Feykir - 19.08.2020, Page 9

Rjetta nafnið er Miðskytja. Elzta heimild
fyrir því er Sturlunga (Sturl. II. b., bls.
306), og svo lítur út fyrir, að bærinn hafi
á 13. öld verið nefndur Skytja, því að
þannig ritar Sturla lögmaður á öðrum
stað í Sturlungu (Sturl. II. b., bls. 313).
Bæiarnafn þetta kemur víða fyrir í
fornbrjefum og ávalt er það ritað á eina
leið: Miðskytja (Dipl. Ísl. IV. b., bls.511
og víðar). Nú er ætíð sagt og ritað
Miðsitja; verður ekki sagt með vissu,
hvernig á þessari breytingu stendur, en
sennilegast þætti mjer, að nafnið hefði
þótt ljótt og því verið breytt til, en
merkingin náskyld því eldra. Og það er
ljóst, að nafninu hefir verið breytt fyrir
1800, því að þetta nafn hefir haldist svo
lengi sem elztu menn muna og það hafa
jarðabækurnar síðustu (sjá Johnsens
Jarðatal og Ný jarðabók bls. 104).
Miðskytja er eins og kunnugt er á milli
Hellu, sem er að norðan, og Sólheima
(að sunnan). Þær jarðir hafa bygst fyr
en Miðskytja og henni verið „skotið“
inn á milli þeirra. Af því mun nafnið
vera dregið.
Miðskytjuland mjókkar, þegar niður
dregur, að Hjeraðsvötnunum. Það er
því breiðara upp og myndar næstum
því fleygmyndaða spildu gegnum lönd
jarðanna beggja megin. Virðist það eiga
Miðsitja í Blönduhlíð
TORSKILIN BÆJARNÖFN | palli@feykir.is
RANNSÓKNIR OG LEIÐRÉTTINGAR MARGEIRS JÓNSSONAR
Miðsitja 20. október 2006. Neðri stallurinn heitir Björg Árgilshjallin miðhlíðis.
MYND: BYGGÐASAGA SKAGAFJARÐAR, IV BINDI.
vel við rjetta nafnið, þ.e. því skotið inn
á milli (Miðskytja hefir víst verið bygð
úr Sólheimalandi, því að sú jörð er
gömul mjög, en seld hefir hún verið
snemma undan, því að 1432 kaupir
hana síra Jón Pálsson, fyrir Horn í
Hornafirði, og þá er Sólheima hvergi
við getið).
Bjartsýni
Nú fer ég upp til fjalla,
um flóa, móa og hjalla.
Ferðin farin er
um lyngbrekkur og lautir,
labba gamlar brautir,
augað yndið sér.
Ég horfi hátt til heiða,
hugann nær að seiða.
Við himinn bjartan ber
allt sem yndi veitir,
um óbyggðir og sveitir
hér um hugann fer.
Hann svo læt ég líða,
leita yndis víða.
Dulmögn dái ég,
innra sólskin seiðir,
sindrar á flestar leiðir
lífs um ljúfan veg.
Sverrir sér sjálfur um að selja og
dreifa kverinu en segir Covid-
ástandið hafa tafið fyrir sér. Hann hafi
ætlað í söluferð en vegna veirunnar
ákveðið að halda að sér höndum. Þeir
sem vilja eignast bókina eru hvattir
til að hafa samband við Sverri sem
kemur henni til skila með einhverjum
ráðum.
Allir eiga að bera ábyrgð á sjálfum
sér, segir í fyrirsögn og er það titill
lokavísu kversins.
Út þá lífsins logar brenna,
ljósið slokknar, molnar skar.
Aldrei skal ég öðrum kenna
eigin glöp og hörmungar.
Sverrir segist eiga nóg efni í annað
kver og útilokar ekki að veturinn
verði notaður til að vinna í því. Hver
veit nema að þá fái þessi vísa að fljóta
með sem nýlega varð til um þekkt
málefni:
Yfir færist íslenskt húmið
ekki gildir hefðin forn.
Dorrit Samson setti í rúmið
og sendi Ólaf út í horn.
Kannski er þetta enginn kostaviður
á kræklum lítið mark ég tek.
Furan bara fleygast niður,
fúnar og verður sprek.
Formála ritar Kristján Hjelm, fv.
sparisjóðsstjóri Sp.sj. Hólahrepps og
segir það hafa ósjaldan verið þannig
að þegar stjórnarfundi lauk hafi góð
vísa frá Sverri verið færð í fundar-
gerðabókina og þá oft í tilefni einhvers
málefnis, en Sverrir sat í stjórn
sjóðsins.
„Það gladdi mig mjög þegar Sverrir
kastaði fram vísum í lok stjórnarfundar
og það sem gladdi mig enn meira var
SAMANTEKT
Páll Friðriksson
Út er komið ljóðakverið Dagmál sem inniheldur vísur og kvæði
Sverris Magnússonar, fv. bónda í Efra-Ási í Hjaltadal í Skagafirði.
„Tilfinning hans fyrir umhverfinu og náttúrunni má finna nær
áþreifanlega í vísum hans og kvæðum,“ segir á bókarkápu, „Hann er
heitur hugsjónamaður, yrkir jörðina og lofar hana í senn.“
Sverrir Magnússon, oft nefndur Sverrir í Ási, með ljóðakverið sitt Dagmál. MYND: PF
Dagmál Sverris Magnússonar
Allir eiga að bera
ábyrgð á sjálfum sér
fjölbreytileiki hans í vísnagerð. Hann
gat verið hnyttinn, beittur og stundum
háðskur. En hann gat líka verið næmur
og tilfinningarríkur,“ skrifar Kristján.
Sverrir er fæddur í Reykjavík
þann 20. júní 1942. Í æsku bjó hann
að Reykjabóli í Hrunamannahreppi,
Hann stundaði nám við Bændaskólann
á Hólum veturinn 1960 til 61. Sverrir
og kona hans, Ásdís Pétursdóttir,
hófu búskap að Efri-Ási í Hjaltadal
árið 1962 og bjuggu þar í 45 ár. Nú
búa þau á Sauðárkróki en eiga enn
athvarf í Ásholti í Hjaltadal. Þau eiga
fjögur börn, níu barnabörn og sjö
barnabarnabörn.
31/2020 9