Feykir - 19.08.2020, Qupperneq 4

Olíutankarnir á Króknum teknir niður
Nýttir sem meltugeymar
á Vestfjörðum
Búið er að fjarlægja olíutanka
Olíudreifingar, sem mikinn
svip hafa sett á umhverfi
Eyrarinnar á Sauðárkróki, af
stöllum sínum og bíða komu
norska flutningaskipsins
Rotsund sem mun flytja þá á
Vestfirði þar sem þeirra bíður
annað hlutverk.

Það er íslenska fyrirtækið Arctic
Protein, sem keypti tankana en
það fyrirtæki sérhæfir sig í að
þjónusta laxeldisfyrirtæki, út-
gerðir og aðra framleiðendur á
fiski með því að taka við því
hráefni sem ekki er nýtt til
manneldis.
Að sögn Víðis Arnar Guð-
mundssonar, framkvæmda-
stjóra Arctic Protein, verða
tankarnir nýttir sem meltu-
geymar á Vestfjörðum en þrír
þeirra fara á Patreksfjörð, einn
fer til Bíldudals og einn á
Þingeyri. „Við framleiðum bæði
KAT 2 og KAT 3 meltu, sem er
síðar flutt út í áframvinnslu til
Noregs. Fullunnu vörurnar eru
svo ýmist nýttar sem fóður,
lífgas eða áburður,“ segir Víðir.
Tankarnir voru fluttir í
síðustu viku og eru nú staðsettir
á höfninni en áætlað er að þeir
verði hífðir um borð í Rotsund
um næstu helgi. Að sögn Páls
Sighvatssonar, forstöðumanns
Vélaverkstæðis KS, gekk flutn-
ingurinn vel en það var á
verksviði Vélaverkstæðis að
undirbúa tankana fyrir flutn-
inginn.
„Það gekk mjög vel. Það var
fenginn 100 tonna krani frá
Kranabílum Norðurlands sem
hífði þá á bíla og Steypustöð
Skagafjarðar sá um að flytja þá.
Við byrjuðum rétt eftir eitt og
búið var að koma þeim á sinn
stað um níu leytið um kvöldið.
Okkar hlutur var að setja
festingar á og tæma lagnir
þannig að hægt væri að ganga
að þessu verki,“ segir Páll sem
finnst sjónarsviptir af þeim.
„Maður á eftir að venjast því að
sjá höfnina svona en það eru
alltaf breytingar.“
Páll telur tankana vera í
góðu ásigkomulagi og munu
efalaust nýtast nýju eigendunum
vel þrátt fyrir að þeir séu komnir
til ára sinna. Sá elsti þeirra fimm
er byggður 1949 en sá yngsti er
frá árinu 1988.
Olíuflutningar á
þjóðvegina
Nokkur ár eru síðan olía var
síðast geymd í tönkunum, sem
nú eru að hverfa frá Sauðárkróki,
og allt birgðahald flutt til
Akureyrar. Þaðan er eldsneyti
ekið til notenda á Norðurlandi
öllu. Heilbrigðisnefnd Norður-
lands vestra, (HNV), hefur haft
nokkrar áhyggjur af aukinni
umferð olíudreifingabíla um
viðkvæm svæði líkt og Öxna-
dalsheiði en þar varð óhapp
síðastliðið sumar er bíll Olíu-
dreifingar, með um 30.000 lítra
af olíu, hafnaði utan vegar með
tilheyrandi mengun á við-
kvæmri náttúru.
Í kjölfarið reyndi Heilbrigð-
iseftirlit Norðurlands vestra að
fá upp hversu mikið magn væri
verið að flytja af olíu um heiðina
í september 2019 til Skagafjarðar
og Húnavatnssýslu sem og
magn olíu sem flutt var til
Fjallabyggðar frá Akureyri í
sama mánuði. Olíudreifing
hafnaði að veita umbeðnar
upplýsingar sem leiddi til þess
að HNV áminnti Olíudreif-
ingu í janúar sl. og skaut
jafnframt málinu til Úrskurð-
arnefndar umhverfis- og auð-
lindamála til að knýja félagið
til þess að upplýsa HNV um
málið. Í júní sl. var greint frá því
að nefndin hafi komist að þeirri
niðurstöðu að HNV hafi ekki
verið heimilt að krefja upp-
Vel gekk að flytja tankana fimm niður á höfn þar sem þeir bíða flutnings vestur á firði. MYNDIR: PF
UMFJÖLLUN
Páll Friðriksson
lýsinganna og því síður að
áminna Olíudreifingu í kjöl-
farið, eins og gert var, þar sem
dreifing olíu var ekki starfs-
leyfisskyld með skýrum hætti,
þó svo að starfsemin væri
eftirlitskyld sbr. 5. gr. reglu-
gerðar 884/2017. Í umfjöllun
úrskurðarnefndarinnar um
heimildir heilbrigðiseftirlitsins
kemur fram að þær séu einkum
fólgnar í að fræða, leiðbeina og
veita upplýsingar og má ráða að
nefndin telji þær skyldur sem
reglugerðin leggur á herðar
eftirlitsaðila, vart til eiginlegs
opinbers eftirlits.
Í umfjöllum Heilbrigðis-
nefndarinnar um málið á
heimasíðu sinni bendir hún á
að óskin um upplýsingarnar
hafi ekki verið af ástæðulausu
þar sem flutningar með olíu á
vegum hafi aukist mjög á sl.
árum og nýlega orðið tvö stór
mengunarslys í Skagafirði. Vísar
nefndin þar í atvik sem að ofan
greinir á Öxnadalsheiði og
alvarlega mengun á Hofsósi þar
sem fjölskylda þurfti að flytja úr
húsi sínu vegna jarðvegsmeng-
unar út frá lekum bensíntanki
við N1. Enn er óvíst hversu
mikil mengunin er á Hofsósi og
er það mál enn í fullri vinnslu.
Endar HNV umfjöllun sína
á þessum orðum: „Af úrskurð-
inum má draga þann lærdóm
að lítið sem ekkert raunverulegt
eftirlit sé með dreifingu olíu á
Íslandi og skýra þurfi nánar
heimildir heilbrigðisnefnda til
afskipta af bryggjugeymum og
olíugeymum sem ekki eru
tengdir starfsleyfisskyldri starf-
semi sbr. 5. gr. reglugerðar
884/2017. Ekki verður ráðið
annað af úrskurðinum en að
heimildir heilbrigðisefnda til
þess að krefjast úrbóta á
umræddum búnaði, sé vart til
staðar. Í framhaldi af þessum
tveimur málum er vert að velta
upp þeirri spurningu, hvort að
núverandi heimildir yfirvalda
til að afla upplýsinga og kröfur
sem gerðar eru til mengunar-
varna bensínstöðva, eigi sér
einhverja hliðstæðu á öðrum
Norðurlöndum?“Olíubíll utanvegar á Öxnadalsheiði í júlí 2020 MYND: HNV.IS
Fyrir og eftir. Eins og sjá má settu tankarnir sterkan svip á Eyrina og sumum þykir
sjónarsviptir af þeim.
4 31/2020