Heilsuvernd - 01.06.1967, Side 12

efni þeirra sendir lifrin með gallinu niður í þarma, sumpart sem gall-
litarefni, sem gefur hægðum sinn brúna lit. Lifrin viðheldur hæfilegu
magni kopars í blóSinu, en kopar tekur þátt í myndun blóSrauSans í
rauSu blóSkornunum og ýmsum þýSingarmiklum efnaskiptum. Hún
sér um, aS mátulega mikiS sé í blóSi af kóbalti, sínki, mangani og
ýmsurn öSrum nauSsyrdegum efnum.
Hér hefir aSeins veriS drepiS lauslega á örfá hinna margþættu verk-
efna lifrarinnar, nóg til þess aS sýna, hve mikilsvert er aS halda henni
starfshæfri og ofbjóSa henni ekki meS óskynsamlegu líferni og neyzlu
eiturefna, svo sem áfengis og tóbaks.
(Ur grein eftir Rolf Niemann lækni í Rejorm-Rundschau, ágúst 1966).
Um tannholdssjúkdóma
Sjúkdómar í tannholdi og þeim hluta kjálkabeins, sem umlykur tann-
rótina, eiga meiri sök á tannmissi í fullorSnu fólki en sjálf tannátan.
Eftir þrítugsaldur líta margir á þetta sem eSlilega hrörnun.
Mjög er algengt, aS blæSi lítilsháttar úr tannholdi, þegar tennur eru
burstaSar. Flestir skeyta þessu engu, fyrr en tennur fara aS losna eSa
ígerSir myndast í beini kringum tönn. Þetta getur átt sér langan aSdrag-
anda, tíu til tuttugu ár, og oft byrja þessar sjúklegu breytingar þegar
á unglingsaldri, fyrst og fremst meS því, aS tannsteinn sezt á tenn-
urnar.
Sé brugSiS viS til varnar í tæka tíS, nægir aS láta tannlækni skafa
og hreinsa tennurnar rækilega, til þess aS ná af þeim öllum tannsteini,
og síSan þarf aS bursta þær vandlega og á réttan hátt, bæSi tennur
og tannhold. A þann hátt er auSvelt aS koma í veg fyrir tannmissi af
þessum sökum. Sem sagt, blæSing úr tannholdi er hættumerki, sem
ekki skyldi skella skollaeyrum við.
Sé sjúkdómurinn kominn á þaS stig, aS holrúm hafi myndazt kring-
um tönnina og etiS sig inn í beiniS, verSur ekki komizt hjá lítilsháttar
skurSaSgerS. Stundum verSur aS taka tönnina, en oft nægir aS hreinsa
burtu skemmdan vef.
(Úr grein eftir dr. med. A. S. Prophet, prófessor í tannlækningum við háskólann
í London. The Practitioner, okt. 1966).
76
HEÍLSUVERND