Feykir - 29.04.2020, Side 4

Af þessu tilefni hafði Feykir
samband við Sigurjón R. Rafns-
son, aðstoðarkaupfélagsstjóra
Kaupfélags Skagfirðinga, og
lagði fyrir hann nokkrar spurn-
ingar.
Hverjar eru helstu áherslur KS
nú á þessum óvissutímum?
„Þær snúast eðlilega fyrst og
fremst um að gera ráðstafanir
til þess að tryggja framleiðslu-
öryggi eins og frekast er unnt,“
segir Sigurjón. „Stór hluti
starfsemi KS, matvælafram-
leiðslan, flutningar og verslun,
er skilgreind sem efnahagslega
mikilvæg á þessum tímum. Því
fylgir ríkari krafa um við-
bragðsáætlanir og frekari að-
gerðir til að tryggja rekstrar-
samfellu. Auk allra almennra
aðgerða, svo sem að skipta upp
vinnustöðum, takmarka að-
gang og umgengni um sam-
eiginleg rými og að fá suma
sem það geta til að vinna
heiman frá sér, höfum við t.d.
brugðið á það ráð að semja við
starfsmenn sem alla jafna vinna
störf sem ekki er hægt að vinna
að heiman til að vera samt sem
áður heima sem „varalið“. Sá
hópur gæti t.d. komið inn og
haldið framleiðslu matvæla og
annarri starfsemi gangandi ef
smit kæmi upp á vinnustaðnum
og samstarfsfólk þeirra þyrfti
að fara í sóttkví.
Þetta er auðvitað róttæk
breyting á daglegu starfi margra
og mig langar að nota þetta
tækifæri til að koma á framfæri
þakklæti til þeirra mörgu
starfsmanna félagsins sem hafa
af æðruleysi og miklum
VIÐTAL
Óli Arnar Brynjarsson
skilningi tekist á við þessar
breyttu aðstæður.“
Hvaða áhrif hefur Covid-19
helst haft á starfsemi Kaup-
félags Skagfirðinga? Hvað
hefur breyst? „Enn sem komið
er snúast helstu áhrifin um að
bregðast við ógninni eins og
hún blasir við okkur í dag
ásamt tilraunum til þess að
rýna í mögulegar sviðsmyndir í
framtíðinni. Við þekkjum ekki
þann veruleika sem býður
okkar frekar en aðrir en ég er
sannfærður um að í sterkri
stöðu kaupfélagsins eru fólgnir
ýmsir möguleikar til þess að
nýta þau sóknarfæri sem ávallt
fylgja varnarbaráttu af þeirri
tegund sem augljóslega er
framundan.
Það sem hefur breyst, og
skiptir gífurlegu máli fyrir
sóknarfærin, er að mínu viti
gjörbreyttur skilningur fólks á
þætti íslensks landbúnaðar og
sjávarútvegs í fæðuöryggi í
íslensku samfélagi. Ég held að
hlustunarskilyrðin fyrir hrein-
leika íslenskrar náttúru, mikil-
vægi landbúnaðarins, hlutverki
sjávarútvegsins og yfir höfuð
sjálfbærni í framleiðsluatvinnu-
vegunum hafi gjörbreyst á
síðustu vikum og mánuðum.
Þess vegna hefur hlutverk KS
sem forystusauðar á þessum
vígstöðum aukist til muna og
við tökum það alvarlega.“
Hefur eitthvað jákvætt gerst í
kjölfar bannsins varðandi
verslun og viðskipti, gengur
t.d. vel að selja fisk, kjöt og
mjólkurvörur? „Einfalda svarið
er sem betur fer já. Salan á
einstökum afurðum hefur
leitað jafnvægis eftir að hafa
Kaupfélag Skagfirðinga er eitt af stærri fyrirtækjum
landsins og er með rekstrareiningar víða um land.
Hvergi er þó starfsemin jafn viðamikil og í
heimahéraðinu Skagafirði en ansi stór hluti
Skagfirðinga starfar hjá KS með beinum eða óbeinum
hætti og á því mikið undir því að rekstur KS gangi vel.
Reksturinn hefur síðustu ár verið með eindæmum
jákvæður en á þessum óvissutímum, sem kenndir eru
við COVID-19, má ætla að ýmsir hafi engu að síður
áhyggjur af lífinu og tilverunni og þar spilar atvinnu-
og fjárhagsöryggi stóran þátt.
tekið ákveðið stökk, t.d. í
köldum sósum og ídýfum,
frosnu kjöti, öðrum kjötafurð-
um, mjólkurafurðum o.fl. Það
hefur hins vegar, eins og gefur
að skilja, orðið mikil tilfærsla í
verslun með matvæli þar sem
starfsemi veitingahúsa hefur
nánast lagst af. Hægst hefur á
sölu sjávarafurða sem eru að
mestu leyti til útflutnings og
orðið nokkur birgðasöfnun, en
merki eru um að salan sé að
taka við sér aftur. Það er hins
vegar því miður ómögulegt að
segja til um hver langtíma-
áhrifin verða af COVID-19 en
við vitum að sama þörfin
verður fyrir kjöt, fisk og
mjólkurvörur hér eftir sem
hingað til.“
Nú eru Skagfirðingar með flest
sín egg í körfu KS. Eru verkefni
næg hjá KS? Hvað höfum við
helst að óttast annað en
veiruna? „Þótt KS sé stórt í
atvinnulífi Skagafjarðar þá er
nú atvinnuflóran hér ansi
fjölbreytt og jafnvel fjölbreyttari
en í flestum öðrum héruðum á
landsbyggðinni. Já, verkefnin
eru sem betur fer næg og ekkert
bendir til annars en að svo
muni verða áfram. KS er í
grunninn matvælaframleiðslu-
fyrirtæki og þjónustufyrirtæki
við grunnframleiðslu landbún-
aðarins. Það í sjálfu sér er
jákvætt því eftirspurn eftir
matvælum verður alltaf til
staðar. Nú er aukinn hljóm-
grunnur og skilningur opin-
berra aðila og almennings á
mikilvægi innlendrar fram-
leiðslu og að þjóðin sé sjálfbær
þegar kemur að fæðuöryggi.
Þetta kemur berlega í ljós við
þessar aðstæður og er efst í
huga flestra ríkja um þessar
mundir.
Það hefur einnig komið í
ljós að hver er sér næstur þegar
þrengir að. Við verðum óhjá-
kvæmilega fyrir áhrifum af
faraldrinum eins og allir aðrir.
Það að vera í framleiðslu mat-
væla og þjónustu við frum-
framleiðslugreinar mun þó
líklega þýða að áhrifin verða
ekki í líkingu við það sem aðrar
greinar þurfa að takast á við svo
maður tali nú ekki um ferða-
þjónustuna. Hingað til hefur
starfsemin verið að mestu
miðuð við full afköst og í
nokkuð eðlilegu horfi.
Það er auðvitað margt sem
Sigurjón R. Rafnsson, aðstoðarkaupfélagsstjóri Kaupfélags Skagfirðinga.
MYND: PIB
COVID-19 | Sigurjón R. Rafnsson aðstoðarkaupfélagsstjóri KS svarar spurningum Feykis
Kaupfélag Skagfirðinga
á tímum COVID-19
við getum óttast annað en
veiruna. Ég ætla mér ekki að
gerast spámaður í þeim efnum
en treysti mér þó til að segja í
ljósi þeirrar aðferðafræði sem
þjóðin hefur beitt og þeim
árangri sem við höfum náð að
stærsti óttinn er e.t.v. við það að
við hættum að hugsa sem
samheldin þjóð en tvístrumst í
ólíkum áherslum þegar hættur
steðja að.“
Menn sjá fram á vandræði í
sláturtíð í haust þar sem óvíst
er hvort erlendir verkamenn
skili sér til landsins. Hvað er til
ráða? „Ágúst Andrésson svar-
aði þessu nokkuð ýtarlega í
síðasta tölublaði Bændablaðs-
ins. Stutta útgáfan er sú að
líklega fáum við ekki sérhæfða
slátrara frá Nýja-Sjálandi eins
og verið hefur og óvissa er með
annað erlent vinnuafl. Þó
nokkuð er síðan farið var að
huga að þessum málum en
líklegt er að hlutfall innlends
vinnuafls aukist en eftir á að
koma í ljós hvort hægt verður
að halda uppi sömu afköstum
og verið hefur eða hvort það
þurfi að draga úr þeim og
jafnvel lengja sláturtíðina.“
Er eitthvað spennandi á döfinni
hjá KS hér í heimabyggð? „Það
eru ýmis verkefni fram undan á
næstu misserum og árum, ekki
síst í þróun framleiðsluein-
inganna. Næst í tíma er etanól-
verksmiðjan í mjólkursam-
laginu en þar verða framleiddir
1,5 milljón lítrar af 96% spíra á
ári úr ostamysunni. Þessa dag-
ana er unnið af fullum krafti
við uppsetningu hennar og
vonandi kemst hún í gagnið í
lok ársins. Ethanólframleiðslan
er síðari hluti fullvinnslu osta-
mysunnar en próteinhlutinn er
kominn í full afköst á þessu ári
og þar eru framleidd um 400
tonn af þurrkuðu mysupróteini
á ári. Þetta er ekki bara stærsta
þróunarstarf fullvinnslu hjá
okkur heldur lang stærsta
umhverfismál síðustu áratuga í
starfsemi KS.
Kaupfélag Skagfirðinga er
auðvitað meðvitað um mikil-
vægi sitt í byggðarlaginu, og þá
ekki síst þegar gefur á bátinn í
íslensku samfélagi, eins og raun
ber vitni um þessar mundir.
Við erum að sjálfsögðu að velta
því fyrir okkur hvernig við
getum staðið vörð um blómlega
byggð og mannlíf í Skaga-
firðinum bæði til lengri tíma og
skemmri,“ segir Sigurjón að
lokum.
4 17/2020