Þjóðólfur - 01.12.1954, Síða 11

11
þessum ófögnuSi en oft án alls árang-
urs, jafnvel þótt hættuleg áhrif þessar-
ar óheillastefnu liggi í augum uppi (sbr„
hasarblöÖin )„ Margir helztu rithöfund-
ar Ameríku, er lýst hafa landi sínu og
þjóð af mestri list og raunsæi, hafa
orðiö að sæta hinum ótrulegustu ofsókn-
ums og almenningi gefst sums staðar
þess enginn kostur aö kynnast snilld
sinna beztu listamanna á meðan troðið
er upp á hann alls konar rusli og létt-
meti. Þetta er í fáum orðum hin am-
eríska stefnaj, sem mest kveður að hér
á landi. Og ekki ber á öðru en hún
dafni hér ágætlega og þeir einstaklingar
eru þegar farnir að finnast, sem eru
orðnir algerlega "ameríkanseraðir" í
hugsunarhætti. Enginn skyldi þó ætla að
ég sé að níða amerísku þjóðina eða
kveða upp sleggjudóma um menningu
hennar, því að sannarlega á su þjóð
margt gott til. En nærri má geta, hvort
menning sú er ég hefi lýst her að fram-
an eigi nokkuð erindi til íslendinga, þeg-
ar enginn hugsandi ameríkumaður vill
leggja henni lið og hún hefur reynst með
slíkum endemum í sínu eigin föðurlandi.
Og þá kem ég að kjarna málsins, sjálf-
um þjóðvörnunum. Eins og nú er komið
verður að grípa til róttækra ráðstafana
til að stöðva það öfugstreymi, er hingað
til hefur átt sér stað. Ekkert nema
sterk þjóðernisvakning meðal æskumanna
landsins getur leitt íslenzka menningu út
úr þeim ógöngum, sem hún er komin í
og orðið til þess að minnka þá hættu,
sem óhjákvæmilega hlýtur að stafa af
dvöl erlends setuliðs. Þetta verður ekki
gert með því að halda uppi politískum
illdeilum, heldur með því einu, að við
leggjum sem mesta rækt við menningar-
verðmæti þjóðarinnar forn og ný og
byggjum þannig andlegt sjálfstæði okkar
upp á traustum grunni. Auk þess þarf
að styrkja alla sköpunarviðleitni ungra
manna í þá átt, því það skiptir áreiðan-
lega mestu máli, að listamennirnir leggi
okktir lið í þeirri baráttu, sem við eig-
um fyrir höndum. Gæti þá orðið að
skáldskapur vor ætti eftir að ná jafn-
miklum blóma og á nítjándu öldinni, þeg-
ar frelsisbarátta þjóðarinnar stóð sem
hæst. En annars má geta þess, að með-
al margra ríkir svo þröngsýnt og aftur-
haldssamt viðhorf á listamálum að til
skammar má teljast fyrir jafn menntaða
þjóð. Kemur það meðal annars fram í
því, að þeir sem yrkja ættjarðarljóð nú
orðið eru kallaðir .kommúnistar og
föðurlandssvikarar. Hér hafa skólarnir
einnig mikilvægu hlutverki að gegna.
En þar virðist því miður vera lögð
meiri áherzla á andlausa ítroðslu og
j utanbókarlærdóm en að búa nemendurna
j undir lífið og gera þá að sjálfstæðum
og hugsandi mönnum. En þó hefur
skólinn miklu meiri möguleika en menn
gera sér almennt í hugarlund. Þar
væri hægt að byggja þann varnarmúr,
sem sizt mundi bresta, og enginn æsku-
maður yrði þá ginkeyptur fyrir smjaðri
°g lygnm óhlutvandra braskara eða rang-
snúnu lífsviðhorfi og sýndarmenningu
annara þjóða heldur hefði aðeins það,
sem sannast væri og réttast.
Stjórnendur Tslands hafa kallað hingað
erlendan her til varnar gegn erlendum
óvini, sem þó er að miklu leyti ímynd-
aður, og þar af leiðandi tekið á sig
meiri ábyrgð en nokkrum dauðlegum
manni er fært. En ekki ber mikið á
því, að þeir snúist til varnar gegn þeim
óvini, sem hættulegastur er 3 hinum
menningarspillandi áhrifum, sem óðum
eru nú að eitra allt þjóðlífið. Hvað
þýðir það að leggja sig í ófyrirsjáan-
lega hættu vegna hinna ytri varna lands-
ins, meðan ósýnileg öfl brjóta það nið-
ur, sem margar kynslóðir byggðu upp.
Við verðum fyrst og fremst að skapa
innri varnir gegn öllum þeim áhrifum,
sem menningu okkar stafar hætta af.
Það eru hinar sönnu landvarnir. Og
þetta á að vera verk okkar, sem nú
erum ung. Við verðum að ganga á und-
an með góðu fordæmi þegar hinir eldri
gera það ekki. Við höfum fjöregg ís-
lenzku þjóðarinnar í hendi okkar og ráð-
um því hvort við gætum þess eins vel
og forfeðurnir eða seljum það fyrir út-
lent glingur.
Okkar er framtíðin.
Hákon Símonarson
3„- Y.