Fréttablaðið - 08.09.2022, Blaðsíða 26

Ástkær faðir okkar, afi og langafi,
Jón Eggert Hvanndal
Álfaskeiði 123, Hafnarfirði,
lést á heimili sínu miðvikudaginn
24. ágúst 2022. Útför hans verður
gerð frá Fríkirkjunni í Reykjavík,
miðvikudaginn 14. september, kl. 13.00.
Dóra Hvanndal
Björg Hvanndal R. Achinelli
barnabörn og barnabarnabörn.
Elskuleg systir okkar,
mágkona og frænka,
Aðalbjörg J. Hólmsteinsdóttir
hússtjórnarkennari,
Háaleitisbraut 26,
lést á Skjóli þann 29. ágúst sl.
Útför hennar fer fram frá Raufarhafnar-
kirkju, laugardaginn 10. september, kl. 14.
Sérstakar þakkir færum við þeim, sem önnuðust hana
síðustu ár hennar, fyrir hlýhug og góða umönnun.
Arndís S. Hólmsteinsdóttir Karl Jónsson
Gunnar Þór Hólmsteinsson
Baldur Hólmsteinsson Sigrún Guðnadóttir
Edda Kjartansdóttir
systkinabörn og aðrir aðstandendur.
Ástkæra móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
Hildur Jónsdóttir
Byggðavegi 89, Akureyri,
sem lést laugardaginn 6. ágúst sl.,
verður jarðsungin frá Akureyrarkirkju
mánudaginn 12. september kl. 13.00.
Góðar þakkir sendum við þeim sem hafa annast hana og
sýnt henni og okkur kærleik og hlýju í veikindum hennar.
Synir, tengdadætur og fjölskyldur.
Sjálfvirkar hreiðurmyndavélar
náðu frábærum myndum við vað-
fuglarannsókn á Suðurlandi.
arnartomas@frettabladid.is
Í vor hófst rannsóknarverkefni við Rann-
sóknasetur Háskóla Íslands á Suðurlandi
þar sem afföll af hreiðrum vaðfugla voru
könnuð. Um sextíu hreiðurmyndavélar
með hreyfiskynjurum voru nýttar til að
fylgjast með hreiðrunum sem náðu frá-
bærum myndum af hreiðurræningjum
og öðrum gestum.
„Í doktorsnáminu mínu var ég að
skoða þéttleika vaðfugla í kringum mis-
munandi gerðir af landnýtingu á borð
við skógrækt, raflínur, hús og vegi,“ segir
Aldís Erna Pálsdóttir, verkefnisstjóri
rannsóknarinnar. „Við komumst að því
að þessir fuglar voru nánast alltaf í lægri
þéttleika nálægt þessum hlutum.“
Í kjölfarið var sótt um styrk fyrir annað
verkefni til að athuga hvort hreiðrum
fuglanna vegnaði verr í nágrenni við
þessa hluti og veitti Rannís styrk til
þriggja ára verkefnis.
„Við keyptum sextíu myndavélar með
hreyfiskynjurum sem eru settar við
hreiðrin til að fylgjast með þeim,“ útskýr-
ir Aldís Erna. „Ein kenningin er sú að dýr
eins og hrafnar og refir nýti sér hluti eins
og hús eða skóga til að nálgast hreiðrin.“
Rápað með tilgangi
Við undirbúninginn fundust alls þrjú
hundruð hreiður og var myndavélum
stillt upp við sextíu þeirra til að fylgjast
með eggjunum og hvernig þeim vegnaði.
En hvernig fer maður að því að finna
þessi hreiður? Rápar maður bara um
þangað til maður rekst á þau?
„Það er svolítið þannig. Þegar maður
keyrir malarslóða þá sér maður fuglana
oft hoppa upp þegar maður keyrir
nærri svo það er auðveldast að finna þá
þannig,“ segir Aldís Erna. „Sumar teg-
undir fela hreiðrin sín í háu grasi og þá
þræddum við grasflötinn með reipi en
þá flugu fuglarnir upp þegar þeir fengu
það í hausinn.“
Niðurstöðurnar leiddu í ljós að egg
í sextíu prósentum hreiðranna hefðu
klakist.
„Ég held að það sé ágætt miðað við
mörg lönd. En af þeim fjörutíu prósent-
um sem eru étin þá eru einhverjir fuglar
sem reyna aftur svo þeir geta stundum
verpt aftur ef það er ekki orðið of seint.“
Kjörin tilraunadýr
Til þess að koma myndavélunum fyrir
þurfti oft að fá leyfi frá landeigendum
sem Aldís segir hafa verið mjög sam-
vinnuþýða.
„Ég held að við höfum aldrei fengið nei
nema þegar það voru hestar á svæðinu
sem gátu skemmt myndavélarnar,“ segir
hún. „Mín tilfinning fyrir þessu er sú að
það hafi allir áhuga á þessu og oft leiddi
þetta út í langar samræður þar sem fólk
vildi vita hvort við hefðum séð refi,
hvaða fugla við hefðum séð og svo fram-
vegis. Fólki er mjög annt um fuglana og
vill vita meira um þetta.“
Bjóstu við að myndirnar kæmu svona
vel út?
„Alls ekki. Ég var ekki einu sinni viss
um að þetta myndi virka almenni-
lega,“ segir Aldís Erna sem fann kjörin
tilraunadýr til að prufukeyra vélarnar.
„Ég prófaði að stilla upp myndavélunum
heima hjá mér til að athuga í hvaða fjar-
lægð börnin væru í fókus. Þau hlupu auð-
vitað fram hjá þeim svona tíu þúsund
sinnum á hverjum degi svo ég mældi að
kjörin vegalengd væri um það bil tveir
og hálfur metri sem reyndist vera full-
komið.“
Hægt er að fylgjast með framvindu
verkefnisins á Facebook-síðu Rann-
sóknaseturs Háskóla Íslands á Suður-
landi. n
Hreiðurræningjar staðnir að
verki með falinni myndavél
Svartklæddur glæpon gripinn glóðvolgur með góssið í gogginum. MYNDIR/AÐSENDAR
Gestirnir voru ekki allir á eftir eggjunum. MYND/AÐSEND
Rebbi kemur auga á vélina. MYND/AÐSEND
Aldís Erna Pálsdóttir, fuglafræðingur
1208 Víðinesbardagi er háður. Þar eigast við fylgismenn
Guðmundar Arasonar biskups og ættir Ásbirninga
og Svínfellinga.
1565 Mölturiddarar aflétta umsátri Ottómana um Möltu.
1636 New College, sem síðar varð Harvard-háskóli,
stofnaður.
1727 Eldur kviknar í hlöðu í Cambridge-skíri á Englandi
meðan brúðusýning stendur yfir. 78 farast, meiri-
hlutinn börn.
1891 Fyrsta hengibrú Íslands er vígð. Hún er yfir Ölfusá.
1905 Sterkur jarðskjálfti ríður yfir Ítalíu. Talið er að allt að
2.500 hafi látist.
1931 Leyfður hámarkshraði íslenskra bíla er hækkaður í
40 kílómetra utan þéttbýlis og í 25 í þéttbýli.
1975 Dagblaðið, frjálst og óháð dagblað, hefur göngu
sína.
1978 Íranskir hermenn skjóta
á mótmælendur í Te-
heran. Á þriðja þúsund
látast. Atburðurinn
markar upphafið að falli
konungsfjölskyldunnar.
1979 Bandaríska söngkonan
Pink fæðist.
1987 Íslenska fimmtíu króna
myntin er sett í umferð.
1991 Lýðveldið Makedónía
verður sjálfstætt ríki.
Merkisatburðir
TÍMAMÓT FRÉTTABLAÐIÐ 8. september 2022 FIMMTUDAGUR