Fiskifréttir - 19.04.1996, Síða 7

Úthafsveiðar
Trollið bætt.
an. Við þessar aðstæður toga þeir
ekki nema í 2-3 klukkustundir í
senn og stundum allt niður í hálf-
tíma. Þeir voru hissa á þeim um-
mælum íslensku skipstjóranna að
algengt væri að toga í 5-6 tíma í
senn á Flæmingjagrunni.
Eftirlitið
Bjarni fer ekki leynt með þá
skoðun sína að engar skynsamleg-
ar forsendur séu fyrir þeirri kröfu
NAFO (Norðvestur-Atlantshafs-
fiskveiðinefndarinnar) að hafa eft-
irlitsmenn um borð í skipunum á
Flæmingjagrunni, nema e.t.v. þær
að sporna gegn því að menn freist-
ist til að skrá afla, sem fenginn er af
kvótabundinni heimaslóð, yfir á
þetta veiðisvæði. Ekki sé þörf á
eftirlitsmönnum til þess að tryggja
að seiðaskilja sé notuð við veiðarn-
ar því menn myndu nota skiljuna
hvort sem hún væri skylda eða
ekki, þar sem þessi búnaður væri
til tvímælalaust til bóta.
„Eina starf veiðieftirlitsmanns-
ins um borð er að mæla stærð
rækju úr einu togi á sólarhring.
Fetta viðvik gætum við hæglega
tekið að okkur sjálfir. Ég get ekki
neitað því að mér finnst fjármun-
um íslenskra skattborgara illa var-
ið með því að halda úti mörgum
tugum eftirlitsmanna á Flæmingja-
grunni. Þess eru dæmi að eftirlits-
maður hafi hærri laun en hásetarn-
ir um borð í viðkomandi skipi og
því er mikill kurr í áhöfnum skip-
anna út af þessu,“ sagði Bjarni.
Harðir á reglunum
Fram kom í máli Bjarna að auk
eftirlitsmanna um borð í skipunum
færi fram eftirlit bæði af sjó og úr
lofti á vegum NAFO (Norðvestur-
Atlantshafsfiskveiðinefndarinn-
ar).
„Við verðum töluvert varir við
flugvélar og eftirlitsskip. Þessir
menn eru mjög harðir á að öllum
reglum sé fylgt út í æsar. Sem dæmi
má nefna að eitt sinn ætluðu þeir
að koma um borð til okkar en það
vantaði kaðalstiga, því það eru
innbyggðar tröppur í síðunni á
skipinu. Þeir bentu á að þetta væri
ekki í samræmi við samþykktir
NAFO og hótuðu að reka okkur
heim. Málið leystist með því að
Hákon ÞH, sem var þarna skammt
frá, útvegaði uppgöngubúnað fyrir
eftirlitsmennina,“ sagði Bjarni.
Bjarni kvaðst búast við að Pétur
Jónsson RE yrði að veiðum á
Flæmingjagrunni fram í júlíbyrjun.
Besti veiðitíminn á þessum slóðum
er jafnan í maí og júní, en eftir það
verður rækjan skelveik og aflinn
tregari.
Engar ííkur á stórslysi þótt sókn aukist
— segir Snorri Snorrason formaður Féiags úthafsútgerða
„Ég tel að íslensk stjórnvöld
hafi gert mikil mistök þegar
þau mótmæltu sóknartak-
mörkunum á Flæmingja-
grunni. Stóraukin sókn á þessi
mið verður til þess að ekkert
verður til skiptanna þegar fara
á að skipta upp kökunni. Ég
óttast að þetta verði síðasta ár-
ið sem arðbærar veiðar verði
stundaðar á Flæmingjagrunni.
Þar að auki höfum við gert
okkur að litlum körlum í físk-
verndarmálum með því að
haga okkur á þann veg sem við
teljum ósæmilegt að aðrir hagi
sér,“ sagði Bjarni Sveinsson
skipstjóri á rækjufrystitoga-
ranum Pétri Jónssyni RE í
samtali við Fiskifréttir, en nú
stefnir í að helmingi fleiri ís-
lensk skip stundi veiðar á
Flæmingjagrunni í ár en í
fyrra.
tveimur
trollum
samtímis
og sagði
Bjarni að
ótrúlega
mikill
munur væri
á afla skipa
með eitt
troll eða Bjarni Sveinsson
tvö á þess-
ari veiðislóð. Skip með eitt troll
væru að fá að meðaltali 4-6 tonn á
dag meðan tveggja trolla skipin
fengju 10 tonn.
„Tveggja trolla veiðarnar koma
sennilega hvergi betur út en á
Flæmingjagrunni. Rækjan þarna
er mjög botnlæg og því skiptir höf-
uðmáli að taka breitt yfir. Botninn
er yfirleitt mjög góður, miklu betri
en á íslandsmiðum, þetta er harð-
ur botn með hvítum sandi sem
sennilega skýrir það hvers vegna
rækjan er svona ljós á litinn,“ sagði
Bjarni.
Skylt er að nota seiðaskilju á
„Það veit enginn hversu mikla sókn
rækjustofninn á Flæmingjagrunni
þolir. Svarið fæst ekki nema með
veiðum. Ég hef ekki trú á neinu
stórslysi þarna. Það dregur úr
veiðum og þær verða óarðbærar
löngu áður en nokkur hætta skap-
ast fyrir stofninn. Þetta er tiltölu-
lega fljótvaxinn fiskur og veiöarn-
ar byggjast aðallega 3-5 ára rækju.
Það versta sem gæti gerst væri að
stöðva þyrfti veiðarnar um ein-
hvern tíma en það er ekki komið að
því ennþá,“ sagði Snorri Snorra-
son útgerðarmaður á Dalvík og
formaður Félags úthafsútgerða í
Við höfum ekki við annað að miða
en reynsluna af nýtingu rækjumið-
anna við Island. Það eru ekki
nema 10 ár síðan Hafrannsókna-
stofnun gaf út það álit að óráðlegt
væri að veiða meira en 10 þús. tonn
af úthafsrækju á íslandsmiðum. Á
siðasta ári veiddum við 73 þús.
tonn og menn eru ekki orðnir
hræddir ennþá enda virðist vera
vaxandi veiði. Til marks um það er
að þrátt fyrir aukinn rækjukvóta á
yfirstandandi fiskveiðiári er heild-
arkvótinn langt kominn,“ sagði
Snorri Snorrason.
Pétur Jónsson RE landaði 249
tonnum af rækju í Argentia á Ný-
fundnalandi á annan í páskum.
Þetta var fyrsta veiðiferð skipsins á
Flæmingjagrunn á þessu vori og
var Bjarni við stjórnvölinn að
þessu sinni, en hann og Pétur Stef-
ánsson útgerðarmaður skiptast á
um skipstjórnina.
Að sögn Bjarna voru aflabrögð-
in vel ásættanleg í þessum túr, að
meðaltali 10 tonn á sólarhring á 24
veiðidögum. Aflaverðmætið nam
46 milljónum króna eða sem svarar
tæpum tveimur milljónum króna á
sólarhring. Tæp 40% aflans fóru í
pakkningar. Pétur Jónsson RE er í
hópi 25 íslenskra skipa sem stunda
nú veiðar á þessum slóðum. Á öllu
síðasta ári komu 18 íslensk rækju-
skip við sögu á þessum veiðiskap,
en núna í ár er útlit fyrir að þau fylli
næstum fjóra tugi.
Nýr og grynnri
veiðistaður
„Ástandið á miðunum er hins
vegar allt mjög einkennilegt. Nú
fæst nánast engin rækja á hefð-
bundinni veiðislóð í köntunum,
þar sem veitt hefur verið undanfar-
in þrjú ár á 190-220 faðma dýpi.
Þess í stað er veiðisvæðið uppi á
grunninu sjálfu á 130-150 föðmum.
Veiðarnar fara nú fram á 60-70
mílna löngu og 5-6 mflna breiðu
belti. I síðasta túr voru þarna á
sjötta tug skipa frá mörgum lönd-
um. Auk rúmlega 20 íslenskra
skipa voru þar upp undir 20 skip
frá Austur-Evrópu, 6-7 færeyskir
togarar, 3 kanadískir, tveir port-
úgalskir tvíburatrollarar og eitt
stórt spænskt veiðiskip. Athygli
vakti að engir Norðmenn voru
komnir á svæðið en þeir voru
drjúgir þarna í fyrra," sagði Bjarni.
Fram kom í máli hans að rækjan
núna væri mjög blönduð, bæði stór
rækja og smá hefði fengist í sama
toginu en það vantaði helst milli-
flokkana.
2ja trolla veiðarnar
koma vel út
Pétur Jónsson RE veiðir með
Pétur Jónsson RE kemur inn til löndunar í Argentia á Nýfundnalandi.
— segir Bjarni Sveinsson skipstjóri
á Pétri Jónssyni RE, sem telur
það hafa verið mikil mistök afhálfu
íslenskra stjórnvalda að mótmæla
sóknartakmörkunum á svæðinu
þessum veiðum og kom fram í máli
Bjarna að skiljan skapaði enga erf-
iðleika. „Við vorum farnir að nota
ristina löngu áður en það var gert
að skyldu. Við fengum einfaldlega
miklu betri afla og losnuðum við
smákarfa og alls kyns drasl. Núna
höfum við verið að fá um 2% með-
afla, svolítið af steinbítsseiðum og
fleiru. Færeyingarnir voru manna
tregastir við að taka ristina í gagnið
en ég er viss um að þeir myndu
ekki slá henni undan í dag,“ sagði
Bjarni. Hann bætti því við að ný-
legar rannsóknir um borð í Pétri
Jónssyni á íslandsmiðum hefðu
sýnt að ekkert veiðitap fylgdi notk-
un seiðaskiljunnar ef rétt væri á
málum haldið. Honum finnst hins
vegar út í hött að skylda menn til
að nota skiljuna úti í köntunum við
ísland þar sem engan meðafla er
að finna. Þar tefði hún veiðarnar í
brælu að ástæðulausu.
Þokkalegt veðurlag
Bjarni lætur ekki illa af veður-
laginu á Flæmingjagrunni og segir
það að minnsta kosti skárra en á
rækjuslóð við ísland sem sennilega
sé með því versta sem gerist í heim-
inum. Reyndar hreppti Pétur
Jónsson RE brjálað veður allan
tímann á leiðinni suður eftir en
fyrsta hálfan mánuðinn á veiðum
var nánast blíða og við slíkar að-
stæður er gjarnan þokusamt. Otíð
var síðustu viku veiðiferðarinnar
en þó ekkert til að tala um, að sögn
Bjarna. Öll íslensku skipin héldu
áfram veiðum eins og ekkert hefði
í skorist en færeysku og rússnesku
skipin drógu inn veiðarfæri sín.
„Þessir menn eru greinilega
ekki vanir sömu aðstæðum til sjó-
sóknar og þekkjast við ísland. Ef
við ættum að taka mið af þeirra
brælumati værum við sennilega
verklausir þrjá daga í viku hverri
yfir vetrartímann," sagði Bjarni og
bætti því við að þarna væri ef til vill
komin skýringin á því hvers vegna
Norðmenn segðu að engir erfið-
leikar fylgdu notkun seiðaskilj-
unnar í vondu veðri. Skilgreining-
in á vondu veðri væri að líkindum
önnur en við Island.
Ævintýralegt fískirí
Kanadamanna
Þótt íslensku skipstjórnarmenn-
irnir á Flæmingjagrunni láti ekki
illa af aflabrögðunum þar eru þau
þó hreinir smámunir miðað við æv-
intýralegt fiskirí kanadískra rækju-
togara innan lögsögu við austur-
strönd Kanada. Sem dæmi má
nefna að eitt þessara skipa landaði
á dögunum 650 tonnum af rækju
eftir 23 daga á veiðum. Sum kan-
adísku skipanna hafa komið við á
Flæmingjagrunni eftir að hafa lok-
ið við kvóta sína innan lögsögunn-
ar og skipstjórum þeirra hefur að
vonum þótt lítið til um fiskiríið
þar. Þessir menn eru vanir að
stunda veiðar í 7-8 tíma á dag og
láta svo reka svo vinnslan hafi und-
samtali við Fiskifrétt-
ir.
Snorri sagði að eng-
inn vissi hversu stór
rækjustofninn á Flæm-
ingjagrunni væri. „Það
var fiskifræðingur á
vegum okkar og út-
gerðar Eriks og Kans
um borð í Dalborginni
í desember síðastliðn-
um og hann er að fara
aftur núna. Ég held að þetta séu
meiri rannsóknir en stundaðar
hafa verið þarna hingað til. Við
höfum ekki verið að flagga neinum
niðurstöðum ennþá því
við viljum láta athug-
anirnar ná yfir lengri
tíma,“ sagði Snorri.
— Síðastliðið haust
taldi vísindanefnd NA-
FO að rækjustofninn á
Flæmingjagrunni væri
ofveiddur og lagði til
tveggja ára veiðibann.
Leggur þú ekki trúnað
á þessar niðurstöður?
„Er það ekki aðalsmerki fiski-
fræðinga að vilja friðun fiski-
stofna. Ég held að það hafi litlar
rannsóknir legið þarna að baki.
Snorri Snorrason
Texti: GE
Flæmingjagrunn:
Verður afli
íslendinga
15 þús. tonn?
yerður veitt í heilil
á Flæmingjagrunni á þessu ári. Á árinu 1993, þegar þessar
veiðar hófust, veiddust samtals 26.700 tonn, árið 1994 nam
aflinn 24.150 tonnum og fyrstu átta mánuði ársins 1995 var
giskað á að veidd hefðu verið 23 þús. tonn. Samkvæmt upplýs-
ingum sjávarútvegsráðuneytisins liggja ekki fyrir tölur um
heildaraflann fyrir allt árið 1995 og því síður neinar ágiskunar-
tölur um þetta ár.
íslendingar bafa veriö að
í sig veðrið á Flæmingja-
grunni undanfarin ár. Á árinu
1993, fyrsta veiöiárinu, veiddu 5
skip 2.196 tonn. Á árinu 1994
fóru 9 skip til þessara vciða og
höfðu 2.355 tonn upp úr krafs-
inu. Straumhvörf urðu á árinu
1995 þegar 21 skip veiddi samtals
tæp 7.500 tonn að verðmæti 1,2
milljarðar króna, samkvæmt
upplýsingum Fiskifclagsins.
Flestir bundnir af
sóknarstýringunni
Scm kunnugt er mótmæltu ís-
lensk stjórnvöld sóknarstýringu á
F1 æmingj agrunni og eru því
óbundin af samþykkt NAFO.
Menn eru að gera því skóna að
afli íslendinga geti tvöfaldast á
þessu ári og farið upp í 15.000
tonn. Alla vega stefnir í að skip-
um okkar á Flæmingjagrunni
fjölgi um næstum helming. Þá má
búast við töluverðri aukningu hjá
Rússum, en þeir mótmæltu einn-
ig sóknarstýringunni á Flæm-
ingjagrunnþ þó á annarri for-
sendu en íslendingar, því þeir
vildu miða skipafjölda sinn við
allt árið í fyrra en ekki við fyrstu 8
mánuðina eins og samþykkt NA-
FO gekk út á. Veiðar Rússa eru
því takmarkaðar meö þessum
hætti.
Eftir að íslcndingar ög Rússar
höfðu mótmælt gafst öðrum
þjóðum viðbótarfrestur til að
taka endurskóða afstöðu sína.
Þessar þjóðir kusu að standa við
fyrri samþykktir sínar og því
skoðast það svo að þær séu
bundnar af sóknartakmörkunun-
um, samkvæmt upplýsingum
sjávarútvegsráðuneytisins. Eigi
að síður getur hæglega orðið afla-
aukning hjá þessum þjóðum því
þær hafa möguleika á að senda
öflugri skipen áður til veiða, þott
fjöldi þeirra sc takmarkaöur við
ákveðnar tölur.
Norðmenn með flesta
sóknardaga
Eins og sést á meðfylgjandi
töflu hafa Norðmenn fengið út-
hlutað langflestum sóknardögum
á Flæmingjagrunni á þessu ári
eða liðlega 2.200 en þeir sendu
alls 32 skip til veiða fyrstu átta
mánuði síðasta árs. íslendingum
stóðu til boða 1200 sóknardagar.
Eins og sést á töflunni er lítið
samræmi milli fjölda skipa ein-
stakra þjóða á svæðinu og sókn-
ardagafjölda, því skipin stóðu
mislengí við á miðunum.
Kanadamenn tíðkuðu þaðt.d. að
koma við á þessum miðum á leið
sinni til og frá heimamiðum.
Úthlutaðir sóknar- dagar á Flæmingjagrunni Sóknar- Fjöldi dagar skipa Þjóð 1996 8. mán. ’95
Noregur 2.206 32
Eistland 1.852 6
Færeyjar 1.785 11
ísland 1.200* 18
Litháen 638 7
Grænland 572 15
Kanada 445 15
Lettland 421 4
ESB 408 13
Kúba 100 1
Rússland ? ?
* ísland mótmælti samkomulaginu
íslensk skip á
Flæmingjagrunni
(15. apríl 1996)
Guðbjörg Bliki
Svalbakur Hvannaberg
Jöfur Hólmadrangur
Heiðrún Erik
Brimir Kan
Margrét Hjalteyrin
Siglfirðingur Hafrafell
Kolbeinsey Stakfell
Þórunn Havsteen Dalborg
Nökkvi Sigurfari
Andvari Pétur Jónsson
Helga Björg Sunna
Klara Sveinsd.
Skip sem rætt er um að fari síðar:
Snæfell Júlíus Havsteen
Bessi Guðmundur Péturs
Svalbarði Skutull
Björgvin Gissur
Sólbakur Hersir
Ingimundur Elísson eftirlitsmaður Fiskistofu stærðarmælir rækju um Seiðaskiljan komin inn á dekk á Pétri Jónssyni RE.
borð í Pétri Jónssyni RE á Flæmingjagrunni.
(Myndir/Fiskifréttir: Ragnar Þór Ólason).
Ég óttast að þetta verði síðasta ár
arðbærra veiða á Flæmingjagrunni