hiti, sími, opinber
gjöld. Hafa þær stofnanir sem
fyrir þessu sjá sætt sig við
kjaraskerðingu? Hver treystir
sér til þess að reka þetta litla
fyrirtæki, heimilið, með 8—11
þús. kr. „rekstursfé" á mánuði?
Ekki venda þessir aðilar sér í
banka eða opinbera sjóði til að
bæta úr rekstursfjárskorti. Þess
fjár geta menn aðeins aflað með
sölu vinnuafls síns — og mega
þakka fyrir ef tekst að „selja“.
Sagt er að þjóðartekjur á mann
hafi rýrnað um 17%. Alþýða
manna hefur þegar tekið á sig
a. m. k. 25—50% tekjurýrnun.
í Ijósi þeirra staðreynda, sem
hér hafa verið greindar, er ljóst
að komið er í botn; alþýðuheim
ilin verða ekki rekin með minna
fé. Láglaunafólk getur ekki og
má ekki meira missa. Þetta er
sú einfalda staðreynd, sem við
blasir og engir „hagfræðilegir
útreikningar" fá haggað. f fyrra
tók verkafólk á sig skerta vísi-
tölu, þ. e. aðeins lægstu launin
fengu dýrtíðina bætta. Allt sem
fram á er farið er að þeir samn-
ingar gildi áfram, og hníga þó
öll rök að því, að ef litið er á af
komu heimilanna einangraða
frá ástandi þjóðfélagsins, béri
gð hækka launin stórlega.
HVAÐ DVELUR FÉLÖGIN?
1. marz gengur einhliða á-
kvörðun atvinnurekenda og rík-
isvalds í gildi. Til vinnustöðv-
unar þarf 7 daga fyrirvara. Héð
an af verða menn ekki hindrað-
ir í að selja vinnu sína lægra
verði fyrstu dagana í marz. En
hvað dvelur aðgerðir verkalýðs-
félaganna? Ætla þau að láta
mótmælin nægja, en sætta sig
við einhliða skömmtun kaupsins
í reynd?
HVAÐ GERIR DAGSBRÚN?
Hvað gerir Dagsbrún? Til
hennar hefur verið litið sem for
ystufélags samtakanna um ára-
túgi, og þá sjaldan önnur félög
hafa tekið forystuna, hafa þau
verið sög* hridur spilla samn-
ingagetu Dagsbrúnar heldur en
hitt. Víst er aðstaðan erfið með
á 6. hundrað Dagsbr.menn á at-
vinnuleysisstyrk, sem felldur er
niður við verkfall. En án vísi-
töluuppbótarinnar geta hinir
3000 Dagsbrúnarmennirnir held
ur ekkilifað. Baráttuhugurverka
manna kom glöggt í ljós á Dags
brúnarfundi í haust, þegar til-
laga kom fram ura kosningu
manna til aðstoðar stjórn við
samninga. Henni var þá vísað
frá á þeim forsendum, að fund-
ur yrði haldinn bráðlega. Hann
hefur ekki verið haldinn enn.
Skv. félagslögum skal halda að-
alfund ekki síðar en í febrúar
og boða til hans með 3ja daga
fyrirvara. Hann hefur ekki ver-
ið haldinn enn. Mörgum finnst
þetta fullmikil lognværð. Eðvarð
Sigurðsson segir í viðt. við Þjóð
viljann sl. þriðjud. að verkalýðs-
hreyfingin muni „áreiðanlega
finna tíma og ráð“ til að knýja
kröfu sína fram.
Hvaða „ráð“ eru betri en sú
krafa, öllum auðskilin og sjálf-
sagt réttlætismál, að samning-
arnir frá í fyrra með vísitölu
einungis á lægstu laun GILDI
ÁFRAM ÓBREYTTIR eftir 1.
marz? Hvaða tími er betri en
NÚ, áður en menn fara að taka
laun eftir hinum lægra, einhliða
skammtaða taxta atvinnurek-
enda. Um land allt er beðið
svars.
SÍS
Framhald af bls. 1.
í nokkra daga hélt Framsókn
sínu striki. Bréf Vinnuveitenda-
samb. var „svívirðilegt", „ósæmi
leg árás“ o. s. frv. En svo varð
sannleikanum ekki leynt lengur.
Sama dag og viðtalið við Ólaf
birtist hafði Vinnumálasamband
samvinnufélaganna verið að
senda út bréf, sem var orði til
orðs samhljóða bréfi Vinnu-
veitendasambandsins, utan einn
ar aukasetningar.
Það var hins vegar ekki birt
fyrr en á þriðjudag — og fór
lítið fyrir því á baksíðu.
„ÓÐS MANNS ÆÐI“
Og í leiðara Tímans á mið-
vikudag varð ljóst að Framsókn
ætlaði að hafa a. m. k. tvær
stefnur í þessu máli, eins og
endranær: Róttæk í orði, aftur
hald í reynd. Þar sagði m. a.
svo:
„AS gefnu tilefni þykir Tím-
anum rétt að taka fram, að
Framsóknarflokkurinn gerir
ekki kaupgjaldssamninga fyrir
Vinnumálasamb. samvinnufélag
anna og Vinnumálasambandið
mótar ekki eða ákvarðar stefnu
Framsóknarflokksins í kaup-
gjalds- og kjaramálum.
Framsóknarflokkurinn telur
miður að Vinnumálasamband
samvinnufélaganna skyldi nú
feta í fótspor Vinnuveitendasam
bands íslands og tilkynna við-
semjendum sínum, að það
myndi fella niður greiðslu verð
lagsuppbóta á laun 1. marz skv.
kauplagsvísitölu og ákvæðum
kaupgjaldssamninga, sem í giídi
hafa verið.
Þótt Framsóknarflokkurinn
vilji stuðla að vexti og viðgangi
samvinnufélaga, tekur hann hér
eindregna afstöðu gegn ákvörð-
un Vinnumálasambandsins,
enda telur flokkurinn hana ekki
vera samvinnuhreyfingunni til
framdráttar.
Ólafur Jóhannesson, formað-
ur Framsóknarflokksins, hefur
skýrt og rökstutt stefnu flokks-
ins í kaupgjalds- og kjaramál-
um í ræðu á Alþingi. Flokkurinu
telur það óðs manns æði, að
fella nú niður verðlagsuppbætur
á laun.“ (Lbr. blaðsins).
Hefur form. þingflokks Fram-
sóknarflokksins og varaform.
stjórnar SÍS, Eysteinn Jónsson,
engin áhrif á stefnu þess í kaup
gjaldsmálum? Eða ritari flokks-
ins og einn af forstjórum SÍS,
Helgi Bergs? Eða einn af mið-
stjórnarmönnum Frams.fi. og
aðalforstjóri SÍS, Erlendur Ein-
arsson? Má starfsfólk hans
ekki vænta vísitöluuppbótar 1.
marz? Eða starfsfólk varafor-
manns flokksins, og bankastjóra
Samvinnubankans, Einars Ág-
ústssonar?
Nei, þetta tvennt er svo sam-
tvinnað, að það verður með
engu móti sundurskilið, þannig
að hægri höndin viti ekki hvað
sú vinstri geri. Launafólk þarf
ekkL orð, heldur gerðir, ekki
fyrirheit heldur efndir. — Á því
prófi hefur Framsóknarflokkur-
inn kolfallið.
Aðalfundur
Framhald af bls. 1.
unnið að þeirri lagasmíð síðan,
og tillögur stjórnar síðan lagðar
fyrir aðalfund.
SAMEINAST SÓSÍALISTAR
AFTUR?
Tillögur einstakra fundar-
manna, sem gengu í þá átt, að
félagsmenn mættu ekki verá í
öðrum stjómmálasamtökum,
voru kolfelldar, en till. stjórnar-
innar samþykktar. 3. og 4. grein
laganna kveða beinlínis svo á,
að tilgangi sínum hyggist fé-
lagið ná með þátttöku meðlim-
anna í Alþýðubandalaginu —
og er sú þátttaka gerð að skyldu
—enda hlíti menn þá félagsaga
og vinni einungis að framgangi
samþykkta Sósíalistafélagsins
og að fyrirmælum stjórnar þess.
Rökstuðningur stjórnarinnar
fyrir þessum tillögum, var sá,
að Alþýðubandalagið væri slíkt
ræksni og svo veikt fyrir, að
miklu fyrirhafnarminna sé að
vinna það innan frá og ná
stjómartaumunum, heldur en
að vinna menn til fylgis við
réttan sósíalisma eftir öðrum
leiðum. Væri hvenær sem er,
hægt að taka meirihluta á fund
um Alþýðubl.félagsin í Reykja-
vík miðað við fundarsókn þar
sl. ár. Féllst mikill meirihluti
I fundarmanna á þetta mat, en
til þess að fyrir byggja með
öllu að „einstaklingshyggja"
gæti komið upp í þessum hópi,
féllst fundurinn á viðbótartil-
lögu eins félagsmannsins, á þá
leið að það varðaði brottrekstri
úr félaginu, ef samþykktum þess
og fyrirmælum stjórnar væri
ekki hlítt.
Með þessari lagasmíð eru
allar gáttir opnaðar m. a. s.
fyrir þeim sem gefið halfa yfir-
lýsingar, um að þeir telji sig
ekki meðlimi félagsins eftir að
flokkurinn var lagður niður.
Segi þeir sig ekki hreinlega úr
félaginu með þeim hætti, sem
tíðkast með úrsögn úr félags-
skap, hljóta allir fyrri meðlimir
þess að teljast þar fullgildir fé-
lagar — nema þeir verði sannir
að sök um að hlíta ekki félags-
aga.
brottrekstur eða
INNGANGA
Og meðal þeirra, sem að sam-
þykkt þessara laga stóðu eru
miðstiórnarmenn Alþýðubanda-
Iagsins. Hvað gera Amalds og
Co. nú? Reka þeir þá miðstjórn
armenn og aðra meðlimi Alþbl.
sem ekki segja sig úr Sósíalista-
félaginu, úr Abl. skv. skýlausum
lagabókstaf þeirra samtaka, sem
bannar AS-mönnum aðild að
öðrum stjórnmálasiamtökum (þ.
e. Sósíalistafélaginu!). Eða fara
þeir að dæmi Sós.fél. og taka
auðveldasta kostinn: Það þarf
ekld annað en að Gils, Ragnar
og Jónas Árnason gangi í sós-
íalistafélagið, þá eru allir Abl.-
menn í Sósíalistafélaginu og all
ir sósíalistar í Abl. og hið dýr-
mæta markmið, einingin, orðið
að veruleika! Eða á að trúa því
að þessir þremenningar haldi
áfram klofningsiðju sinni með
þrasi um beisarans skegg. Að
standa við orð sín, og lög Ábl.
mundi sjálfsagt kosta illindi og
óþarfar ýfingar. Hitt virðist að-
eins persónulegir smámunir,
sjálfsögð fórn á altari einingar-
innar! Svo er að sjálfsögðu 3ja
leiðin: að gera ekki neitt. Hún
má orðið kallast venjuviðbrögð
vissrar manntegundar í Sósía-
listaflokknum. En þeir þremenn
ingar eru af öðru bergi brotnir
og munu án efa velja sér karl-
mannlegri kost?
Lúðvík
Framhald af bls. 1.
bætur eftir á — án verkfalla —
sem affrir knúðu fram — með
verkfalli. En það var nú eitt-
hvað annað: Neskaupstaður var
hin lýsandi fyrirmynd — for-
dæmi og uppörvun fyrir hina.
En svo var fulla vísitalan felld
niður l. júní og „sunnansamn-
ingamir“ — öðru nafni „svika-
samningarnir" innleiddir — ekki
á þeim forsendum, að fyrirtæk-
in hefðu ekki efni á því að
greiða fulla vísitölu. Nei, þeir
Hannibal og Bjöm höfðu gert
svo lélega samninga fyrir sunn-
an!! Fyrir það skyldi verkafólk
í Neskaupstað gjalda — í stað
þess að vera eins og lýsandi
kyndill í eýðimörkinni til upp-
örvunar þeim, sem vildu skáka
„skálkunum tveimur" frá samn
ingaboðinu, svo að hin óhviknla
og ósvikula „róttæka forysta"
gæti „án rýtings í bakið" iryggí
launþegum þá fyrirmyndarsamn
inga, sem tvímenningarnir eiga
að hafa hindrað á undanförnum
árum.
Og nú er spurt: Hvað gera
fyrirtæki Lúðvíks og Bjarna í
Neskaupstað 1. marz? Verffa þau
lýsandi kyndill eða vafurlogi
einn?
KRON
Framhald af bls. 1.
laginu trúlega í í>llt að tuttugu
ár, meðan nýráðið starfsfólk
hélt áfram! Það var ódýrara
vinhuafl. kauplægra. Er það
svona, sem starfsaldursuppbæt-
urnar eiga að verka? Á þessu
hafa engar skýringar fengizt hjá
stjórn félagsins, sem lýtur ör-
uggri „róttækri forystu" og við-
leitni VR til leiðréttinga hefur
í engu verið anzað.
Já, hvað gerir KRON 1- marz-
Það verður tekið eftir því.