Skessuhorn - 30.06.2021, Page 27

27MiðVikuDAGur 26. MAí 2021
Vísnahorn
Arnmundur Gíslason hét
maður sem einhverjir
eldri Akurnesingar muna
vafalaust eftir. Afi Eddu Heiðrúnar og Arn-
mundar Bachmann. Á sínum yngri árum gaf
hann út ljóðabókina „Breyttir litir“ og sendi
Morgunblaðinu eintak til umsagnar. Heldur
varð umsögnin á neikvæðari nótum en Arn-
mundur hefur trúlega vonað og allavega held
ég að hann hafi farið frekar dult með kveð-
skap sinn eftir þetta. Hugsanlegt þó að hann
hafi birt einhvern kveðskap undir dulnefni og
ef einhver vissi deili þar á væri gaman að frétta
af því. Eftir hann eru þó vísur sem enginn þarf
að skammast sín fyrir. Ekki þori ég að fullyrða
að þær séu allar í umræddri bók en allavega
tvær þær fyrstu:
Oft með þröng er sæla sótt,
sífellt breytist hagur,
þar sem ekki þekkist nótt
þar er enginn dagur.
Þig nær hleður ama á
atvik skeð til baga
hugsa meðfram þú skalt þá
til þinna gleðidaga.
Þó Arnmundur næði því ekki að kallast
þekktur hagyrðingur er ég satt að segja í vafa
um að margir á mínum aldri hafi sloppið við
að læra þessa vísu sem var skrifuð í flestallar
minningabækur í mínum uppvexti:
Mín af hjarta ósk sú er
að á lífsins vegi
lán og farsæld fylgi þér
fram að hinsta degi.
Þessa vísu mun hann upphaflega hafa ort til
systur sinnar en til bróður síns þessa:
Bægist frá þér böl og stríð,
blómgist æ þinn hagur,
öll þín verði ævitíð
eins og sumardagur.
Arnmundur var uppalinn í sárri fátækt
norður á Langanesströnd og einn af æsku-
vinum hans var Magnús Stefánsson sem síðar
orti og var þekktur undir skáldanafninu Örn
Arnarson. Arnmundur fór ungur í Verslunar-
skólann og varð meðal annars um tíma kaup-
félagsstjóri á Akranesi en lengst af ævinnar
vann hann þó almenna verkamannavinnu. í
tilefni af útkomu bókar Arnmundar og þeirra
dóma sem kvæðin fengu í Morgunblaðinu orti
Örn Arnarson kvæðið „Æruprís“ og blandaði
þar inní ýmislegri þjóðfélagsádeilu sem hon-
um var þörf að koma frá sér en hefur stundum
verið misskilið sem níð um Arnmund. Það tel
ég þó fjarri lagi en hér kemur brot úr þessu
kvæði:
Fór hann nú í fræðaleitir,
fluglæs varð á skrift og prent
enda barst það út um sveitir
að enginn gæti honum meira kennt
því hann kynni allt sem er og heitir
ensku, dönsku og fótamennt.
Hugði að komast hærra og sunnar
heimaskítinn af sér þvo.
Þar sem visku biðu brunnar
beint til Víkur fór hann svo.
Kærleikslögmál kaupmennskunnar
kunni eftir vetur tvo.
Safnaði reynslu, vilja, viti,
von og ást í stóran sá,
bjó til úr því breytta liti
bað menn svo að líta á.
Mér er sagt í Mogga þyti
mesti fítonsandi þá.
Kveiktu ljós hjá leðurblöku,
láttu templar dæma vín,
sýndu heimskum hnyttna stöku,
hentu perlum fyrir svín,
bjóddu hundi heila köku,
honum Mogga kvæðin þín.
Ætli það sé ekki rétt að gæta hófs hér sem
víðar og fara ekki nánar ofan í kvæði Arnar né
ævisögu Arnmundar enda ég ekki heppilegasti
maður í hvorugt verkið. Gott að hafa í huga
vísu indriða á Skjaldfönn um hófsemina:
Það er sumir halda hóf
og hefja á loft með sanni
öðrum þykir aðför gróf
sem engum hæfir manni.
Sumum hefur leiðst að bíða eftir hlýindun-
um núna í vor en þau koma. Spurningin er
bara hvenær. Eitt vorið fyrir nokkru heyrði
Grétar á Hávarsstöðum í skólabróður sínum
sem var farinn að finna fyrir hlýnun andrúms-
loftsins:
Eftir stríð og andstreymi
ótal hríðardaga
úti í blíðu á brókinni
er Björn í Hlíð á Skaga.
jóhann kristjánsson frá Bugðustöðum
hlakkaði líka til sumarsins og sumarfrísins:
Sumarfríið fer ég í
fagran týgja blakkinn
nú er glýja glasa hlý.
Gott að vígja hnakkinn.
Hörð er reið en hófaknör
hækkar greiður makkann,
vel á skeiði festir för
fram við heiðarslakkann.
kannske við hæfi núna líka að rifja upp
þessa snilldarvísu jóa:
Hlægir mig að heyra grund
hljóða undan járnum,
alla mína ævistund
uni ég á klárnum.
í bók sem jónas frá Grjótheimi gaf út 1949
og nefnist Hendingar er eftirfarandi vísa og
merkt árinu 1905 en hún var nokkuð á ferð-
inni um tíma í lítilsháttar breyttri mynd og
eignuð öðrum höfundi en ég sé enga ástæðu
til að ætla annað en jónas sé hinn rétti höf-
undur:
Þótt ég virðist gleðigjarn
og gangi á vegi hálum
er ég saklaus eins og barn
í öllum kvennamálum.
Sumir hafa lag á að komast til nokkurra
mannvirðinga og álits án þess að hafa endi-
lega meira unnið til þess en aðrir en ekki end-
ist það álit alltaf vel. Bjarni frá Gröf orti á sín-
um tíma:
Það fundið var fyrir löngu
að flest er nú hægt að gylla,
en ef menn verða miklir af öngu,
mikið geymast þeir illa.
kristján Guðjónsson Schram orti þegar
honum líkaði ekki fyllilega athafnir stjórn-
málamanna og er svo sem ekki einn um það
hvorki fyrr né síðar:
Mörgu er hægt að koma í kring
og klóra sig úr vanda,
þegar sál og sannfæring
seld er hæstbjóðanda.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Safnaði reynslu, vilja, viti - von og ást í stóran sá
Þrettánda Ólafsdalshátíðin í Gils-
firði verður haldin laugardaginn
14. ágúst klukkan 11.00-17.00. Að
sögn rögnvaldar Guðmundsson-
ar, formanns Ólafsdalsfélagsins,
er stefnt að skemmtilegri og fjöl-
skylduvænni hátíð við allra hæfi, en
dagskrá verður kynnt fljótlega.
„Vegna mikilla framkvæmda
Minjaverndar við endurreisn stað-
arins mun sumaropnun Ólafs-
dalsfélagsins ekki hefjast fyrr en
sunnudaginn 25. júlí. Eftir það
verður opið alla daga til 15. ágúst
kl. 12.00-17.00. í boði verða létt-
ar veitingar, sýningar og leiðsögn,“
segir rögnvaldur.
Skemmtilegar gönguleiðir eru í
Ólafsdal, meðal annars að nýlega
fundnum víkingaaldarskála og öðr-
um fornum byggingum sem Forn-
leifastofnun íslands er að rann-
saka. Þær eru í um tuttugu mínútna
göngufjarlægð frá skólahúsinu. mm
Ljósmyndasýningin Töfrar Vestur-
lands hefur verið opnuð á Stálpa-
stöðum í Skorradal. Að þessu sinni
er það Emil Þór Sigurðsson ljós-
myndari sem sýnir. Emil er fædd-
ur í reykjavík 1953 og hefur ver-
ið virkur ljósmyndari í rúm 40 ár
við að mynda ísland. Fjórar ljós-
myndabækur hafa verið gefnar út
eftir hann. Emil hefur haldið sýn-
ingar hér á landi og í Þýskalandi
ásamt að kynna á síðustu árum ís-
land víða í Þýskalandi í samstarfi
við icelandair.
Sýningin á Stálpastöðum verð-
ur opin allan sólarhringinn fram á
haust, eins og fyrri sýningar á þessu
skemmtilega svæði í Skorradal.
Enginn aðgangseyrir er á svæðið.
Verkefnið naut styrks úr Sóknar-
áætlun Vesturlands.
mm
Séð vestur yfir Ólafsdal úr Skálinni og út á Breiðafjörð.
Sumaropnun 25. júlí en
Ólafsdalshátíð um miðjan ágúst
Horft yfir skólahúsin og framkvæmdasvæðið í Ólafsdal. Myndin var tekin 8. júní sl.
Birna Lárusdóttir fræðir göngufólk um víkingaaldarskálann
í Ólafsdal.
Emil Þór Sigurðsson á Stálpastöðum.
Töfrar Vesturlands er heiti
ljósmyndasýningar
á Stálpastöðum