Víkurfréttir - 13.04.2022, Qupperneq 12

En hvernig var að vera strákur í
Keflavík fyrir meira en hálfri öld.
„Það var gaman að alast upp
í Keflavík en ég man að það var
ekki komið klósett alveg strax á
mínu æskuheimili við Klapparstíg
í Keflavík. Það var bara útikamar.
Lífið var samt gott þó það væri ekki
mikil velsæld. Það var alveg fátækt
víða,“ segir Steinar sem eins og mörg
ungmenni á þeim tíma byrjaði að
vinna í fiski fyrir fermingu og í fisk-
inum kynntist hann eiginkonu sinni,
Birnu, þegar þau unnu bæði í fisk-
verkuninni Litlu milljón í Keflavík.
Ættingi hennar rak málningarfyrir-
tæki og hugur okkar manns leitaði
þangað. Steinar ætlaði að verða
málari og byrjaði að vinna við það.
„Ég byrjaði að vinna í slippnum að
mála síldarbátana fyrir komandi
vertíð. Í hópnum voru skemmtilegir
gaurar sem áttu eftir að verða lands-
þekktir, m.a. þrír Hljóma meðlimir,
Rúnar Júll, Engilbert og Erlingur
en þeir munduðu allir penslana um
það leyti sem þeir stofnuðu hljóm-
sveitina en sá fjórði, Gunni Þórðar
keyrði leigubíl. Það var gaman að
vera í kringum þá peyja og upplifa
stemmninguna í kringum vinsælustu
hljómsveit landsins. Þá voru fleiri
þarna sem áttu eftir að verða frægir
fótboltamenn,“ segir Steinar þegar
hann rifjar þetta upp og sýnir blaða-
manni mynd af fótboltadrengjum úr
Keflavík árið 1959.
Á sjóinn
Málningarfyrirtækið fór illa og því
varð að leita að nýrri vinnu. „Við
Birna voru að byrja að búa og það
var ekkert annað í stöðunni en að fá
aðra vinnu. Ég frétti af því að Örn
Erlingsson, skipstjóra, vantaði mann
á bát sinn svo ég ákvað að banka upp
á hjá honum og bjóða krafta mína.
Hann sagðist að vísu vera búinn að
ráða í stöðuna en eftir smá spjall
sagði hann mér bara að koma líka. Ég
fór á síldveiðar með honum og það
gekk vel. Ég fékk mjög góðar tekjur
en ég man eftir því að hafa lent í
miklu óveðri í einum túrnum. Við
fengum á okkur brot, ég var hrika-
lega sjóveikur en var þó á stýrinu á
minni vakt. Við vorum heppnir að
komast í höfn,“ segir Steinar sem
reyndi aftur við málninguna. Nú á
Keflavíkurflugvelli hjá málningar-
verktaka en önnur tilraun með máln-
ingarpensilinn gekk ekki heldur og
hann fór aftur á sjóinn. Fékk pláss
á 20 tonna bát sem hét Ver sem
var að fara á loðnuveiðar. „Það var
allt morandi í loðnu og við mok-
veiddum loðnu með tveimur öðrum
bátum, ekki stærri en þetta en gekk
vel. Reyndar var þetta hörkupúl því
veiddum í nót og háfuðum upp úr
henni í bátinn. Man meira að segja
eftir þegar við lögðum nótina í höfn-
inni í Keflavík og mokuðum upp
loðnu. Alger þrælavinna því nótin
var dregin með höndum.“
Leiðin í eldsneytið
Steinar vann í framhaldi af sjó-
mennskunni um tíma í hlaðdeildinni
hjá Loftleiðum á Keflavíkurflugvelli
áður en Magnús nokkur Magnússon,
kenndur við Höskuldarkot, réði hann
til starfa til að sjá um innheimtu hjá
BP (forvera Olís) sem hann var um-
boðsmaður fyrir í Keflavík. Okkar
maður fann sig ágætlega hjá Magnúsi
og því var leiðin greið til að taka við
sem umboðsmaður eftir að Magnús
hætti tveimur árum síðar eða árið
1975.
„Á þessum tíma var mikil útgerð
og svo vorum við að selja olíu til
húskyndingar. Á öllum heimilum
var kynnt með gasolíu með þar
til gerðum brennurum sem voru
geymdir í sérstökum kyndiklefum
í húsunum. Þannig var neysluvatn
hitað sem og ofnar hússins. Ég man
eftir að nýir háþrýstibrennarar komu
á markaðinn sem voru sparneytnari
en þarna var ekki komin hitaveita.
Hún kom nokkrum árum síðar sem
hafði mikil áhrif á okkar rekstur því
olíusala til húsakyndingar var mikil,
um 10 millijón lítrar á ári. Þetta var
því talsverður skellur fyrir okkur því
á nokkrum árum voru nær öll hús á
Suðurnesjum orðin hitaveitukynnt.“
Hvað var til ráða hjá nýja umboðs-
mannninum?
„Sterk útgerð og sjósókn bjargaði
okkur. Innan skamms tíma var ég
komin með fimm togara og fimmtíu
vertíðarbáta í viðskipti og þannig
jókst olísala á nýjan leik. Ég man
t.d. eftir því þegar það var mikil
loðnuveiði. Þá kom hingað mjög
stórt birgðaskip sem loðnuskipin
lönduðu í og þá urðu mikil uppgrip
hjá okkur. Þá vorum við með fimm
olíubíla á fullu alla daga að dæla olíu
á skipin. Ég man að bara í kringum
þetta loðnuævintýri hér seldum við
1,3 milljón lítra af olíu sem var gríðar
mikið.“
Tveimur árum eftir að Steinar
tók við starfseminni færðist rekstur
bensínstöðvarinnar Torgs í Keflavík
og smurstöðvar á sama stað undir
hann. Salan jókst í gegnum mikil fyr-
irtækjatengsl og nokkrum árum síðar
tók Steinar við rekstri verslunar-
innar á sama stað. Þá stofnaði hann
Básinn og elsti sonur hans, Kjartan
og kona hans, stýrðu verslunar-
rekstrinum, nokkrum árum síðar tók
svo Ásgeir sonur hans við þar. Síðan
hafa öll börnin og nokkur barnabörn
unnið þar. Í mörg ár var Steinar með
allan reksturinn í sínu nafni og tekj-
urnar voru háar, einhvern tíma var
rætt um að hann væri með meiri
laun en forstjóri Olís. Steinar hlær
að því en segir að árið 2000 hafi
verið ákveðið að Olís tæki yfir allan
rekstur á nýjan leik en hann myndi
starfa áfram fyrir félagið.
Lengst af voru húsakynni BP
og Olís að Njarðarbraut, við sjóinn
skammt frá höfninni í Njarðvík. Í við-
tali við Víkurfréttir árið 1990 segir
Steinar það hafa verið rætt að opna
aðra bensínstöð en áratug síðar var
farið í það verkefni þegar skrifstofur
Olís fluttu þangað og opnuðu ÓB
stöðina ásamt verslun og lager.
Lægra verð í sjálfsafgreiðslu
„Það voru ekki allir hrifnir af því að
við værum að fara að opna þarna en
við byrjuðum að byggja árið 2000
á Fitjum. Árið síðar opnuðum við
ÓB stöðina á Suðurnesjum en hún
var fyrsta sjálfsafgreiðslustöðin á
Suðurnesjum sem var opin allan
sólarhringinn. „Við buðum þarna
talsvert lægra verð og viðtökurnar
voru frábærar. Vörulagerinn var
miklu stærri og sömuleiðis opnuðum
við góða verslun. Framundan eru
núna breytingar með opnun tveggja
veitingastaða en við munum einnig
sinna vörusölu sem er mjög mikil.
Við þjónustum marga stóra aðila
eins og bílaleigur, sveitarfélög, sund-
laugar, elliheimili, skóla og fyrirtæki
á Suðurnesjum með margs konar
vörur, allt frá pappír og bleium yfir
í smurolíur og hreinsivörur. Undir
merkjum nýs eiganda Olís eru vöru-
tegundirnar orðnar nokkrir tugir
þúsunda. Í gamla daga var þetta
mun einfaldara. Þá vorum við mest
að afgreiða tvist, grysju og smurolíu,“
segir olíukóngurinn og hlær og bætir
því við að starfsemin í nágrenni Olís
á Fitjum eigi eftir að aukast á næst-
unni með opnun annarra aðila eins
og Byko og World Class.
Situr við tölvuna og
breytir bensínverði
Það er ekki hægt að ræða við Steinar
öðruvísi en að ræða bensín- og olíu-
verð.
„Já, það eru margir sem halda ég
sitji við tölvuna og breyti hreinlega
verðinu þegar þeir koma en það er
ekki alveg svo einfalt. Ég hef ekkert
með verð að gera í dag. Það var
þannig í gamla daga en þó þannig
að verðlagsráð var með málið. Ég
fékk í mörg ár símskeyti þegar
verðið breyttist. Fyrr mátti ég ekki
breyta,“ segir Steinar og þegar hann
er spurður um hvað ríkið taki í sinn
hlut af hverjum eldneytislítra segir
hann það vera í kringum 170 krónur.
En þá liggur beint við að spyrja
okkar mann út í rafbílana. Stendur til
að setja upp hleðslustöðvar hjá Olís
og hvernig leggst þessi aukni áhugi á
rafbílum í okkar mann.
„Í fyrsta lagi er það ekki mikill
bísness fyrir bensínstöðvarnar að
vera með hleðslustöðvar því lang
flestir hlaða sína rafbíla heima hjá
sér í flestum tilfellum. Hlutfall raf-
bíla hefur hækkað en er ekki hátt og
svo er spurning hvernig framhaldið
verður því það vantar rafmagn á Ís-
landi. Við þurfum að virkja meira
ef við ætlum að geta sinnt þessari
orkuþörf til framtíðar og frekari raf-
væðingu tækja og tóla. Við sóttum
um að opna hleðslustöð við Aðaltorg
í Reykjanesbæ en það gekk ekki út af
veseni með að fá rafmagn.“
Fótbolti og golf
Steinar hefur í gegnum tíðina verið
duglegur í félagsmálum. Hann er
gamall Alþýðuflokksmaður eða Krati
en varð sjálfstæðismaður þegar Al-
þýðuflokkurinn og Alþýðubanda-
lagið sameinuðust í Samfylkingu.
Steinar var í fótbolta þegar hann
var strákur og lék með 5. flokki
Keflavíkur sem lék til úrslita um Ís-
landsmeistaratitilinn árið 1959. Þá
spilaði hann einnig stundum með 4.
flokki sem varð meistari þetta ár en
þá voru þrír flokkar að spila um stóra
titilinn því 3. flokkur var þarna líka.
„Þarna var upphafið að gullaldarliði
Keflavíkur. Við vorum með frábæra
þjálfara, Hafstein Guðmundsson,
Ríkharð Jónsson og Albert Guð-
Úr bókinni „Þeir létu dæluna
ganga“ – saga Olís.
„Það er á engan hallað þó sagt sé að
Steinar sé einn af lykilmönnum Olíu-
verslunar Íslands á landsbyggðinni,
traustur og farsæll, vinsæll í sinni
heimabyggð,“ segir í bókinni þar sem
farið er yfir sögu Olís í 75 ár.Steinar var í fótbolta sem strákur og hér er hann á frægri mynd með drengjum úr 5., 4. og 3. flokki en hann var í 5. flokki og varamaður í 4. flokki.
Á myndinni eru flestir af keflvískum knattspyrnudrengjum sem áttu eftir að gera garðinn frægan með gullaldarliði Keflavíkur á árunum 1964 til 1975.
Páll Ketilsson
pket@vf.is
Steinar Sigtryggsson og Birna Martinsdóttir og börnin
fjögur, f.v. Kjartan, Ásgeir, Sigtryggur og Sólrún.
Olíubílar frá Olís í gamla daga við
höfuðstöðvarnar í Njarðvík.
12 // víkurFrÉttir á SuðurNESJuM