Morgunblaðið - 28.07.2021, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR
Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. JÚLÍ 2021
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Ljóst er að forsendur lífskjarasamn-
ingsins um lækkun vaxta og aukn-
ingu kaupmáttar standast, að sögn
Halldórs Benjamíns Þorbergssonar,
framkvæmdastjóra Samtaka at-
vinnulífsins. „Efndir á fyrirheitum
stjórnvalda í
tengslum við
samninginn eru
túlkunaratriði
sem samningsað-
ilar eiga eftir að
ræða,“ sagði
hann í samtali við
Morgunblaðið.
„Eins og þetta
blasir við mér þá
geta næstu kjara-
viðræður orðið
afskaplega snúnar. Þar eru nokkrir
þættir sem vert er að íhuga. Ég les í
Morgunblaðinu orð forystumanna
verkalýðshreyfingarinnar um að það
eigi að standa vörð um kaupmáttinn.
Hann hefur sannarlega aukist á
þessu tímabili. En það er alveg ljóst
að sumar atvinnugreinar standa
ekki undir hærra launastigi. Staða
atvinnugreinanna er mjög misjöfn.
Það er erfitt að útkljá slíkt misgengi
við kjarasamningaborðið,“ sagði
Halldór Benjamín.
Eitraður kokteill
Hann sagði að sennilega munum
við sjá hærra atvinnuleysisstig en
við höfum séð um langt skeið. Hall-
dór Benjamín sagði það vera óá-
sættanlegt og þess vegna telur hann
að atvinnustigið eigi að vera í for-
grunni næstu kjaraviðræðna til að
tryggja fulla atvinnu á Íslandi.
Hann kvaðst ekki geta tekið undir
þau orð forystumanna í verkalýðs-
hreyfingunni að ekki sé ástæða til að
óttast langtímaatvinnuleysi.
„Við sjáum að langtímaatvinnu-
leysi, hlutfall þeirra sem eru at-
vinnulausir í tólf mánuði eða lengur,
er að aukast. Það þýðir að fólk er
lengur atvinnulaust en áður. Samtök
atvinnulífsins hafa varað við því í á
annað ár að við munum sjá meira at-
vinnuleysi en áður í nútímahagsögu.
Því miður sé ég teikn á lofti um að
það sé að rætast. Þá verðum við
komin með þá blöndu að búa við hátt
verðbólgustig, nú um 4,3 prósent
sem er umtalsvert yfir verðbólgu-
markmiði Seðlabankans, og um leið
verulegt atvinnuleysi. Nú þegar við
erum á leið inn í enn eina bylgjuna
af faraldrinum finnst mér áhyggju-
efni ef menn hafa ekki áhyggjur af
þessum baneitraða kokteil.“
Ræða þarf breytt viðhorf
Fram kom í viðtali við Aðalstein
Á. Baldursson, formann Framsýnar
– stéttarfélags, að enn sé verið að
flytja inn erlent starfsfólk. Skýtur
það ekki skökku við þegar langtíma-
atvinnuleysi er að aukast?
„Ég er nýbúinn að fara hringinn í
kringum landið. Því miður er það
svo að það er erfitt að manna öll
störf, sérstaklega í ferðaþjónustu og
fiskvinnslu. Fyrirtækin hafa þurft
að leita til erlendra starfsmanna til
að manna störfin. Auðvitað er það
ótrúleg staða að á sama tíma og at-
vinnuleysi er jafn mikið og raun ber
vitni takist atvinnurekendum ekki
að manna laus störf. Það er mikil
óheillaþróun,“ sagði Halldór Benja-
mín. Hann telur að þetta sé mögu-
lega tákn þess að breyting hafi orðið
á grunngildum samfélagsins. Þetta
þurfi að ræða, ekki aðeins á milli at-
vinnulífsins og verkalýðshreyfingar-
innar heldur almennt við eldhúsborð
landsmanna.
Stjórnvöld efndu ekki allt
Talsmenn verkalýðshreyfingar-
innar gagnrýna ríkisstjórnina fyrir
að hafa ekki staðið við allt sem lofað
var við gerð lífskjarasamningsins.
Hvað segir SA um það?
„Það þarf að fara fram heildstætt
mat á því hverjar efndir stjórnvalda
hafa verið,“ sagði Halldór Benjamín.
Hann sagði ljóst að stjórnvöld hafi
til dæmis ekki staðið við að gera
breytingar á löggjöf um lífeyris-
sjóði. Það mál dagaði enn einu sinni
uppi við þinglok í vor, þrátt fyrir
fögur fyrirheit um annað.
„Ég tel að við getum slegið því
föstu að ríkisstjórnin hafi sýnt þau
spil sem hún hyggst efna í tengslum
við lífskjarasamninginn. Um leið er
ljóst að efndirnar urðu ekki þær
sem ríkisstjórnin lofaði. Það mun
vafalítið setja mark sitt á næstu
kjaraviðræður,“ sagði Halldór
Benjamín.
Aukið atvinnuleysi óásættanlegt
- Halldór Benjamín Þorbergsson, framkvæmdastjóri SA, telur að næstu kjaraviðræður geti orðið
snúnar - Ræða þarf efndir stjórnvalda á aðgerðum sem lofað var í tengslum við lífskjarasamninginn
Halldór Benjamín
Þorbergsson
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Kynning Ríkisstjórnin kynnti aðgerðir til stuðnings lífskjarasamningnum.
Nýjar sóttvarnareglur eru bylmings-
högg fyrir tónleikahald innanlands en
bransinn var rétt að komast á skrið
eftir rúmt ár án venjubundinna
tekna. Tónlistarfólk safnar gjarnan
tekjum í stórum stíl á stuttum tíma-
bilum og verslunarmannahelgin er
eitt þeirra.
„Þetta er lykilatriði hjá mörgum
tónlistarmönnum. Þeir geta lifað
nokkra launalausa mánuði eftir að
hafa búið vel í haginn á tímabilum
sem þessum. Sveiflurnar eru hluti af
starfinu! Tónlistarmenn missa vinn-
una oft á ári,“ segir Gunnar Hrafns-
son, formaður Félags íslenskra
hljómlistarmanna.
Hann líkir verslunamannahelginni
við vertíð: „Þetta eru nokkur tímabil.
Jólavertíðin, sumarvertíðin og árshá-
tíðavertíðin. Margir sitja núna eftir
með sárt ennið og það er morgunljóst
að í hagsmunabaráttu tónlistarmanna
þarf að bretta upp ermar næstu mán-
uði ef ástandið skánar ekki.“
Guðrún Björk Bjarnadóttir, fram-
kvæmdastjóri STEF, deilir áhyggj-
um Gunnars. „Við sáum það í upp-
gjöri okkar frá síðasta ári að það varð
algjört hrun í tekjum af tónleikahaldi
fyrir höfunda eða tæplega 80% minna
en árið á undan.“
Hún segist þó ánægð með við-
bragðshraða bransans. „Það sem er
ánægjulegt að sjá í þessu ástandi er
hvað bransinn er fljótur að bregðast
við og skipuleggja nýja viðburði.
Þessir streymistónleikar sem komu
inn á síðasta ári voru góð hugmynd
en tekjurnar eru bara dropi í hafið
miðað við tekjurnar í venjulegu ár-
ferði.“
Þær takmarkanir sem nú eru í
gildi valda vandræðum í tónleika-
haldi en Gunnar bendir í því sam-
hengi sérstaklega á nándarregluna.
Hann kveðst þó feginn að tveggja
metra reglan hafi ekki orðið fyrir val-
inu í þetta sinn. „Með eins metra
reglunni er þetta einn fermetri á
mann en þegar það er tveggja metra
regla þarf hver einstaklingur fjóra
fermetra.“ baldurb@mbl.is
Morgunblaðið/Ari Páll Karlsson
Skemmtun Bræðslan fór fram síðustu helgi á Borgarfirði eystra og var
þannig ein af síðustu takmarkalausu tónahátíðunum sem haldnar eru í bili.
Vertíð í vaskinn
í tónleikahaldi
- Hagsmunaöflin í viðbragðsstöðu
Gunnar
Hrafnsson
Guðrún Björk
Bjarnadóttir
Kvartmíluklúbburinn boðaði í gær til sandspyrnukeppni
við Hjörleifshöfða, en um er að ræða kvikmyndaverk-
efni á vegum BBC fyrir bílaþáttinn vinsæla, Top Gear.
Daníel Freyr Jónsson, sérfræðingur hjá Umhverf-
isstofnun, kvaðst í samtali við Morgunblaðið efast um
lögmæti keppninnar og sagði stofnunina líta ólöglegan
utanvegaakstur alvarlegum augum.
„Það er alveg skýrt að það er ekki hlutverk landeig-
anda að veita heimild til aksturs utan vega á sínu landi
vegna kvikmyndatöku. Þetta er ekki hans hlutverk
heldur Umhverfisstofnunar,“ segir Daníel. Framleiðslu-
fyrirtækið True North hugðist klára tökurnar en Daníel
sagði það gert án leyfis stofnunarinnar. Fylgst verði
með því að rask verði afmáð. urdur@mbl.is
Top Gear í spyrnu á Íslandi
- Umhverfisstofnun veitti ekki leyfi til aksturs utan vega
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Sandur Tökur fóru fram við Hjörleifshöfða í gær.