Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1990, Page 88

í sumum smærri kaupstöðum hafa þegar fleiri tannlæknar hafíð störf, en
eðlilegt getur talist í ljósi íbúafjölda. Þetta sýnir hve sóknin í verkefni er orðin
mikil og hörð sérstaklega varðandi þá hópa sem hið opinbera greiðir fyrir, sem
verður að teljast óæskilegt. Tannlæknaþjónusta þarf að byggjast upp með vissu
aðhaldi af frjálsri samkeppni og í samræmi við óskir þeirra sem eiga að nýta
hana, en ýmislegt bendir til að þjónustan úti á landi hafi ekki orðið eins góð og
mögulegt er vegna skorts á samræmingu. Magnús R. Gíslason, yfirtannlæknir, Heilbrigðis-
og tryggingamálaráðuneyti.
5.11.2 Fjölditannlækna
Árið 1990 voru 230 tannlæknar starfandi á íslandi en til samanburðar má geta
þess að þeir voru 168 árið 1980. Árið 1990 þjónaði því hver tannlæknir að meðaltali
1100 íbúum og er það svipað því sem gerist á öðrum Norðurlöndum (NOMESKO,
1993 b), bls. 106). í Bretlandi eru hins vegar um 1800 íbúar fyrir hvem tannlækni
og er það líkt því sem gerist í Bandaríkjunum, en þar er atvinnuleysi meðal
tannlækna.
Ör fjölgun tannlækna hefur oft verið rædd á undanförnum árum á árlegum
fundum yfirtannlækna á Norðurlöndunum. Á hinum Norðurlöndunum hefur
verið brugðist við með fækkun nema í tannlækningum.
Á íslandi útskrifast um 7 tannlæknar á ári og 7 munu vera við nám erlendis,
svo að búast má við 8-9 nýjum tannlæknum árlega næstu árin, sem leita munu
að verkefnum á yfirfullum markaði. Slíkt er ekki æskilegt og getur leitt til að
ráðist er í aðgerðir sem ekki eru bráðnauðsynlegar og tíðari endurnýjun eldri
fyllinga en æskilegt er.
Sé tekið tillit til þess hve meðalaldur tannlækna er lágur hér á landi og
þjónusta hefur breyst mikið undanfarið úr viðgerðarþjónustu í fyrirbyggjandi
störf, sem aðstoðarfólk tannlækna getur oft annast, má ætla að nægjanlegt sé að
bæta við 4 nýjum tannlæknum árlega hérlendis, sem væri sambærilegt við hin
Norðurlöndin. Magnús R. Gíslason, yfirtannlæknir, Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneyti.
5.11.3 Ástand tanna íslendinga
Árið 1986 og 1990 gerði Sigfús Þór Elíasson kannanir á tannheilsu íslendinga
með stuðningi frá Tannverndarráði.
Margar athyglisverðar niðurstöður komu í ljós í rannsókninni og séu
niðurstöðurnar athugaðar og bornar saman við rannsóknir Pálma Möller, árin
1974 og 1982, kemur í ljós að tannheilsa Islendinga hefur batnað að undanfómu.
Hjá 12 ára íslenskum börnum höfðu að meðaltali 8 tennur skemmst árið 1974
og hélst það óbreytt til ársins 1982. Þá virðist ástandið hafa byrjað að batna, því að
sambærilegar tölur fyrir árið 1986 voru 6,6 og fyrir árið 1990 3,4.
Við höfum þó enn ekki náð jafn góðum árangri og Norðmenn, því hjá þeim er
sambærileg tala 2,7 og hjá Bandaríkjamönnum innan við 2.
86