Morgunblaðið - 06.02.2021, Blaðsíða 45

MENNING 45
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. FEBRÚAR 2021
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Tvær sýningar verða opnaðar í dag í
Listasafni Árnesinga í Hveragerði,
annars vegar sýning Bjargeyjar
Ólafsdóttur, Rófurass, og hins vegar
Troika, samsýning þriggja mynd-
listarmanna, þeirra Kristjáns Stein-
gríms, Péturs Magnússonar og
Tuma Magnússonar. Troika er rúss-
neskt orð og þýðir hópur þriggja og
er stundum þýtt þríeyki. Segir í til-
kynningu að það geti einnig átt við
rússneskan þjóðdans þriggja dans-
ara eða ungverskan hestvagn dreg-
inn af þremur hestum sem séu beisl-
aðir með löngu bili á milli framan við
sleða eða vagn. Yfirleitt sé miðju-
hesturinn látinn brokka á meðan
ytri hestarnir séu á stökki. Orðið sé
einnig notað í yfirfærðri merkingu
til að lýsa þrem jöfnum leiðtogum
sem vinni saman í hópi: þríeyki.
„Það skiptir ekki máli hvaða skil-
greiningu á orðinu við veljum, troika
þýðir alltaf hraðvirkur og samheld-
inn hópur,“ segir í tilkynningu og að
sýningargesta sé að velja hver lista-
mannanna þriggja sé á brokki. Sýn-
ingarstjóri beggja sýninga er Svíinn
Jonathan Habib Engqvist.
Einhvers konar taug
tengir allt saman
Kristján Steingrímur segir blaða-
manni að samskipti þríeykisins við
sýningarstjórann hafi byrjað með
nútímafundaháttum, í gegnum netið.
„Síðan kom hann til landsins við illan
leik, í gegnum nokkur lönd með til-
heyrandi sóttkvíadvölum,“ segir
Kristján kíminn. Hugmyndina að
samsýningunni hafi Tumi átt upp-
haflega og hún endað í safninu í
Hveragerði. Upp úr því hafi Eng-
qvist verið kallaður til.
„Það sem tengir okkur þrjá saman
er eiginlega bakgrunnur okkar,“
segir Kristján um þríeykið. „Við er-
um aldir upp af fluxus- og konsept-
listamönnum á sínum tíma og síðan
dettum við eiginlega inn í nýja mál-
verkið, við töldum það mikla frelsun
fyrir okkur. Nýja málverkið var
vissulega ákveðið andóf gegn
ríkjandi liststefnum en það reið
fljótt yfir, tók skamman tíma. Við er-
um með þennan sérkennilega bak-
grunn,“ segir Kristján og að þeir
vinirnir hafi unnið úr þessum áhrif-
um hver með sínum hætti.
Hann segir sýningartitilinn frá
sýningarstjóranum kominn. „Okkur
fannst þetta áhugaverður og
skemmtilegur titill sem hefur ýmsar
merkingar,“ segir Kristján. Merk-
ingarnar megi svo heimfæra upp á
verkin á sýningunni. „Ég held að
einhvers konar taug, sem hefur með
okkur að gera, tengi þetta allt saman
þótt við séum á margan hátt ólíkir
listamenn því við erum líka á marg-
an hátt líkir. Við erum einhvers kon-
ar blanda af þessum bakgrunni sem
ég nefndi við þig, einhvers konar nú-
tímaútgáfa af því þótt við séum
komnir á miðjan aldur,“ segir Krist-
ján glettinn og nefnir að lokum að á
morgun, sunnudaginn 7. febrúar,
verði boðið upp á listamannaspjall
með sýningarstjóra klukkan 14.
Eigum heima í náttúrunni
Á sýningu Bjargeyjar, Rófurass,
má sjá teikningar, ljósmyndir,
skúlptúr, kvik-
myndir, málverk
og hljóðverk og
því mikil fjöl-
breytni í miðlum.
Samhliða sýning-
unni kemur út
bók þar sem
finna má sömu
verk sem og
fleiri, að sögn
Bjargeyjar.
Hún er beðin um að útskýra tit-
ilinn Rófurass, hvaðan hann komi.
„Þetta er bara svo geggjað orð og
náttúrlega gæluorð í íslensku, notað
yfir lítil dýr með rófur og ég hef
heyrt fólk nota þetta yfir lítil börn
líka,“ segir Bjargey.
Blaðamaður nefnir að verkin á
sýningunni séu unnin í mjög marga
miðla og segir hún sýninguna þá
fyrstu þar sem hún sameini alla þá
miðla sem hún hafi unnið í. En hvað
tengir verkin saman? „Þetta snýst
allt um hunda og hundinn hið innra,
spendýrið og villidýrið í okkur,“
svarar Bjargey. Verkin snúist um
alls konar voffa, m.a. samójed-hunda
sem eiga uppruna sinn að rekja til
Síberíu.
Ljós og myrkur leika líka hlut-
verk í sýningunni sem kemur fram í
myndskeiði frá 16 mm filmu og í
fósfór-málverkum. „Með þessu
breytist andrúmsloft verkanna frá
því að snúast um hreina gleði yfir í
að sýna uggvænlegan andlegan
undirtón sem liggur eins og rauður
þráður í gegnum sýninguna,“ stend-
ur í tilkynningu og fremst í henni er
vitnað í orð Orhan Pamuk þess efnis
að hundar tali en aðeins til þeirra
sem kunni að hlusta.
„Ég hef alltaf verið mikill dýravin-
ur,“ segir Bjargey blaðamanni og að
hún fari að ráðum fyrrum ofurfyrir-
sætunnar Helenu Christiansen sem
sagðist í viðtali hlusta á hroturnar í
hundinum sínum til að slaka á. Enda
gæludýr bæði góður félagsskapur og
andlega nærandi. „Við eigum í
grunninn heima í náttúrunni með
hinum dýrunum,“ nefnir Bjargey að
lokum. Hún verður viðstödd opn-
unina og tekur þátt í fyrrnefndu
listamannaspjalli á morgun.
Hressir Félagarnir Kristján Steingrímur, Tumi Magnússon og Pétur Magnússon í Listasafni Árnesinga í vikunni.
Voffi Hluti verks eftir Bjargeyju.
Tveir á stökki, einn á brokki og Bjargey
 Sýningarnar Troika og Rófurass opnaðar í Listasafni Árnesinga  Þrír vinir með svipaðan bak-
grunn og hundavinurinn Bjargey Ólafsdóttir  Titlar vísa í þríeyki og krúttleg dýr og ungbörn
Bjargey
Ólafsdóttir
Kaffisopi Hluti verks eftir Tuma. Surtsey Hluti verks eftir Kristján. Náttúra Hluti verks eftir Pétur.
Aulos Flute Ensemble heldur tón-
leika á vegum Tónlistarfélags
Akureyrar í Hofi á morgun, sunnu-
dag, kl. 17. „Það er með mikilli
eftirvæntingu sem Aulos heldur
norður enda hafa margir fyrir-
hugaðir tónleikar hópsins verið
felldir niður vegna heimsfaraldurs-
ins. Til að mynda varð ekkert af
tónleikaferð Aulos til Tókýó í Jap-
an sem var á dagskrá í mars á síð-
asta ári. Það er þó enn ferðahugur í
Aulos og mætir hópurinn með
tvö glæný verk til frumflutnings
fyrir Akureyringa, eftir þá Oliver
Kentish og Harald V. Sveinbjörns-
son. Að auki verða leikin verk eftir
Elínu Gunnlaugsdóttur, Kolbein
Bjarnason, Steingrím Þórhallsson
og Fabio Mengozzi sem skrifuð
voru fyrir Aulos,“ segir í tilkynn-
ingu og að einnig verði leikin ein af
perlum flautusamspils, Flutes en
vacances, Flautur á ferðalagi, eftir
J. Castéréde.
Flautur halda í ferðalag norður
Flautusveit Aulos Flute Ensemble.
Fantasía Flamenca heldur tónleika
í Hörpu á Sígildum sunnudögum á
morgun kl. 16. Á þessum tónleikum
flytur tónlistarhópurinn Fantasía
Flamenca hefðbundna flamenkó-
tónlist í bland við nýrri verk. Tón-
mál og taktur tónlistarinnar eru
frábrugðin því sem við erum vön að
heyra, segir í tilkynningu, og að
gjarnan sé sungið um ólgandi ástir
og harmþrungna þrá um betra líf.
Efnisskráin inniheldur ýmsar
stíltegundir flamenkótónlistar-
innar og ólík form hennar, m.a.
Bulerias, Soleares, Dansa Mora og
Tangos. Flutt verða verk eftir
nokkra helstu meistara þessarar
tónlistarhefðar. Hljómsveitina
skipa gítarleikararnir Símon H.
Ívarsson og Ívar Símonarson, söng-
konan Ástrún Friðbjörnsdóttir,
Kristberg Jóhannsson, slagverks-
leikari og Hrafnkell Sighvatsson
bassaleikari.
Ýmsar stíltegundir flamenkótónlistar
Flamenkósveit Fantasía Flamenca.
Bandaríski leik-
arinn Chadwick
Boseman, sem
lést úr krabba-
meini í ágúst í
fyrra, braut í
gær blað í sögu
SAG-verðlaun-
anna með því að
hljóta fjórar til-
nefningar fyrir
leik í kvikmyndum á einu og sama
árinu. Enginn leikari hefur hlotið
svo margar tilnefningar fyrir störf
sín á einu ári. Boseman er tilnefnd-
ur sem besti leikari í aðalhlutverki
fyrir leik sinn í Ma Rainey’s Black
Bottom, aukahlutverk í Da 5 Bloods
og einnig sem liðsmaður leikhóps í
báðum myndum sem Netflix fram-
leiddi.
SAG eru samtök „skjáleikara“ í
Bandaríkjunum, þ.e. leikara í kvik-
myndum og sjónvarpsefni, og þykja
verðlaunin hafa forspárgildi hvað
Óskarsverðlaunin varðar. Segir í
frétt Deadline að tilnefningar SAG
bæti upp fyrir það sem vantaði í til-
nefningar Golden Globe, þ.e. fjöl-
breytni þegar kemur að kynþáttum
en um helmingur tilnefndra hjá
SAG er þeldökkt fólk eða fólk af as-
ískum uppruna.
En líkt og með Golden Globe
hlaut streymisveitan Netflix lang-
flestar tilnefningar fyrir verk sín
og kvikmyndirnar Ma Rainey’s
Black Bottom og Minari flestar en
af sjónvarpsþáttum var það Crown
sem stóð upp úr.
Boseman brýtur
blað í sögu SAG
Chadwick Boseman
Tónlistarborgin
Reykjavík og
nokkrir tónleika-
staðir í borginni
hafa fengið fimm
milljóna króna
styrk frá
framkvæmda-
stjórn Evrópu-
sambandsins
undir átakinu
Music Moves Europe: Co-operation
of Small Music Venues. Með því að
stuðla að nýsköpun og auknu sam-
starfi á milli tónleikastaða er talið
að til verði sjálfbærara umhverfi
fyrir lifandi tónlist, þar sem sam-
keppnishæfni staðanna eykst og
sömuleiðis færni þeirra til að rata
um það reglugerðarumhverfi sem
þeim er búið.
Fjöldi umsókna barst víða að um
stuðning en umsókn Tónlistar-
borgarinnar er ein af 12 sem fékk
brautargengi.
Tónleikastaðirnir sem sóttu um
ásamt Tónlistarborginni eru Gauk-
urinn, Mengi, Dillon og Hannesar-
holt en verkefnið verður þó unnið
með öllum áhugasömum tónleika-
stöðum í borginni.
Markmiðin eru að búa til vett-
vang þar sem stofnanir og skrif-
stofur innan borgarinnar miðla
þekkingu til tónleikastaðanna; að
stuðla að uppbyggilegu samtali á
milli þessara aðila og tónleikastað-
anna; og að fræða rekstraraðila og
tónlistarfólk um tónleikahald og
kynningu og markaðsmál.
Tónleikastaðir fá
Evrópustyrk
Tónleikar í Mengi
Samsýningin
„Dýpsta sæla og
sorgin þunga“
sem er í Kling &
Bang í Marshall-
húsinu verður
opin í 12 tíma í
dag, frá hádegi
til miðnættis.
Með því geta
gestir horft á
myndbandsverk Ragnars Kjart-
anssonar, Sælu, í heild en það er
tólf tíma langt.
Á sýningunni eru myndverk eftir
skáldið Anne Carson, Höllu Birg-
isdóttur og Margréti Dúadóttur
Landmark, auk Ragnars.
Myndbandsverk Ragnars var
frumsýnt á dögunum bæði hér-
lendis og í gallerí Ragnars, Lu-
hringAugustine, í New York. Verk-
ið sýnir Ragnar ásamt hópi
óperusöngvara og hljóðfæraleikara
endurflytja stöðugt síðustu aríuna
úr Brúðkaupi Fígarós eftir Mozart í
12 klst. Í þessari þriggja mínútna
undurfögru aríu er fyrirgefningin í
stöðugu uppgjöri við ofbeldi og
fals. Verkið var tekið upp í RED-
CAT í Los Angeles á Fluxus-hátíð
Los Angeles Fílharmóníunnar vorið
2019. Með aðalhlutverkin fóru
Kristján Jóhannsson og Laurel
Irene, studd hópi annarra söngvara
auk hljóðfæraleikara.
Kling & Bang verður opið í tólf
tíma frá hádegi til miðnættis. 20
manns mega vera í salnum í einu og
þar er grímuskylda.
Sæla Ragnars
sýnd í 12 tíma
Ragnar Kjartansson