Starfsmannablaðið (B.S.R.B.) - 01.12.1950, Page 3

STARFSMANNABLAÐIÐ
3
því að taka tillit til vöruskortsins við
útreikning hennar, þannig að vísitalan
yrði látin hækka ef vöruskortur ykist,
en lækka, ef áður ófáanlegar vörur yrðu
fáanlegar.
Af því, er nú hefur verið sagt, má
draga þá ályktun, að það er frumskil-
yrði þess, að kaupmáttur launanna verði
tryggður, að séð verði fyrir því, að nauð-
synlegustu vörur séu fáanlegar á hverj-
um tíma. Af hálfu stjórnarvaldanna er
því að jafnaði borið við, að gjaldeyris-
ástæður séu því til hindrunar, að séð
verði fyrir nægu framboði nauðsynja-
vöru hverju sinni. Því ber síður en svo
að neita, að gjaldeyrisskorturinn sé
raunverulegur, en á það má þó benda,
að fyrir stríðið var enginn skortur
brýnustu nauðsynja, þótt gjaldeyris-
tekjur á íbúa voru þá til muni minni en
nú er, jafnvel þótt miðað sé við slíkt
árferði, sem verið hefur í ár. Nauðsynja-
skorturinn hefur því a. m. k. að þessu
ekki verið óumflýjanleg afleiðing gjald-
eyrisskorts, heldur stafað af hinu,
að þeim gjaldeyri, sem fyrir hendi er,
hefur verið ráðstafað til annars en þess
sem kalla má brýnar nauðsynjar. Marg-
ur mun nú segja sem svo, að raunar
væri hægt að auka innflutning nauð-
synjarvöru, en þá yrði að takmarka
verklegar framkvæmdir verulega frá
því sem nú er, og slíkt sé ekki æskilegt.
Ekki ber að gera lítið úr nauðsyn
þess fyrir okkar þjóðfélag, að haldið sé
uppi miklum verklegum framkvæmdum,
en sé launþegum alvara með það að bæta
kjör sín eða koma í veg fyrir frekari
skcrðingu lífskjara en orðin er, mega
þeir ekki aðhyllast það sjónarmið, að
innflutningur fjárfestingarvöru eigi
alltaf að sitja fyrir neyzluvöruinnflutn-
ingi.
Því að án þess að gert sé á neinn hátt
lítið úr svokallaðri nýsköpun undanfar-
inna ára, þá má ekki loka augunum fyr-
ir því, að verulegur hluti þessara fram-
kvæmda, sem lagt hefur verið í, hefur
aldrei gefið af sér neinn arð, og mjög
undir hælinn lagt, hvort svo verði
nokkru sinni. Afkastageta margra iðn-
greina er nú t. d. meira en tvöföld á
við það sem vera þyrfti til fullnæging-
ar innlendum markaði. Því fé, sem var-
ið hefur verið til slíkrar aukningar af-
kastagetunnar hefur þannig beinlínis
verið kastað í sjóinn. Almenningur hef-
ur þannig orðið að herða að sér mittis-
ólina vegna þessara framkvæmda án
þess að fá nokkuð í aðra hönd.
Niðurstaðan af þessu verður því sú,
að ef þjóðarbúskapurinn ekki verður
fyrir ófyrirsjáanlegum áföllum, þá sé
þrátt fyrir gjaldeyrisástæðuna hægt að
sjá fyrir nægu framboði nauðsynja-
vöru, þannig að kröfur launþeganna í
þessu efni á hendur stjórnarvöldunum
séu réttmætar.
Ef tryggt er nægilegt framboð er-
iendra nausynjavara er að mínu áliti
yfirstíginn örðugasti hjallinn hvað
snertir lausn þess vandamáls, að tryggja
kaupmátt launanna. Tiltölulega auðvelt
ætti að vera að tryggja kaupmátt þeirra
gagnvart innlendum nauðsynjavörum,
en ekki er rúm til þess að gera því efni
nánari skil hér, enda var sú hlið máls-
ins tekin nokkuð til meðferðar í sam-
þykktum þingsins.
Ef tiyggt er hinsvegar, að nægt
framboð sé fyrir hendi á hverjum tima
af erlendum og innlendum nauðsynjum,
er hitt auðvitað hægur vandi, að ákveða
slíkt kaupgjald handa launafólki, eða
nægi til þess að kaupa það magn nauð-
synja, sem telja verður skilyrði þess,