Klifur : fréttablað Sjálfsbjargar, landssambands fatlaðra - 15.10.2000, Qupperneq 13

Klifur
Húsnæðis- og kjaramál
Öryrkjabandalag Islands rekur fjöldann allan af leiguíbúðum fyrir fatlaða víða um
land. Flestar eru þœr þó í Hátúni 10, Reykjavík.
Það er óhætt að segja það með
réttu að mikið umrót hefur
verið á húsnæðismarkaðnum
að undanförnu og eru margar ástæð-
ur sem hafa orsakað og skapað það
ástand sem við nú lifum við.
Núverandi ríkisstjórn ákvað að
leggja niður félagslega húsnæðis-
kerfið. Nokkur rök voru færð fyrir
þeim gjömingi, ein rökin voru með-
al annars það að mörg sveitarfélög
vom að sligast undan því að leysa til
sín íbúðir sem fólk vildi losna við.
Það hefði verðið mun skynsamlegra
að breyta lögunum þannig að af-
nema kaupskyldu sveitarfélaga.
Einnig þegar félagslega húsnæðis-
kerfið var lagt niður hækkuðu vext-
ir um mörg prósent, vegna þess að
samhliða því að leggja niður félags-
lega húsnæðiskerfið voru félagsleg
lán líka lögð niður. Nú í dag verður
t.d. Hússjóður ÖBI að taka lán með
mun hærri vöxtum (markaðsvöxt-
um) en var þegar félagslegu lánin
vom til staðar. Þetta segir mér ein-
faldlega það að þær íbúðir sem okk-
ar samtök kaupa í dag verða líklega
lánaðar út með hærri húsaleigu, og
einsog kjör öryrkja em í dag þá get-
um við ekki borgað hærri leigu, svo
einfalt er það.
Þegar félagslega húsnæðiskerfið
var lagt niður þá mótmælti verka-
lýðshreyfingin því harðlega og
sagðist mundi berjast fyrir því í
næstu kjarasamningum að komið
yrði á fót nýju kerfi, en hvað gerð-
ist? Það heyrðist ekkert um það í
kröfugerð verkalýðshreyfingarinnar
í síðustu samningum að komið yrði
á fót nýju félagslegu húsnæðiskerfi,
hvorki með leiguíbúðir, kaupleigu
eða eignaúbúðir, einsog hreyfingin
hafði marg oft lýst yfir.
Vandinn er staðreynd
Astandið er mjög alvarlegt á höfuð-
borgarsvæðinu. Þá á ég bæði við
söluíbúðir á frjálsum markaði og
leigumarkaðinn, því verð á hvom
tveggja hefur rokið upp.
Stjómvöld verða að viðurkenna
vandann bæði ríkisstjóm og sveita-
stjómir, en ekki að koma sér undan
því að gera eitthvað í málinu. Fé-
lagsmálaráðherra, Páll Pétursson,
var í viðtali á Rás 2 í vor og var að
ræða þar húsnæðismál. Þar þrætti
hann fyrir það að á höfuðborgar-
svæðinu væri neyðarástand á leigu-
markaði. Þó svo að viðkomandi
dagskrárgerðarmaður hefði kynnt
sér málið vel hjá þeim sem reka
leigumiðlanir.
Það er líka hluti af þessum vanda
að það hefur verið töluverður fólks-
flutningur af landsbyggðinni til höf-
uðborgarsvæðisins.
Bitnar verst á öryrkjum
Við þá gríðarlegu hækkun sem ver-
ið hefur í útgjöldum fólks til hús-
næðismála, hefur það bitnað hvað
verst á öryrkjum. Sú hækkun sem
verið hefur á þessum útgjaldalið,
eru tugir prósenta og hefur mjög lít-
il hækkun á bótum komið þar á
móti. Þetta eigum við ekki að sætta
okkur við.
Það em mannréttindi að við, ör-
yrkjar, fáum að búa við öruggt hús-
næði og höfum valkost um, eignarí-
búðir, kaupleigu eða leiguíbúðir.
Leiguhúsnœði er valkostur
Leigumarkaður er raunhæfur val-
kostur, ekki síst fyrir okkur sem
emm öryrkjar, en það virðist hins-
vegar ekki vera raunhæft að mati
þeirra sem valdið hafa. Það er ekki
svo mikið mál að koma upp leigu-
markaði, því ekki vantar fjármagnið.
Það væri ekki erfitt fyrir t.d. lífeyris-
sjóðina að fjármagna það að hluta
til, því eigin fjárstaða þeirra er orin
tæp 600 milljarðar. Þeir þyrftu ekki
að láta marga milljarða í þessa fjár-
festingu, án þess að tapa þeim.
En eins og stefna núverandi ríkis-
stjómar er eiga allir að fara út á hin
„frjálsa markað“ og kaupa sér hús-
næði. Eg held það væri hollt fyrir
ríkisstjómarflokkana að taka niður
sólgleraugun og líta á þjóðfélagið
eins og það er í raun og vem. Við
sem erum á lægstu laununum og
- framhald á bls. 21
13