Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1990, Qupperneq 20

fóstureyðing er heimiluð verður konan að gera grein fyrir sínum aðstæðum og
ástæðum fyrir umsókninni. Auk þess verður rökstudd greinargerð tveggja
lækna eða læknis og félagsráðgjafa að liggja fyrir. A Islandi er fóstureyðing því
ekki heimil að ósk konunnar einnar.
1.4.3.2 Tíöni fóstureyðinga
Á tímabilinu 1935-60 voru framkvæmdar 50 fóstureyðingar á ári að meðaltali.
Áratuginn 1961-70 fjölgaði fóstureyðingum smám saman og að meðaltali voru
gerðar 82 fóstureyðingar á ári það tímabil. Áttundi áratugurinn einkenndist
hins vegar af mjög örri fjölgun fóstureyðinga og 1971-75 voru framkvæmdar 203
fóstureyðingar að meðaltali á ári og 472 árlega tímabilið 1976-80. Fóstureyðingar
hafa flestar orðið 745 talsins og var það árið 1984. Síðan þá hefur fjöldi
fóstureyðinga verið um eða undir 700 á ári.
Fjöldi fóstureyðinga miðað við flölda kvenna á barneignaraldri og flölda
fæðinga segir oft meira um stöðu fóstureyðinga á hverjum tíma en fjöldi
fóstureyðinga einn og sér. Þetta á ekki síst við þegar gerður er samanburður
milli tímaskeiða og landa, en tíðni fóstureyðinga og hlutfall þeirra af flölda
kvenna eða fæðingum er gjarnan breytilegt yfír tíma og frá einu landi til
annars. Hin mismunandi tíðni endurspeglar gildandi löggjöf, kynlífshegðan
fólks, giftingaraldur, æskilega fjölskyldustærð, framboð og notkun
getnaðarvarna svo eitthvað sé nefnt.
Tímabilið 1961-70 gengust að meðaltali tvær af hverjum 1000 konum á
aldrinum 15-44 ára undir fóstureyðingu hér á landi. Upp frá því fer
fóstureyðingum að fjölga verulega en fjöldi kvenna á frjósemisaldri breytist
hins vegar ekki með jafnmiklum hraða. Þannig þrefaldast tíðni fóstureyðinga á
áttunda áratugnum eða úr þremur árið 1971 í 10 árið 1980. Áratuginn 1981-90 dró
verulega úr þessari þróun en að jafnaði 12 af hverjum 1000 konum 15-44 ára
gengust undir fóstureyðingu á ári hverju.
Tíðni fóstureyðinga miðað við Qölda lifandi fæddra þróaðist með svipuðum
hætti. Tíðnin tæplega fjórfaldaðist á áttunda áratugnum eða úr 3 fóstureyðingum
af hverjum 100 fæðingum í 12 og hækkaði síðan áfram til áranna 1984-85 er hún
náði hámarki og var komin í rúmlega 18 af hundraði. Síðan hefur hlutfallið
lækkað og var um 15 árin 1989 og 1990 en einmitt á þessum síðustu árum hefur
fæðingum flölgað á ný.
Sé litið á þróunina eftir aldurshópum kemur í ljós að í tíð núgildandi laga
hefur tíðni fóstureyðinga lengst af farið vaxandi hjá konum undir 35 ára en
heldur minnkandi hjá þeim eldri. Hefur tíðnin tekið hvað mestum breytingum
hjá konum undir 25 ára en tíðni fóstureyðinga hefur jafnan verið hæst í
aldurshópi 20-24 ára. Breytingarnar voru hvað mestar frá árunum 1976-80 til
áranna 1981-85 en tíðni fóstreyðinga í hinum ýmsu aldurshópum er mjög svipuð
að meðaltali árin 1981-85 og 1986-90.
18
i