Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 2020, Page 56

Náttúrufræðingurinn - 2020, Page 56
Náttúrufræðingurinn 276 Ritrýnd grein / Peer reviewed auki kannað leiðir þaðan upp á jökul.5 Hann fór í ævintýralegan leiðangur við áttunda mann frá Kálfafellsstað síðla júnímánaðar 1902 inn eftir Staðardal og upp á Miðfellsegg með efni í land- mælingavörðu, fjögurra álna háa, sem þeir byggðu á egginni „með gínandi hengiflug til annarrar handar, en hjarn- brekkuna á hina“.4 Á flatlendinu norðan við Hestgerðiskamb áttu verbúðir Norðlinga að hafa staðið. Heitir þar Kambstún, og sér þar enn marka fyrir tóftum. Þar segir þjóðsagan að verið hafi 18 búðir handa 18 skipshöfnum og við Hálsaós sáust fyrrum leifar af fornum byrgjum og torfgarði sem not- aður var til fiskþurrkunar. Við Hálsaós höfðu vermenn skipauppsátur og á þar að hafa sést vottur til nausta. Sigurður Gunnarsson segir í grein sinni um Miðlandsöræfi Íslands frá 1877:22 Hefi jeg heyrt gamla munnmæla- sögu um það, að Norðlendingar – Þingeyingar og Eyfirðingar – hafi um mörg ár í fyrndinni farið til vers í Hornafjörð – lögðu inn frá Mývatni eða frá Möðrudal inn til jökuls, svo austur innan við Snæfellsháls, suður Kollumúlaheiði, yfir Jökulsá á Norð- lendingavaði, svo í Hornafjörð og vestur til Borgarhafnar. Heita þar enn Eyfirðingabúðir skammt út frá bæj- unum. Þaðan sóttu þeir sjóinn. Hátt- semi þeirra gjörðist hin versta þar í sveitinni, svo Borgarhafnarmenn og aðrir óskuðu þeim ills. Einn góðan veðurdag reru allir. Þá gerði norðan- veður ofsalegt ofan af jöklunum. Rak vermenn til hafs og fórust allir. Töldu menn það maklega hegningu. Eptir það lögðust niður verferðir Eyfirðinga hingað. Hér er eflaust vísað til verbúð- anna sem aðrir nefna Kambstún, og til skipsskaðans mikla við Hálsa- höfn 1573. Hjá vermönnum í Kambstúni átti oft að hafa verið glatt á hjalla og ekki alltaf sem siðlegast. Þar af er máltækið runnið: „Kom þú í Kambstún, ef þér þykir langt.“ Það er ekki ósvipað við- lagi við vikivaka, enda mun þá óspart hafa verið dansað, eins og tíska var enn á þeim öldum. Af Norðlingum sem ílengdust í sveitinni geta sagnir um þrjá: Skarða, Teit og Bjarna, og áttu þeir að hafa búið í kotum sem nú eru fyrir löngu komin í eyði og hétu Skarða- hraun, Teitshraun og Bjarnahraun. Öll eru þessi örnefni vel þekkt, nema Teitshraun kallast nú Teigshraun.C Við Skarðahraun hefur fundist fornbýli og það verið kannað með rannsókn.23 17. mynd. Flugsýn vestur yfir Skálafellsjökul og botn Staðardals með Hálsatind við jökul- rönd. Til vinstri á myndinni má sjá Sultar- tungnajökul greinast frá. Þverártindsegg og Öræfajökull í fjarska. – View over Skálafells- jökull and the bottom of Staðardalur with Hálsa- tindur summit close to the glacier. Sultar- tungnajökull branching left. Þverártindsegg and Öræfajökull far behind. Ljósm./Photo: Snævarr Guðmundsson. 18. mynd. Hálsatindur (um 1000 m). Fjær eru Miðfellsegg og Birnudalstindur (1326 m). Birnudalur og Miðbotnstindur (1061) til vinstri. – Hálsatindur (1000 m) with Miðfellsegg and Birnudalstindur (1326 m) behind. The valley Birnudalur and Miðbotnstindur (1061 m) to the left. Ljósm./Photo: Snævarr Guðmundsson. C Þorbjörg Arnórsdóttir, Þórbergssetri. Tölvuskeyti til höfundar 28. nóv. 2020.

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.