Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins - 01.06.1981, Blaðsíða 25
25
Adalskipulag Reykjavíkur
Austursvædíi
Hinn 30. apríl s.l. samþykkti borgarstjórn Reykjavíkur nýtt aðalskipulag
fyrir austursvæði Reykjavíkur, og er það hluti af endurskoðun Aðalskipu-
lags Reykjavíkur. Hinn 25. apríl 1977 hafði borgarstjórn samþykkt aðal-
skipulag, fyrir svonefnt Úlfarsfellssvæði, en 6. mars 1980 samþykkti hún,
að það skipulag skyldi endurskoðað, og voru helstu forsendur þessar:
1) Ný íbúaspá hafði verið gerð fyrir Reykjavík og höfuðborgarsvæðið í
heild, og benti hún til mun minni fólksfjölgunar en fyrri spár, og
þ.a.l. að uppbygging nýrra hverfa gæti orðið mun hægari en áður var
ætlað.
2) Komið hafði í ljós ósamræmi milli afmarkaðrar stærðar íbúðarhverfa
og áætlaðs íbúafjölda þeirra, og þótti vafamál, að hverfin gætu
rúmað nægilegan íbúafjölda til að mynda sjálfstæðar hverfiseiningar
nema með mjög þéttri byggð.
3) Vatnsveitustjórinn í Reykjavík hafði gefið þær upplýsingar, að með
nýjum borunum á Heiðmerkursvæðinu mundi gildi vatnsbólsins Bullaugna
við Grafarholt minnka, og væri þá hugsanlegt að breyta vatnsverndunar-
mörkum borgarinnar.
4) Samningar höfðu ekki tekist við Menntamálaráðuneytið um land Keldna,
en á því höfðu næstu byggingarsvæði Reykjavíkur verið skipulögð. Ekki
hafði heldur verið gengið frá samningum um land ríkisins við Gufunes-
radíó.
5) Borgin hafði keypt land við Reynisvatn, og þótti rétt að athuga hvort
þar opnuðust nýir möguleikar í skipulaginu.
Borgarskipulagi Reykjavíkur var falin endxirskoðun skipulagsins, og í maí
1980 lágu fyrir 5 skipulagsvalkostir ásamt greinargerð. Allir valkostirnir
gerðu ráð fyrir að fyrstu byggingarsvæðin yrðu í Ártúnsholti og Selási.
Hinn fyrsti gerði síðan ráð, fyrir byggð á Keldnaholti og Hamrahlíðarlöndum,
þ.e. beggja vegna Vesturlandsvegar, annar á Keldnaholti og í Korpúlfsstaða-
landi, þ.e. norðvestan Vestiirlandsvegar, sá þriðji í Hamrahlíðarlöndum og
Reynisvatnslandi og sá fjórði umhverfis Rauðavatn. Fimmti valkosturinn var
einnig nefndur, en hann var sá, að byggja á landi Reykjavíkurflugvallar og
reyna að ná samkomulagi við Kópavog um Fífuhvammsland.
Reynt var að vega saman kosti og galla valkostanna, sá fyrsti gerði t.d.
ráð fyrir nokkurri byggð í landi Keldna, og að byggðin skiptist um Vestur-
landsveg. Annar valkosturinn gerði einnig ráð fyrir byggð í landi Keldna
og einnig í landi Gufunesrádíós. Báðir þessir valkostir gerðu ráð fyrir,
að aðallega yrði byggt meðfram ströndinni, en það rýrir umhverfisgæði Keldna-
landsins mikið, að víðáttumikil iðnaðarsvæði eru sunnan Grafarvogsins og
vestan Elliðavogsins, og sorphaugarnir og Áburðarverksmiðjan skammt fyrir
norðan. Auk þess eru fyrirhuguð þungavinnusvæði hafnarinnar þar nálægt.
Umhverfi Korpúlfsstaðalands verður að teljast mun álitlegra, en hluti
Hamrahlíðarlanda og Reynisvatnslands er í bröttum norðurhalla. Þriðji val-
kosturinn gerði ráð fyrir breytingu á mörkum Reykjavíkur og Mosfellshrepps,
og fjórði valkosturinn gerði ráð fyrir breyttum vatnsverndunarmörkum.
Nokkrir annmarkar fylgja því að byggja kring um Rauðavatn, og má helst
nefna, að þar er lægri meðalhiti og meiri úrkoma en á hinum svæðunum, eða
svipað og í Breiðholts- og Árbæjarhverfum. Þar er hins vegar skýlt fyrir
norðanátt, og verður oft mjög heitt á sumrin. Holræsagerð er nokkuð dýr,
og ekki má hleypa menguðu vatni í Rauðavatnið, en svæðið tengist aftur á
móti vel núverandi vegakerfi, og þær vegaframkvæmdir, sem byggðin kallar
á utan svæðisins, kæmu til góða fyrir borgina í heild. Meira eða minna
er um sprungur á öllum austursvæðunum, en þekktastar eru sprungurnar við
Rauðavatnið og Hamrahlíðarlöndin, þar sem þær eru sýnilegar í berginu í
kring.