Morgunblaðið - 05.06.2021, Qupperneq 25

Eggert
Villtar Erlendir ferðamenn sjást nú í meira mæli en áður á götum úti. Þá er
vissara að rata um bæinn og vissara að fletta upp í símanum hvert skal fara.
25
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. JÚNÍ 2021
Siglingar og sjó-
mennska hafa alla tíð
verið okkur Íslend-
ingum grundvöllur bú-
setu á landinu. Skipið
er og var þar til á síð-
ustu öld eina sam-
skiptatækið við um-
heiminn. Sjómenn
gegndu mikilvægu
efnahagslegu hlutverki
frá örófa tíð og bægðu
að auki hungurvofunni
frá þegar hamfarir dundu yfir. Til
þess að heiðra þetta dugnaðarfólk
var í lögum kveðið á um að fyrsti
sunnudagur júnímánaðar ár hvert
skuli vera almennur frídagur sjó-
manna og hefur hann verið haldinn
árlega frá 6. júní 1938. Alla tíð síð-
an hefur sjómannadagurinn verið
merkisatburður í menningu sjávar-
byggða. Það er því ærið tilefni til
þess að senda öllum sjómönnum
góðar kveðjur frá ráðuneyti sigl-
ingamála á þessum degi.
Það sem af er þessari öld hefur
atvinnulíf okkar tekið stakkaskipt-
um og er orðið mun fjölbreyttara
en það breytir því ekki að störf sjó-
manna eru og verða okkur Íslend-
ingum mikilvæg. Hluti af nýrri auð-
legð tengist ekki síst afurðum frá
fiskveiðum sem áður var fleygt en
færa nú gull í byggðir og nýja at-
vinnumöguleika fyrir
ungt og vel menntað
fólk. Nægir þar að
nefna líftækniiðnaðinn
sem nýtir slóg og roð í
lyf, matvæli og snyrti-
vörur. Með slíkri þró-
un eykst enn mik-
ilvægi þeirra sem
sækja í þjóðarauð-
lindina, fiskinn í hafinu
og skapa forsendur
fyrir blómlegar byggð-
ir um land allt.
Í starfi mínu sem
ráðherra hafa siglinga-
mál verið afar mikilvæg. Þannig
liggja fyrir Alþingi frumvörp að
nýjum lögum um skip sem og nýj-
um lögum um áhafnir. Ekki má
gleyma að við höfum gerst aðilar að
og innleitt alþjóðlegar reglur um
réttindi og öryggi áhafna flutn-
ingaskipa. Í fáum starfsgreinum
eru konur jafn fáar og í siglingum.
Það hefur á undanförnum árum
verið sérstök áhersla á að vekja at-
hygli ungra kvenna á siglingum og
sjómennsku sem atvinnu. Þar er
vígi að vinna og verðugt að minnast
þess að meirihluta Íslandssögunnar
sóttu konur sjóinn ekki síður en
karlar.
Öryggismál sjófarenda eru mér
hugleikin. Sjósókn er enn undir-
stöðuatvinnugrein í þorpum og bæj-
um á landsbyggðinni. Það skiptir
sköpum í litlum samfélögum að ör-
yggi sjómanna sé sem best. Miklar
framfarir hafa orðið í slysavörnum
á sjó, ekki síst með tilkomu örygg-
isáætlunar sjófarenda. Á síðustu ár-
um hefur enginn farist á sjó, sem
er gríðarleg framför, og slysum
fækkað. Þessi árangur hefur vakið
athygli víða um heim. Fyrir honum
eru margar ástæður en mig langar
sérstaklega að draga fram ómet-
anlegt framlag Landsbjargar og
Slysavarnaskóla sjómanna sem
starfræktur er um borð í Sæbjörg.
Rannsóknanefnd samgönguslysa
hefur heldur ekki látið sitt eftir
liggja í að leggja til úrbætur í
öryggisátt sem oft hafa orðið
grunnur að aukinni öryggisvitund
sjómanna og útgerða. Ekki má
heldur gleyma vaktstöð siglinga og
Landhelgisgæslu sem ávallt standa
vaktina og gæta sjófarenda. Þá vil
ég minnast á hagsmunasamtök sjó-
farenda sem öll gegna mikilvægu
hlutverki við að uppfræða sitt fólk.
Miklar umbætur hafa einnig orðið á
upplýsingakerfum til sjófarenda
sem Vegagerðin heldur utan um og
þróar. Veðurspár hafa verið efldar
og upplýsingar um veður og sjólag,
sjávarföll og ölduspá eru sífellt
uppfærðar og aðgengilegar sjófar-
endum um fjarskiptakerfi nánast
hvar sem er við strendur landsins
og á hafi úti. Með þessum góðu
kerfum tryggjum við siglingaöryggi
eins og best verður á kosið.
Í dag er enn eitt framfaraskrefið
stigið en þá mun rannsóknanefnd
samgönguslysa veita móttöku slysa-
og atvikaskráningarkerfinu „Atvik
Sjómenn“ að gjöf frá VÍS en með
því verður þetta góða kerfi opið öll-
um sjómönnum og útgerðum lands-
ins sem vonandi auðveldar innleið-
ingu öryggisstjórnunar um borð í
íslenskum fiskiskipum. Þess má
geta að grunnur að öryggishandbók
fyrir fiskiskip hefur verið unninn á
vegum fagráðs um siglingamál,
siglingaráðs, og er aðgengilegur öll-
um. Þá vil ég vekja athygli á
styrkjum til hugvitsmanna með það
markmið að þróa og auka öryggi
sjófarenda en þeir eru nú lausir til
umsóknar.
Á undanförnum árum hafa orðið
miklar breytingar á umhverfi sigl-
inga við landið. Komum farþega-
skipa hefur fjölgað gríðarlega og
fiskeldi og námavinnsla í hafi auk-
ist, sem ásamt fleiri nýjungum gera
aðrar kröfur til hafnaraðstöðu. Í
þeirri samgönguáætlun sem nú er í
vinnslu er því gert ráð fyrir auknu
framlagi til hafna. Á tímum hraðra
umhverfisbreytinga er ljóst að um-
hverfið við strendur landsins mun
breytast mikið á komandi árum.
Með hækkandi sjávarstöðu aukast
þarfir fyrir sjóvarnir og aðlögun
mannvirkja. Samtímis hafa verið
stigin skref til að auka siglinga-
öryggi og siglingavernd, sem og
réttindi áhafna í hverfulum heimi.
Á sjómannadeginum er ástæða til
þess að rifja upp allt það sem áunn-
ist hefur í öryggismálum og minna
sjómenn á að þeir eiga hauk í horni
þar sem eru starfsmenn samgöngu-
ráðuneytis og þeirra stofnana sem
fara með siglingamál. Þá er sigl-
ingaráð mikilvægur samstarfs- og
samráðsvettvangur samtaka sjó-
manna og annarra hagsmunaaðila
við samgöngu- og sveitarstjórn-
arráðuneytið og leggur ráðuneytið
ríka áherslu á mikilvægi þess.
Að lokum óska ég sjómönnum og
samtökum þeirra og útvegsmanna
farsældar í mikilvægum störfum í
þágu sjómennsku og siglinga.
Það er ávallt þörf á því að halda
gangandi umræðunni um öryggis-
mál sjómanna og halda áfram þeirri
vinnu sem unnin er í þágu öryggis-
ins.
Ég óska öllum sjómönnum og
fjölskyldum þeirra til hamingju
með daginn.
Eftir Sigurð Inga
Jóhannsson » Sjósókn er enn und-irstöðuatvinnugrein
í þorpum og bæjum á
landsbyggðinni. Það
skiptir sköpum í litlum
samfélögum að öryggi
sjómanna sé sem best.
Sigurður Ingi
Jóhannsson
Höfundur er samgöngu- og
sveitarstjórnarráðherra.
Sjósókn – grunnur að velgengni þjóðar
Síðdegis í dag lýk-
ur prófkjöri Sjálf-
stæðisflokksins í
Reykjavík vegna al-
þingiskosninganna í
haust. Þar fá þús-
undir flokksmanna
tækifæri til að velja
frambjóðendur í efstu
sæti framboðslistanna
í Reykjavíkurkjör-
dæmunum með gegn-
sæjum og lýðræðislegum hætti.
Mikilvægt er að sem flestir sjálf-
stæðismenn nýti sér þetta tæki-
færi og taki þannig þátt í að stilla
upp þeim hópi, sem leiða mun bar-
áttu flokksins í kosningabarátt-
unni og fær svo það hlutverk að
fylgja eftir hugmyndum og grunn-
gildum sjálfstæðisstefnunnar á Al-
þingi á komandi kjörtímabili.
Verkefnin fram undan eru mik-
ilvæg. Við þurfum að tryggja skil-
yrði þess að efnahags- og atvinnu-
lífið nái sér aftur á strik eftir áföll
undanfarinna missera. Við megum
ekki sætta okkur við að tímabund-
ið atvinnuleysi verði viðvarandi.
Fyrirtæki og byggðarlög, sem
harðast hafa orðið úti, þurfa að ná
aftur vopnum sínum.
Samhliða þarf að
gæta þess að þær rík-
isskuldir, sem safnast
hafa upp í kreppunni,
verði greiddar niður
þannig að þær verði
ekki langvarandi
baggi á ríkissjóði.
Endurreisn at-
vinnulífsins, kröftugur
hagvöxtur og aukning
útflutningstekna er
líka forsenda þess að
við getum haldið
áfram að byggja upp lífskjör al-
mennings og þá þjónustu sem við
viljum að hið opinbera veiti eða
fjármagni. Þar er víða verk að
vinna og þörf á endurbótum og
uppbyggingu, en það er holur
hljómur í loforðum um aukin rík-
isútgjöld ef ekki er gætt að
grunninum; þeirri verðmæta-
sköpun í atvinnulífinu sem er
nauðsynleg til að hægt sé að fjár-
magna öll þessi mikilvægu verk-
efni.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
þarna lykilhlutverki að gegna.
Aðrir flokkar eru ekki líklegir til
stórræðanna í þeim efnum. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur líka það
hlutverk, umfram alla aðra, að
tryggja þann pólitíska og stjórn-
skipulega stöðugleika, sem nauð-
synlegur er til að árangur náist.
Það þarf ekki að fara langt aftur í
tímann til að rifja upp hvernig tíð
pólitísk upphlaup, ævintýra-
mennska í stjórnarskrármálum og
fálmkennd aðildarumsókn að ESB
gerðu stjórnmálalífið og stjórn-
kerfið vanbúið til að fást við brýn
úrlausnarefni, sem snertu afkomu
heimilanna og starfsskilyrði at-
vinnulífsins. Reynslan sýnir okkur
að þar er ýmis víti að varast.
Sundurlyndir smáflokkar gera lít-
ið gagn í þessum efnum.
Ég er tilbúinn að taka þátt í
þeirri baráttu sem fram undan er
og óska eftir stuðningi reykvískra
sjálfstæðismanna í 2. til 3. sæti í
prófkjörinu.
Eftir Birgi
Ármannsson » Það er holur hljómur
í loforðum um aukin
ríkisútgjöld ef ekki er
gætt að grunninum;
verðmætasköpun í
samfélaginu.
Birgir Ármannsson
Höfundur er formaður þingflokks
Sjálfstæðisflokksins.
Mikilvæg barátta fram undan
Landhelgisgæslan
gegnir afar mikil-
vægu hlutverki við
björgun á sjó og
landi. Með þyrlum
hennar hefur hundr-
uðum mannslífa verið
bjargað og þúsundum
komið til hjálpar. Af
augljósum ástæðum
er hentugast að flug-
floti Gæslunnar hafi
aðstöðu í Reykjavík
og sé gerður út þaðan, enda er
Landspítalinn þar og flest björg-
unarútköll í nágrenni höfuð-
borgarsvæðisins.
Flestir Íslendingar eru stoltir af
Landhelgisgæslunni og þakklátir
fyrir störf hennar. Höfuðstöðvar
Gæslunnar eru í Reykjavík og
eðlilegt er að borg-
aryfirvöld veiti henni
þar alla þá fyr-
irgreiðslu sem hún
þarf í þágu björg-
unarstarfa hennar.
Ánægjulegt er að
björgunargeta Land-
helgisgæslunnar skuli
hafa aukist til muna
eftir að þriðja þyrlan
bættist við flugflota
hennar í maímánuði.
Er nú svo komið að
flugskýli Gæslunnar
rúmar ekki öll loftför
hennar og augljóst að þar þarf að
bæta úr með því að byggja nýtt
skýli.
Verður Gæslan rekin
í Hvassahraun?
Á sama tíma og landsmenn
glöddust yfir því að ný þyrla bætt-
ist í flota Landhelgisgæslunnar
kom hins vegar enn og aftur í ljós
að forystumenn vinstri meirihlut-
ans í borgarstjórn Reykjavíkur
vilja flæma rekstur björgunar-
þyrlna Landhelgisgæslunnar úr
borginni og í Hvassahraun. For-
maður skipulagsráðs tekur vægast
sagt fálega í óskir Gæslunnar um
að hún fái leyfi til að reisa nýtt
flugskýli á Reykjavíkurflugvelli
svo hægt sé að hýsa öll loftför
hennar.
Veruleikafirring
vinstrimanna
Það er til marks um veruleika-
firringu forystumanna vinstri
meirihlutans í borgarstjórn að í
stað þess að veita Landhelgisgæsl-
unni sjálfsagða fyrirgreiðslu í
Reykjavík vísa þeir Gæslunni á
Hvassahraun þegar hún óskar eft-
ir auknu rými undir björgunar-
þyrlurnar.
Áratugum saman hafa jarðvís-
indamenn varað ráðamenn við því
að velja nýjum flugvelli stað í
Hvassahrauni vegna eldgos-
ahættu. Atvinnuflugmenn hafa
einnig um langa hríð varað við
flugvelli í Hvassahrauni vegna lé-
legra aðflugsskilyrða og svipti-
vinda.
Þrátt fyrir að ýmsar rannsóknir
hafi verið gerðar á flugvallarstæði
í Hvassahrauni með neikvæðri
niðurstöðu er ætlunin að sóa
hundruðum milljóna til viðbótar til
enn frekari rannsókna þar. Yf-
irstandandi eldsumbrot í nágrenni
umrædds flugvallarstæðis og spár
vísindamanna um að ný hrina eld-
gosa sé hafin á Reykjanesskaga
hafa ekki dregið úr vilja borg-
arstjóra og formanns skipulags-
ráðs til að nýr flugvöllur verði
lagður í Hvassahrauni, sem a.m.k.
myndi kosta hátt í hundrað millj-
arða króna.
Óverjandi er að skattfé sé
áfram sóað í slíkt gæluverkefni, að
því er virðist til að friða vinstri-
menn, sem vilja flæma alla
flugvallarstarfsemi úr Reykjavík
sem fyrst.
Hráskinnaleikur í Hvassahrauni
Eftir Kjartan
Magnússon
Kjartan
Magnússon
» Áratugum saman
hafa jarðvísinda-
menn varað ráðamenn
við því að velja nýjum
flugvelli stað í Hvassa-
hrauni vegna eldgosa-
hættu.
Höfundur óskar eftir 3.-4. sæti
í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík, sem fram fer 4.-5 júní.