Morgunblaðið - 05.06.2021, Blaðsíða 12

Lífið á eyrinni er yfiskrift dagskrár í
Árbæjarsafni á morgun, sjó-
mannadaginn, frá kl. 13-16. Í tilefni
dagsins býðst gestum að kynnast
verkum tengdum sjósókn sem unnin
voru í landi hér á árum áður, eins og
netagerð og saltfiskverkun þar sem
saltfiskur er vaskaður og þurrkaður
upp á gamla mátann. Eins geta gestir
skoðað heimili tómthúsmanna, en
hús þeirra sem unnu við sjávarútveg
og höfðu ekki afnot af jörð kölluðust
tómthús.
Í Árbæjarsafni eru tveir steinbæir
tómthúsmanna, Nýlenda og Hábær. Í
haga er að finna kindur og lömb og í
Dillonshúsi verður heitt á könnunni
og heimilislegar veitingar, eins og
segir í fréttatilkynningu frá Árbæj-
arsafni. Ókeypis aðgangur er fyrir
börn og öryrkja.
Lífið á eyrinni á sjómannadeginum
Gömul handtök í hávegum í
Árbæjarsafni kringum sjósókn
Ljósmyndir/Guðrún Helga Stefánsdóttir
Sjómannadagur Sérstök dagskrá verður í Árbæjarsafni á morgun.
Saltfiskur Þurrkað á gamla mátann.
12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 2021
Opið mán - fim 8:30 – 17:00, fös 8:30 – 16:15
Síðumúli 16 I 108 Reykjavík I Sími 580 3900 I fastus.is
fastus.is
HEILDARLAUSNIR
FYRIR HÓTEL OG VEITINGAHÚS
Hafðu samband í síma 580 3900. Sölufólk okkar aðstoðar þig
við að finna réttu lausnina fyrir þinn rekstur.
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Þ
etta er í fimmta sinn sem
hátíðin er haldin á
Blönduósi, en henni var
aflýst í fyrra vegna Co-
vid. Hátíðin er staðbundin á
Blönduósi því hér var þessu start-
að á sínum tíma, hún Jóhanna
Pálmadóttir sá um það, hún er
fumkvöðullinn en nú sér Textíl-
miðstöð Íslands um hátíðina,“ seg-
ir Svanhildur Pálsdóttir, viðburða-
og markaðsstjóri Textílmiðstöðvar
Íslands, og á þar við prjónahátíð-
ina Prjónagleði sem verður þar
næstu helgi, dagana 11. til 13. júní.
Þar verður mikið um dýrðir, fjöl-
breytt námskeið, fyrirlestrar og
prjónatengdir viðburðir.
„Við lögðum okkur fram um
að hafa hátíðina sérlega spennandi
núna og við viljum gjarnan ná til
stærri markhóps. Prjónafólk þarf
að mæta og vera með svo hátíðin
haldi lífi, og þá þurfum við að
bjóða upp á ýmislegt sem freist-
ar,“ segir Svanhildur og bætir við
að meðal þess sem er í boði sé
prjónaganga, hekl fyrir örvhenta,
prjónamessa, prjón og heilsa, aft-
urábakprjón og ótal margt fleira.
„Í prjónagöngunni gengur
fólk prjónandi með hnykilinn í
úlpuvasanum eða veskinu, en ekki
í svuntuvasanum eins og áður fyrr.
Á slíkri göngu er gott að prjóna
eitthvað einfalt sem krefst þess
ekki að rýnt sé í prjónaskapinn.
Gangan er greið og er eftir göngu-
stígum þar sem ekki er von á þúf-
um eða ójöfnum, fólki ætti því að
vera óhætt að gjóa augum á prjón-
lesið öðru hverju á göngunni.“
Svanhildur segir að í prjóna-
messunni sé kirkjugestum boðið að
koma með prjónana sína til messu.
„Þetta er ný nálgun á því að
fara til kirkju, að gestir geti hlýtt
á messuna með prjóna í höndum.
Svo er aldrei að vita nema séra
Úrsúla Árnadóttir komi í ræðu
sinni eitthvað inn á prjónaskap, en
hún greip þessa hugmynd á lofti
að hafa prjónamessu.“
Einn fyrirlesturinn heitir
prjón og heilsa, því ýmislegt þarf
að hafa í huga til að prjónafólk
verði ekki undirlagt af vöðvabólgu.
„Prjónafólk þarf að hugsa um
stöður og stellingar og gera æfing-
ar inn á milli, forðast það að
prjóna tímunum saman án þess að
standa upp og hreyfa sig. Ég
hlakka til að heyra þann fyrir-
lestur, því ég á það einmitt til að
gleyma mér í prjónaskapnum.“
Ullarbændum fjölgar hér
Svanhildur segir að ekki verði
einungis boðið upp á námskeið í
prjónaskap, fólk geti t.d. líka lært
að hekla og gimba.
„Að gimba er ákveðin tegund
af hekli þar sem fólk notar sér-
stakan gimbugaffal og vefur um
hann bandi með ákveðnum hætti.
Afraksturinn er mjög loftkenndur
og léttur,“ segir Svanhildur og
bætir við að garntorg sé vinsæll
viðburður á Prjónagleðinni.
„Þetta er garnmarkaður og
þar ætla um tuttugu aðilar að vera
með sölubása, selja garn og alls
konar prjónadót sem við prjónarar
getum ekki lifað án. Fyrst og
fremst verður íslenskt ullargarn
sem spunnið er í smáspunaverk-
smiðjum, en nú eru margir bænd-
ur hérlendis orðnir ullarbændur.
Slíkir bændur fara með ullina af
sínum kindum og láta spinna fyrir
sig í band. Nú eru komnar tvær
smáspunaverksmiðjur hér á landi;
Uppspuni sem er á Suðurlandi en
hin er hér fyrir norðan í Öxarfirði
og heitir Gilhagi. Þetta gefur sauð-
fjárbændum frábært tækifæri til
að láta spinna úr sínum ullar-
reyfum og framleiða þannig sitt
eigið ullarband. Mér finnst þetta
stórkostlegt og ótrúleg breyting
og framför, fólk getur þá keypt
ullarband af til dæmis henni Móru
eða Surtlu. Margir eru að leika sér
með að lita ullarbandið með jurta-
litum og öðrum litum og nýjar
víddir opnast með þessu í íslensku
ullinni. Garnið frá smáspunaverk-
smiðjunum hefur aðra eiginleika
en annað band, því þá er tog og
þel unnið hvort í sínu lagi og ekki
eins mikill þvottur á ullinni,“ segir
Svanhildur og bætir við að margar
konur flytji líka inn mohair- og
merinóull sem þær svo handlita
sjálfar.
„Það er mikil aukning í því og
margar þeirra verða með okkur á
garntorginu. Á torginu verður líka
minnsta og sætasta prjónabóka-
búðin á landinu og allt mögulegt
fleira.“
Á laugardeginum klukkan tvö
verða afhent verðlaun í hönnunar-
og prjónasamkeppni sem sett var
af stað í nóvember og skilafrestur
var til fyrsta maí.
„Verkefnið var að hanna og
prjóna vesti og nota áferð úr ís-
lenskri náttúru sem innblástur.
Við fengum tuttugu mjög áhuga-
verð vesti í keppnina.“
Stór samfélög prjónara
Svanhildur segist prjóna mik-
ið enda finnst henni það mjög
gaman.
„Þetta hefur komið í bylgjum,
ég var í eigin atvinnurekstri í tólf
ár og þá lyfti ég varla prjónunum.
Ég átti og rak hótel Varmahlíð og
þá var ekki hugarpláss til að sinna
prjónaskapnum, en ég hef bætt
það margfalt upp síðan. Ég er
menntaður textílkennari og hef
alltaf haft sterkar taugar til textíls
og prjónaskapar. Ég prjónaði
rosalega mikið þegar ég var ung-
lingur og framan af ævinni. Mér
finnst dásamlegt að vera komin í
þetta aftur og finnst ég ótrúlega
heppin að vera í starfi þar sem ég
get talað um prjónaskap og undir-
búið prjónahátíð. Þetta er drauma-
starf, enginn kippir sér upp við
það þótt ég kippi prjónunum með í
vinnuna.“
Svanhildur segir mjög hafa
aukist í prjónaheiminum að fólk
búi til prjónapodköst eða hlaðvörp.
„Mjög mikið er horft og hlust-
að á þetta og þarna eru ungir
prjónarar alveg á fullu, en slík
hlaðvörp er hægt að nálgast á
Youtube, á Instagram og á fésbók-
arhópum. Til eru stór samfélög
prjónara, bæði hér heima og er-
lendis, og þarna fær fólk sína
hvatningu og útrás fyrir spjall og
félagsskap, sérstaklega í Covid
þegar margir hafa farið lítið út úr
húsi. Ég ásamt tveimur prjóna-
vinkonum mínum, Laufeyju Har-
aldsdóttur og Írisi Olgu Lúðvíks-
dóttur, er með vídeóhlaðvarp á
YouTube sem heitir Band og bæk-
ur. Við höfum tekið upp nokkra
þætti í vetur okkur til skemmt-
unar.“
Má bjóða þér norður að prjóna?
Um næstu helgi verður Prjónagleði haldin með
pomp og prakt á Blönduósi. Þar verða í boði fjöl-
breytt námskeið, fyrirlestrar og prjónatengdir við-
burðir. Svanhildur Pálsdóttir sér um undirbúning en
sjálf prjónar hún öllum stundum, líka í vinnunni.
Svanhildur „Mér finnst ég ótrúlega heppin að vera í starfi þar sem ég get
tekið með mér prjónana, talað um prjónaskap og undirbúið prjónahátíð.“
Skráning og nánar um Prjóna-
gleðina á www.textilmidstod.is.