Fréttablaðið - 24.01.2023, Blaðsíða 8

Karta af þessari
stærðar gráðu étur allt
sem passar í kjaftinn á
henni.
Ky lee Gray, þjóðgarðsvörður
í Queensland
Rússar hafa sakað Eista
um að eyðileggja sam-
skipti ríkjanna með því
sem yfirvöld í Kreml
kalla „Rússa fóbíu“.
Hrund Gunn-
steinsdóttir,
framkvæmda-
stýra Festu,
segist trúa á það
að mannkynið
muni gera hlut-
ina öðruvísi.
FRÉTTABLAÐIÐ/
ERNIR
Á fimmtudag fer fram janúar-
ráðstefna Festu – miðstöðvar
um sjálfbærni í tíunda sinn.
Hrund Gunnsteinsdóttir,
framkvæmdastýra sjóðsins,
segist spennt fyrir því að
geta loks boðið fólki að koma
saman á ráðstefnuna eftir
að hafa þurft að halda hana
rafrænt síðustu tvö ár vegna
heimsfaraldurs.
lovisa@frettabladid.is
Umhverfismál Janúarráðstefna
Festu er haldin á Nordica næsta
fimmtudag. Það er í tíunda sinn sem
ráðstefnan er haldin en í ár er yfir-
skrift hennar Lítum inn á við. Fram-
kvæmdastýra Festu, Hrund Gunn-
steinsdóttir, segir marga spennandi
fyrirlesara vera á ráðstefnunni í ár.
Meðal fyrirlesara eru Friðrik R.
Jónsson, Johan Rockström, Kate
Raworth, Áslaug Arna Sigurbjörns-
dóttir ráðherra og Tinna Hallgríms-
dóttir, forseti Ungra umhverfis-
sinna. Ráðstefnan er stærsta
ráðstefnan sem haldin er hér árlega
á landi um sjálfbærni.
„Sjálfbærni er í dag byggð á fjór-
um stoðum. Jörð, náttúru, góðum
stjórnarháttum og velsæld og það
á við um allt samfélagið því allur
heimurinn er að fara í gegnum
umbreytingarferli. Ráðstefnan á því
við um alla á vinnumarkaði og þá
þróun sem á sér stað í samtímanum.
Bæði þegar kemur að jöfnuði, rétt-
látari umskiptum og því hvernig við
framleiðum og ræktum og hvað við
borðum,“ segir Hrund en þau sem
sækja ráðstefnuna eru að miklu leyti
frá um 180 aðildarfélögum Festu en
einnig fólk frá ýmsum stofnunum og
fyrirtækjum sem eru það ekki. „Svo
er sérstakt tilboð fyrir háskólanem-
endur,“ segir Hrund.
Hún segir einnig mjög mikilvægt
að huga að því að laga- og reglu-
verk sé að breytast, einnig kröfur
um upplýsingagjöf um sjálf bærni
í rekstri og að fólk verði að kynna
sér það og það verði eitt af því sem
verður rætt á ráðstefnunni.
Hrund tók við hlutverki fram-
kvæmdastjóra árið 2019 og segir
að á þessum stutta tíma hafi margt
breyst.
„Lítið dæmi er að við höfum þre-
faldast að stærð á þessum stutta
Undir mannkyninu sjálfu komið
hvernig unnið er úr hlýnun jarðar
tíma. Atvinnulífið er að átta sig
betur á þessari þróun sem er orðin
hraðari,“ segir Hrund og segir það
eins eiga við opinberar stofnanir og
fyrirtæki.
Hún starfaði áður alþjóðlega og
þekkir málaflokkinn vel. Hún segir
að í heimsfaraldri hafi sjálf bærni
komist á dagskrá af miklu meiri
krafti og áður og nú séu meiri fjár-
festingar.
„En ef við tökum púlsinn á stöð-
unni í heiminum í dag þá er hún
ekkert sérstaklega góð. Covid setti
heimsmarkmiðin langt aftur, inn-
rásin í Úkraínu er að valda rosaleg-
um hristingi þegar kemur að orku-
málum og afturför til kola- og gass
en á sama tíma er verið að
gera meira í endur-
nýjanlegri orku,“ segir
Hrund og að hvað varð-
ar til dæmis árangur þegar
kemur að hringrásarhagkerfinu
hafi hann dregist saman á síðasta
ári alþjóðlega.
„Það er ekki jákvætt,“ segir Hrund
og nefnir sérstaklega slæmar fréttir
af auknum krafti í notkun jarðefna-
eldsneytis.
„En við þurfum að fagna því hvað
heimurinn er f lókinn og það er
mikið undir mannkyninu komið
hvert við stefnum. Við höfum það
mikla stjórn á náttúru og vistkerf-
um heimsins núna. Hlýnunin er af
mannanna völdum og á sama hátt
er það í okkar höndum hvernig er
unnið úr þessu. Ég hef ekki öll svörin
en það sem ég vel að gera á hverjum
degi er að kynna mér það sem verið
er að gera, hafa trú á mannkyninu
og hugrekki þess til að gera hlutina
öðruvísi.“ n
En ef við tökum púls-
inn á stöðunni í heim-
inum í dag þá er hún
ekkert sérstaklega góð.
Hrund Gunnsteinsdóttir,
framkvæmdastýra Festu
Séð yfir Hellu. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
gar@frettabladid.is
hella Byggðarráð Rangárþings ytra
hefur frestað því að taka afstöðu til
skipulagsbreytinga á flugvellinum
við Hellu. Bíða á þar til kynning
meðal íbúa um framtíð flugvallar-
ins hefur farið fram fyrir miðjan
febrúar.
„Eru í skipulaginu skilgreindar
þrjár lóðir kringum núverandi
byggingar, ein lóð fyrir aðstöðu-
gám og 15 lóðir fyrir f lugskýli og
flugtengda starfsemi. Svæðið liggur
að þéttbýli Hellu og mun tengjast
Helluvangi,“ segir meðal annars í
lýsingu á verkefninu. n
Ákvörðun um
flugvöll frestað
Risakartan „Toadzilla“ kynnt til sögunnar
Risastór og eitruð sykurreyrskarta
sem landverðir í Ástralíu hafa geð
nafnið „Toadzilla“ er talin vera sú
stærsta sinna tegundar sem fundist
hefur.
Toadzilla vegur 2,7 kílógrömm
sem er sexföld þyngd meðal-körtu
af þessari tegund.
Áður var karta sem fannst í Svíþjóð
árið 1991 skráð sú stærsta.
Hún vó 2,65 kílógrömm.
Conway-
þjóðgarð-
urinn
Upprunnin í Mið- og Suður-Ameríku.
Fyrst “utt til Ástralíu árið 1935 til að
halda sykurreyrsbjöllum í ske–um
og er þar nú í hundraða milljóna tali.
Sykurreyrskarta (Rhinella marina)
Eitruð tegund sem er skaðvaldur
með enga náttúrulega óvini. Veldur
óskunda meðal upprunalegra tegunda.
Heimild og mynd: Umhvers- og vísindaráðuneyti Queensland. © GRAPHIC NEWS
Útbreiðsla
Ástralía
Núverandi
útbreiðsla
Möguleg
útbreiðsla 3.000 mílur
5.000 km.
Grafið sýnir sykurreyrskörtuna og útbreiðslu hennar í Ástralíu.
gar@frettabladid.is
ástralía Risavaxna sykurreyrs-
kartan Todzilla sem fannst nýlega
í fylkinu Queensland í Ástralíu og
reyndist vera sú þyngsta sinnar
tegundar til þessa var svæfð og send
á safn.
Sykurreyrskörtur voru upphaf-
lega fluttar til Ástralíu frá Ameríku
árið 1935. Var þeim ætlað að halda
skaðlegum bjöllum í skefjum. Síðan
þá eru körturnar búnar að gera stór-
an hluta af norðurhluta landsins að
búsvæði sínu og eru hvergi nærri
hættar heldur halda áfram fjöru-
tíu til sextíu kílómetra í vesturátt á
hverju ári.
Um er að ræða sérdeilis harð-
skeytt og illskeytt kvikindi sem
éta allt sem fyrir verður og kemst
fyrir í kjafti þeirra. Talið er að fjöldi
kartanna í Ástralíu skipti nú hund-
ruðum milljóna.
Toadzilla heitin vó 2,7 kílógrömm
og sló þar með út körtu sem fannst
í Svíþjóð árið 1991 og var 2,65 kíló-
grömm. Eins og venjan er með slíka
skaðræðisgripi var Toadzilla aflífuð
og var kartan send á Queensland-
safnið til varðveislu.
Eins og fram kom á frettabladid.is
á laugardag var það þjóðgarðsvörð-
urinn Ky lee Gray sem fann körtuna
hrikalegu þegar hún var á eftir lits-
ferð. Ky lee segist skiljanlega aldrei
hafa séð jafn stóra körtu. Hún hafi
litið út eins og „fót bolti með lappir“.
Þótt slíkar körtur lifi aðallega á
skor dýrum éta þær líka skrið dýr og
jafn vel smá spen dýr. „Karta af þess-
ari stærðar gráðu étur allt sem pass-
ar í kjaftinn á henni,“ segir Ky lee. n
Óvelkomin aðskotadýr í hundraða milljóna vís
helgisteinar@frettabladid.is
rússland Rússneska ríkisstjórnin
hefur ákveðið að reka Margus
Laidre, sendiherra Eistlands, úr
landi og er honum skipað að yfir-
gefa landið fyrir 7. febrúar. Að sama
skapi hafa Eistar beðið sendiherra
Rússlands í Eistlandi um að yfirgefa
landið fyrir sömu dagsetningu.
Rússar hafa sakað Eista um að
eyðileggja samskipti ríkjanna
með því sem yfirvöld í Kreml kalla
„Rússa fóbíu“. Margus er fyrsti sendi-
herrann sem Rússar reka úr landi
eftir innrás þeirra í Úkraínu.
Ákvörðun Rússa kemur í kjölfar
beiðni eistnesku ríkisstjórnarinnar
um að fækka starfsfólki rússneska
sendiráðsins frá sautján niður í
átta. Samkvæmt tilkynningu frá
eistneskum stjórnvöldum hefur
starfsfólk rússneska sendiráðsins
ekki leitast við að ef la samskipti
ríkjanna alveg frá því að stríðið
braust út.
Margus Laidre hefur verið sendi-
herra Eistlands í Moskvu frá 2018,
en hann hefur einnig verið sendi-
herra í Bretlandi og Finnlandi.
Honum verður nú skipt út fyrir
diplómata í lægri stöðu eftir að
hann yfirgefur landið. n
Sendiherra Eista
rekinn úr landi
Fyrir framan sendiráð Eistlands í
Moskvu í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/EPA
8 fréttir FRÉTTABLAÐIÐ 24. jAnúAR 2023
ÞriÐJUDAGUr