Fréttablaðið - 24.02.2023, Blaðsíða 24

Fólk tengir ekki alltaf við
að söfn skuli vera meðal
elstu stofnana landsins.
Harpa Þórsdóttir,
þjóðminjavörður
Til að birta andláts-, útfarar- eða
þakkartilkynningar í Fréttablaðinu þarf að senda
tölvupóst á timamot@frettabladid.is
eða hringja í síma 550 5055 .
MERKISATBURÐIR |
Elsku hjartans drengurinn okkar,
Baldvin Snær Eiðsson
Mörköre
sjómaður,
lést þann 16. febrúar.
Útför fer fram föstudaginn 3. mars
kl. 13 í Ytri-Njarðvíkurkirkju.
Gunný Henrysdóttir Mörköre Eiður Eiríkur Baldvinsson
Kristinn Henry Baldvinsson Mörköre
Isabella Ósk Baldvinsdóttir Mörköre
Arna Sóley Sigurðardóttir
Henry Ásgeirsson Mörköre Ragnheiður Kristinsdóttir
Aron Ingi Eiðsson Mörköre Jóhanna Sólberg Eggertsd.
Brynjar Már Mörköre
Bjarni Fannar Eiðsson
Alexander Máni Eiðsson
Ástkær móðir, amma,
langamma og systir,
Jóna Sveinsdóttir
kennari,
Fannborg 8, Kópavogi,
sem lést 15. febrúar,
verður jarðsungin frá Digraneskirkju þriðjudaginn
28. febrúar klukkan 13.00.
Edda Björk Sigurðardóttir
Arndís Jóna Vigfúsdóttir Hafþór Már Hjartarson
Steina Dögg Vigfúsdóttir
Sigurður Jóel Vigfússon
Halla Björk Vigfúsdóttir
Elskuleg móðir mín, tengdamóðir,
amma, langamma og langalangamma,
Guðrún K. Jóhannsdóttir
frá Háagerði,
lést á dvalarheimilinu
Hlíð Akureyri 18. febrúar.
Útförin mun fara fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu. Sérstakar þakkir til starfsfólks á Víðihlíð fyrir
hlýja og góða umönnun.
Freygerður A. Geirsdóttir Örn Hansen
Geir Ómar Arnarson Helga María Hermannsdóttir
Jóhann Gunnar Hansen Hafdís Ólafsdóttir
Haraldur Örn Hansen Hafdís Sigurðardóttir
langömmu- og langalangömmubörn
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
Rannveig S. Sigurðardóttir
handmenntakennari,
áður til heimilis að Skólatröð 8,
Kópavogi,
lést fimmtudaginn 16. febrúar.
Útförin fer fram frá Kópavogskirkju miðvikudaginn
1. mars klukkan 13.
Guðrún E. Gunnarsdóttir Heiðar Rafn Harðarson
Sigurborg Gunnarsdóttir Guðmundur Sigurðsson
Gunnar Rafn, Hörður Kristinn, Helgi Rúnar,
Rannveig, Sigurður, Gunnar
og fjölskyldur
Núverandi húsakostur safnsins var byggður í kjölfar stofnunar lýðveldisins. MYND/AÐSEND
Sigurður málari var einn af helstu hvata-
mönnum að stofnun Forngripasafnsins.
Þjóðminjasafn Íslands er 160 ára
og verður stórafmælinu fagnað
með fjölbreyttri dagskrá út árið.
arnartomas@frettabladid.is
Forngripasafnið var stofnað á þessum
degi árið 1863 með það að markmiði að
varðveita íslenska gripi hér á landi. Fram
að þeim tíma höfðu íslenskir gripir eink-
um verið varðveittir í dönskum söfnum.
Einn helsti hvatamaðurinn að stofnun
safnsins var Sigurður málari sem skrif-
aði hugvekju í Þjóðólf árið áður þar sem
hann ítrekaði mikilvægi slíks safns til að
varðveita menningararf Íslendinga.
„Fólk tengir ekki alltaf við að söfn
skuli vera meðal elstu stofnana lands-
ins,“ segir Harpa Þórsdóttir þjóðminja-
vörður en Þjóðminjasafn Íslands er ein
af fjórum elstu stofnunum landsins.
„Þetta er á þeim tíma sem söfn eru að
verða til á 19. öld almennt og Sigurður
málari er yfirleitt nefndur í því sam-
hengi sem helsti hvatamaður því hann
horfði til okkar menningar og þess sem
við áttum, því sem gerir okkur að þjóð.“
Forngripasafnið var upphaf lega til
húsa á lofti Dómkirkjunnar en færðist
oft um set þar til það fékk inni í risi
Landsbókasafnsins við Hverfisgötu, þar
sem nú er Safnahúsið, árið 1908. Eftir að
lýðveldið Ísland var stofnað árið 1944
var ákveðið að reisa þjóðinni safnhús
við Suðurgötu og var f lutt þar inn sex
árum síðar.
Skyggnst í helg vé
Í dag geymir Þjóðminjasafnið um eða
yfir 350 þúsund muni, yfir 8 milljónir
ljósmynda og hefur í umsjá sinni 82
hús sem eru staðsett víðs vegar um
landið. Harpa segir að á 160 árum hafi
safnið sankað að sér og bjargað ýmsum
munum úr fórum alþýðunnar sem veita
ómetanlega innsýn í íslenska menningu
og efnivið til rannsókna um ókomna tíð.
„Á síðustu tveimur til þremur ára-
tugum hefur Þjóðminjasafnið stækkað
og nú er kjarnastarfsemi okkar á þremur
stöðum þar sem starfa sérfræðingar á
ólíkum sviðum,“ segir Harpa. „Ég tala
oft um varðveislurýmin sem okkar
helgasta vé, þetta eru mjög lokaðir staðir
en á þessu afmælisári langar okkur til að
bjóða almenningi að skyggnast bak við
tjöldin og heimsækja þessi rými.“
Afmælisfögnuðurinn hefst í dag undir
yfirskriftinni Skál í boðinu! Af því tilefni
verður ókeypis inn á safnið til sunnu-
dags auk þess sem gestum verður boðið
upp á köku og lifandi tónlist. Afmælis-
dagskráin verður þó gegnumgangandi
allt árið.
Torfbæir á heimsminjaskrá
Harpa nýtir tækifærið til þess að hvetja
fólk til að ná í skottið á merkilegri sýn-
ingu safnsins sem lýkur um helgina.
„Þetta er síðasta sýningarhelgi sýn-
ingarinnar Á elleftu stundu sem segir
frá rannsóknum dansks fræðafólks sem
kom hingað til lands að skrásetja íslensk
torfhús,“ segir Harpa. „Þetta er hluti af
þessum tíma þegar torfhúsin okkar eru
í rauninni að hverfa.“
Harpa segir sýninguna staðfesta
mikilvægi þess að varðveita slíkan arf.
„Okkur þótti ekki eins vænt um hann
og við kölluðum húsin moldarkofa, en
í dag er torfhúsaarfurinn okkur mjög
mikilvægur,“ útskýrir hún. „Við höfum
ákveðnar væntingar um að við getum
lagt hann fram og fengið hann sam-
þykktan á heimsminjaskrá, það er stórt
verkefni.“
Afmælisdagskrá safnsins má finna í
heild á heimasíðu Þjóðminjasafnsins. n
Þjóðminjasafn Íslands fagnar
hundrað og sextíu ára afmæli
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
Margrét Stefánsdóttir
Hvassaleiti 56,

lést á hjúkrunarheimilinu Skjóli
þriðjudaginn 14. febrúar.
Útför hennar fer fram frá Grensáskirkju miðvikudaginn
1. mars kl. 13.00. Streymt verður frá útför:
https://youtube.com/live/IpwMU3FQBps?feature=share
Stefán Bergsson Jenný G. Magnúsdóttir
Tómas Bergsson Nína V. Magnúsdóttir
Bergljót Bergsdóttir
Birna H. Bergsdóttir Ólafur N. Sigurðsson
barnabörn og barnabarnabörn
1630 Skálholtsstaður brennur. Þrettán hús og mikil
veraldleg verðmæti fara forgörðum.
1918 Eistland lýsir yfir sjálfstæði frá Rússum.
1920 Stjórnmálahreyfing nasista verður til í Þýskalandi.
1924 Íhaldsflokkurinn stofnaður í Reykjavík. Hann sam-
einast síðar Frjálslynda flokknum og tekur upp
nafnið Sjálfstæðisflokkurinn.
1924 Styttan af Ingólfi Arnarsyni afhjúpuð á Arnarhóli.
1946 Juan Perón kosinn for-
seti Argentínu.
1957 Sjómannasamband
Íslands stofnað.
1981 Buckingham-höll lýsir
opinberlega yfir trú-
lofun Karls Bretaprins
og lafði Díönu Spencer.
1991 Minnisvarði er afhjúpaður í Innri-Njarðvík um Svein-
björn Egilsson, rektor og skáld.
2006 Íslensk kvikmynd, Blóðbönd, frumsýnd.
2011 Geimskutlan Discovery leggur upp í sína hinstu
geimferð.
16 TÍMAMÓT FRÉTTABLAÐIÐ 24. FEBRÚAR 2023
FÖSTUDAGUR