Fréttablaðið - 08.03.2023, Blaðsíða 10

Útgáfufélag: Torg ehf. Stjórnarformaður: Helgi Magnússon forStjóri og Útgefandi: Jón Þórisson ritStjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson ser@frettabladid.is aðStoðarritStjóri: Garðar Örn Úlfarsson gar@frettabladid.is
fréttaStjóri: Lovísa Arnardóttir lovisa@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út fimm daga í viku og hægt er að nálgast það ókeypis á 120 fjölförnum stöðum á höfuðborgarsvæðinu, á Suðurnesjum, Árborg, Ölfusi, Akranesi, Borgarnesi,
Akureyri og víðar. Að auki er blaðið aðgengilegt í pdf-formi og í appi. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871 fréttaBlaðið Kalkofnsvegur 2, 101
reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is. VefStjóri: Einar Þór Sigurðsson einarthor@frettabladid.is marKaðurinn: Guðmundur Gunnarsson ggunnars@frettabladid.is HelgarBlað: Björk Eiðsdóttir bjork@frettabladid.is
menning: Þorvaldur S. Helgason tsh@frettabladid.is Íþróttir: Hörður Snævar Jónsson hoddi@frettabladid.is ljóSmyndir: Anton Brink anton@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
halldór
Frá degi til dags
Ráðherrar
svara ekki
spurn-
ingum sem
fyrir þá eru
lagðar.
„Hvers
vegna
eruð þið
í NATO,
án þess að
eiga svo
mikið sem
einn skrið-
dreka eða
kafbát?“
Baldur Þórhallsson, stjórnmálafræði­
prófessor við Háskóla Íslands, sagði
við Fréttablaðið.is fyrir ellefu mán­
uðum að hann teldi mikilvægt að
„við byrjum að vinna heimavinnuna
okkar og við byrjum að móta okkur þá stefnu
hvernig við myndum helst vilja sjá vörnum
Íslands fyrirkomið.“
Ekki hefur farið mikið fyrir þessari heima­
vinnu síðan þá en vandræðalegt andvaraleysi
ríkisstjórnarinnar í varnarmálum þarf þó ekki
að koma á óvart þar sem henni virðist hafa
verið klastrað saman með þriggja þátta tonna­
taki almenns aðgerða­, áhuga­ og prinsipp­
leysis.
Baldur ýfði síðan fjaðrir íslenskra friðardúfna
þegar hann sagðist telja „mikilvægt fyrir okkur
að vera með litla fasta öryggissveit“.
Arnór Sigurjónsson heggur dýpra í sama
knérunn um helgina og kastaði sprengju með
bókinni Íslenskur her.
Hugmynd Arnórs hefur að vísu fallið, nánast
þverpólitískt, í vægast sagt grýttan jarðveg
þjóðar sem stærir sig, á tyllidögum jafnt sem
virkum, af herleysi sínu og djúpstæðri friðarást.
Það breytir því þó ekki að ógnirnar eru
víða og leynast ekki. Stríð geisar í Evrópu og
kínverskir njósnabelgir sveima yfir himnum
norðurskauts og netheima án þess þó að íslensk
yfirvöld sjái neitt nema grín og glens á TikTok.
Og hver á að verja eftirsóttar lindir landsins,
sem vel þjálfuð sveit málaliða gæti sjálfsagt
yfirtekið á eins og einu eftirmiðdegi, þegar
vatnið leysir olíuna af hólmi sem eftirsóttasti
vökvi veraldar síðar á þessari öld?
Þúsund manna íslenskur her væri þá lítils
megnugur, jafnvel þótt hann hefði sérsveit
ríkislögreglustjóra og umferðarlögguna sér til
fulltingis. Eina raunverulega gagnið sem fólgið
er í hugmyndinni um íslenskan her er að hún
kveikir hressilega umræðu sem vekur almenn­
ari áhuga á varnarmálum.
Annars er íslenskur her ekkert annað en
svo góður brandari að enn bergmálar hlátur
Vladimirs Zjirinovskij, hins nú dauða leið­
toga þjóðernissinna í Rússlandi, sem brást við
íslenskum belgingi Jóns Baldvins Hannibals­
sonar, þá utanríkisráðherra, fyrir 30 árum
þegar Ísland varð fyrst til að viðurkenna á ný
sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna:
„Hvers vegna eruð þið í NATO, án þess að eiga
svo mikið sem einn skriðdreka eða kafbát?
Til hvers að vera í NATO? NATO bjargar ykkur
aldrei. Með nokkrum tundurskeytum og loftá­
rás er eyjan ykkar búin að vera.“
Eigum við að ræða þetta eitthvað? n
Skriðdrekalausi
brandarinn
Þórarinn
Þórarinsson
thorarinn
@frettabladid.is
gar@frettabladid.is
Nafnahringl
Hótelin á Íslandi heita ýmsum
nöfnum. Sumum hótelum nægir
ekki aðeins eitt nafn því loksins
þegar maður er búinn að ná að
leggja nafnið á minnið þá er
gamla nafnið fyrir bí og nýtt
smartara komið utan á húsið.
Dæmi um þetta er hótelið sem
um skeið hét Reykjavík Natura
og hvílir við rætur Öskjuhlíðar.
Eftir eigendaskipti var nafn­
inu breytt í Reykjavik Natura
– Berjaya Iceland Hotels. Þar
funduðu Samtök sparifjáreig­
enda í gær. Til að vera viss um að
fundargestir rötuðu á staðinn
auglýstu samtökin innan sviga
að fundurinn yrði á Hótel Loft­
leiðum – sem er náttúrlega hið
upphaflega, eðlilega og eina
rétta nafn.
Flotinn ósigrandi
Nú er komið á daginn að ófært
verður í tónleikasal einn í Liver­
pool í maí einmitt þegar hið
verðandi íslenska sigurlag verður
flutt í Eurovision. Svo rammt
kveður að þessu að fjölskyldan
hennar Diljár sem keppir í hinni
ensku hafnarborg eygir ekki von
um að komast í salinn. En lausnin
er þó til. Við sendum öll okkar
fley af stað; Norrænu, Viðeyjar­
ferjuna, Breiðafjarðarferjuna,
Herjólf, hvalveiðibátana, alla
hafnsögubátana og varðskipin
full af glimmerliði, gerum áhlaup
á Eurovisionsalinn, náum sætum
á fremsta bekk og hefnum í
leiðinni fyrir gömul landhelgis­
brot Breta. n
Eitt af grundvallarhlutverkum Alþingis er að hafa
eftirlit með framkvæmdarvaldinu, það er ráðherrum
og stjórnsýslunni. Þingmönnum ber að rækja hlut­
verk sitt samkvæmt bestu sannfæringu og þá skiptir
máli að almannahagsmunir ráði ákvörðunum þeirra
en ekki hagsmunir stjórnmálaflokka eða líf ríkis­
stjórnar.
Þingmenn hafa ýmis tæki til að rækja sínar eftir­
litsskyldur, þeir geta beðið ráðherra um skýrslur,
óskað stjórnsýsluúttektar frá Ríkisendurskoðun eða
lagt fram fyrirspurnir til ráðherra. Þá óska þingmenn
margvíslegra upplýsinga í nefndum þingsins frá sér­
fræðingum og hagaðilum.
Því miður hefur það orðið æ algengara í seinni tíð
að stjórnarliðar á Alþingi beita meirihlutavaldi sínu
gegn því að mál séu rannsökuð með fullnægjandi
hætti. Ráðherrar svara ekki spurningum sem fyrir þá
eru lagðar, meirihluti í nefndum greiðir atkvæði um
lok rannsóknar mála þrátt fyrir að fulltrúar stjórnar­
andstöðu hafi óskað frekari upplýsinga.
En Alþingi getur líka sett á laggirnar rannsóknar­
nefnd á vegum Alþingis en slík nefnd hefur mun
meiri heimildir en aðrir tiltækir til að knýja á um
afhendingu gagna, hvort sem um er að ræða Alþingi,
Ríkisendurskoðun eða Umboðsmann Alþingis.
Hefur það ítrekað gerst að ríkisendurskoðandi hafi
greint svo frá að hann hafi ekki fengið umbeðin gögn
frá stjórnvaldi og var til dæmis um það að ræða hjá
settum ríkisendurskoðanda við skoðun hans á sölu
eigna Lindarhvols, sem mikið hefur verið rætt um
að undanförnu. Sagði hann nýverið fyrir dómi að
erfiðlega hefði gengið að fá umbeðin gögn afhent. Því
miður hefur meirihluti þings á undanförnum árum
einnig hafnað því að skipuð sé rannsóknarnefnd
vegna sölu á almenningseignum.
Leyndarhyggja stjórnarflokkanna hefur nú náð
hámarki með atkvæðagreiðslu í þinginu í vikunni
gegn því að almenningur fengi að vita hvað settur
ríkisendurskoðandi komst á snoðir um. Almenningur
má ekki vita hvernig farið er með almannaeigur og
við það eigum við að búa. n
Eftirlitshlutverk
Alþingis
Helga Vala
Helgadóttir
þingmaður Sam-
fylkingarinnar
10 skoðun FRÉTTABLAÐIÐ 8. mARS 2023
MIðVIkuDAGuR