Morgunblaðið - 22.12.2021, Qupperneq 33

MENNING 33
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. DESEMBER 2021
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Ég var að ganga í gegnum skilnað
og fór að skrifa um tilfinningarnar
sem fylgja þessum náttúru-
hamförum í lífinu sem skilnaður er
án þess að ég væri að skrifa um
minn skilnað,“ segir Eva Rún
Snorradóttir um nýjustu bók sína
sem nefnist Óskilamunir og hefur að
geyma sögur um ástir sem finnast
og tapast og hvernig sársauki mótar
okkur.
„Eftir að ég stóð í skilnaði fannst
mér magnað hversu lítið var hægt
finna af efni þar sem hægt er að
komast í tæri við allar þessar gífur-
legar tilfinningar sem fylgja skiln-
aði. Mig langaði því til að fanga
þessa sáru tóna,“ segir Eva Rún og
tekur fram að sjálfri finnist sér gott
að lesa efni þar sem hægt sé að
kynna sér tilfinningar annars fólks
og samsama sig líðan annarra.
„Ég byrjaði því að skrifa ljóð. Á
sama tíma var ég líka að skrifa litlar
stuttar sögur, sem eru gjarnan inn-
blásnar af einhverju sem ég upplifði
í mínu lífi, sem ég tek svo lengra,
rannsaka á einhvern hátt í skrif-
unum. Í ferlinu rann þetta síðan allt
saman,“ segir Eva Rún og rifjar upp
að skilnaðurinn hafi fengið hana til
að hugsa um aðra sára skilnaði í
gegnum tíðina.
Myndir skapa jarðtengingu
„Ég mundi eftir og fór að skrifa
um sára skilnaði við vini í æsku þeg-
ar þeir fluttu í burtu og skilnaði við
hugmyndir sem ég hafði. Ég fór að
hugsa um það hvernig við erum
óskilamunir í eigin lífi,“ segir Eva
Rún og bendir á að með óskila-
munum eigi hún við að eitthvað sé
ekki á réttum stað. „En svo má auð-
vitað spyrja sig hvað sé réttur stað-
ur. Hvernig vitum við hvað er réttur
staður?“ segir Eva Rún og tekur
fram að það sé harmþrungið að upp-
götva að staðurinn sem maður held-
ur að sé sá rétti sé það ekki í reynd.
„Og allt í einu ertu bara óskila-
munur í eigin lífi. Og allt í einu viltu
kannski vera óskilamunur í eigin lífi.
Svo eru alls konar atburðir og til-
finningar sem við gerum ekki upp
sem verða eins konar óskilamunir
innra með okkur. Það hefur verið
mér hugleikið hvernig atvik eða
sársauki sem við vinnum ekki með
geta ómeðvitað farið að stjórna okk-
ur,“ segir Eva Rún og tekur fram að
hún sé, eins og margir aðrir, alin
upp við að horfa ekki til baka og
gráta ekki hið liðna heldur reyna
frekar að gleyma erfiðum hlutum.
„Oft undir þeim formerkjum að það
sé tímsóun að velta sér upp úr hlut-
unum. Ég var orðin rígfullorðin þeg-
ar ég allt í einu áttaði mig á að allt
sem ég hafði lært til huggunar
reyndist bara mjög skaðlegt.“
Aðspurð segir Eva Rún það með
ráðum gert að sögumanneskja bók-
arinnar sé nafnlaus þar sem það gefi
lesandanum tækifæri til að fara í
sterkara tilfinningalegt ferðalag. Í
bókinni er einnig flakkað fram og til
baka í tíma og segist Eva Rún hafa
hugsað bókina þannig að „um sé að
ræða sömu sögumanneskjuna sem
flakkar á milli ólíkra tímaskeiða og
aðstæðna í lífi sínu,“ segir Eva Rún
og áréttar að bókin sé mjög opin til
túlkunar. „Það fór mikil vinna í að
raða brotunum þannig upp að þau
mynduðu sterka heild, enda er eng-
inn beinn söguþráður í bókinni.“
Spurð um notkun sína á myndefni
í bókinni segir Eva Rún að sér hafi
fundist ljósmyndirnar bæta mikil-
vægum tóni við sem setji mark sitt á
heildina. „Mér fannst ljósmyndirnar
skapa ákveðna jarðtengingu á móti
húmornum sem birtist stundum í
textanum,“ segir Eva Rún og bendir
á að myndin af teipaða dyra-
símanum tengist í sínum huga tíma-
bundnu rofi. „Þegar þú ert að flytja
á nýjan stað þar sem allt stendur
autt meðan þú ert að mála og hefur
teipað dyrasímann þannig að það er
ekki hægt að nota hann.“
Leikrit um heimsfaraldur
Innt eftir því hvort sér hafi þótt
erfitt að skrifa bókina svarar Eva
Rún því neitandi. „Sumir kaflarnir
kölluðu vissulega á mikið kafferli
sem gat verið erfitt. En á sama tíma
var þetta nærandi ferli og skemmti-
legt. Mesta vinnan fólst í því að
koma þessu saman og finna réttu
uppbygginguna,“ segir Eva Rún og
tekur fram að hún sé markvisst að
leika sér að mörkum skáldsögunnar,
smásögunnar, ljóðsins, essayjunnar
og sannsögunnar. „Brotin úr sviðs-
listasenunni sem birtast í bókinni
koma til dæmis úr mínu lífi, en er
samt greint með tólum skáldskap-
arins. Þannig er bókin fyrst og
fremst skáldskapur og skrifuð með
aðferðum skáldskaparins.“
Aðspurð hvernig sér líki að vera
höfundur í miðju jólabókaflóði segist
Eva Rún njóta þess að lesa upp. „En
allt sem lýtur að því að kynna bók-
ina sem vöru sem er til sölu í búðum
finnst mér erfitt.“ Spurð hvort hún
sé farin að leggja drög að næstu bók
svarar Eva Rún því játandi og tekur
fram að hún sé alltaf reglulega að
punkta hjá sér hugmyndir í minnis-
bók. „Síðustu vikur hef ég samt haft
mjög lítinn tíma til að skrifa næstu
bók vegna anna á öðrum víg-
stöðvum,“ segir Eva Rún sem stýrði
nýverið sviðslistahátíðinni Lókal og
er á lokametrunum með nýtt leikrit
sem hún hefur skrifað fyrir Borgar-
leikhúsið og ráðgert er að setja upp
á næsta leikári. „Þar er um að ræða
upplifunar- og heimildarverk um
alnæmisfaraldurinn í Reykjavík.
Það hefur verið ótrúlega magnað að
sökkva sér niður í þetta efni í
miðjum heimsfaraldri, sem er auð-
vitað allt öðruvísi, en hefur engu að
síður vakið upp erfiðar tilfinningar
hjá þeim sem upplifðu fyrri farald-
urinn og tókust á við þöggun,
hræðslu, smitskömm og sorg, sem
tók langan tíma að vinna úr.“
Morgunblaðið/Unnur Karen
Kaf „Sumir kaflarnir kölluðu vissulega á mikið kafferli sem gat verið erfitt.
En á sama tíma var þetta nærandi ferli og skemmtilegt,“ segir Eva Rún.
„Fanga þessa sáru tóna“
- Eva Rún Snorradóttir hefur sent frá sér bókina Óskilamunir - Hefur að
geyma sögur um ástir sem finnast og tapast og hvernig sársauki mótar okkur
Málverk eftir
Jóhannes
Kjarval af
Fjölnis-
mönnum, sem
áður var í eigu
Ragnars í
Smára, var í
fyrrakvöld
selt á uppboði Gallerís Foldar fyrir
10,8 milljónir kr. með höfundar-
réttar- og sölugjöldum. Verkið var
metið á 8 til 10 milljónir kr.
Mörg verkanna sem boðin voru
upp fóru á yfirverði. Þar á meðal
seldist málverk eftir Georg Guðna
sem metið var á 3,2 milljónir kr.
fyrir 5,7 milljónir. Verk eftir Egg-
ert Pétursson á pappír sem metið
var á 600 til 800 þúsund kr. var
slegið hæstbjóðanda fyrir 1,2 millj-
ónir kr. Þá fékkst einnig hátt verð
fyrir verk þekktra einfara mynd-
listarinnar; verk eftir Ísleif Kon-
ráðsson sem metið var á 600 til 800
þúsund fór til að mynda fyrir meira
en helmingi hærri upphæð.
Nær 11 milljónir
fyrir Fjölnismenn
Fjölnismenn eftir
Jóhannes Kjarval.
Rokk- og blús-
gítarleikarinn
heimskunni Eric
Clapton, sem er
einn leigutaka
Vatnsdalsár, bar
sigur úr býtum í
dómsmáli sem
hann höfðaði
gegn konu í
Þýskalandi sem
reyndi að selja geisladisk með
sjónræningjaupptöku með leik
Claptons á tónleikum. Samkvæmt
Deutsche Welle sagði konan eig-
inmann sinn heitinn hafa átt disk-
inn sem hún ætlaði að selja á eBay
fyrir tæplega 1.500 krónur. Fyrir
dómi kvaðst konan ekki hafa áttað
sig á því að um ólöglega upptöku
væri að ræða sem bryti á höfund-
arrétti listamannsins.
Dómarinn sagði það ekki skipta
máli að konan hefði ekki keypt
diskinn sjálf og var hún dæmd til að
greiða lögfræðikostnað beggja að-
ila, um hálfa milljón króna. Reyni
hún aftur að selja diskinn þarf hún
að sitja inn í hálft ár eða greiða um
36 milljónir króna í sekt.
Reyndi að selja
ólöglega upptöku
Eric Clapton